Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

W jaki sposób reaguje chlor z metalami? Czy równania reakcji chemicznych można zapisać w sposób ogólny dla wybranych stopni utlenienia? Zapoznaj się z grafiką interaktywną przedstawiającą reaktywność chloru w stosunku do metali o różnych stopniach utlenienia, a następnie przejdź do ćwiczenia 1.

W jaki sposób reaguje chlor z metalami? Czy równania reakcji chemicznych można zapisać w sposób ogólny dla wybranych stopni utlenienia? Zapoznaj się z opisem grafiki interaktywnej przedstawiającej reaktywność chloru w stosunku do metali o różnych stopniach utlenienia, a następnie przejdź do ćwiczenia 1.

R1KWtGJvnEmo31
Równania reakcji otrzymywania chlorków – grafika interaktywna. Po lewej stronie ilustracji są dwa koła zębate większe zielone i mniejsze czarne „zazębione” ze sobą, w środku zielonego jest czarny napis n C l 2 a w środku czarnego -czerwony napis „M”. Obok kół, na środku ilustracji widnieje czarna strzałka skierowana w prawo. Po prawej znajdują się 4 zazębione czarne koła zębate każde z innym napisem: czerwonym „ M + ”, niebieskim „ M 2 + ”, bordowym „ M 3 + ” i fioletowym „ M 4 + ”. Obok nich jest większe zielone koło zębate z czarnym napisem „ n C l ”. Opisano: 1. Jak nazywają się produkty reakcji chloru z metalami? W reakcji chemicznej chloru z metalami powstają chlorki ( C l ). W nazwie chlorku metalu, gdy metal występuje na więcej niż jednym stopniu utlenienia, należy uwzględnić jego wartościowość (np. chlorek żelaza(II), chlorek miedzi(I), chlorek złota(III)). 2. Reakcja chemiczna chloru z metalami występującymi w chlorkach na +I stopniu utleniania. górne równanie reakcji chemicznej: 2 M + Cl2  2 MCl gdzie M=Na, Li, Ag, Cu, K itp.. Zapis graficzny tworzenia wiązania jonowego w chlorku sodu z wykorzystaniem orbitali. Ilustracja przedstawia reakcję tworzenia kationu sodu a pod nią schemat klatkowy: N a N a + + e . Pod atomem sodu znajdują się: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Ostatni orbital 3 s 1 oznaczony na czerwono jest przedstawiony za pomocą jednej kratki z wpisaną jedną strzałką skierowaną w górę. Pod kationem sodu znajdują się: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Poniżej znajduje się reakcja tworzenia anionu chlorkowego: C l + e C l Pod atomem chloru widnieje schemat klatkowy: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie orbital 3 s 2 , jednak kratka z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach. Ostatni orbital 3 p 5 opisany kolorem czerwonym to ponownie trzy połączone kratki, dwie pierwsze mają po dwie przeciwnie skierowane strzałki, a w ostatniej kratce jest jedna strzałka skierowana w górę. Pod anionem chlorkowym: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie orbital 3 s 2 , jednak kratka z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach. Ostatni orbital 3 p 5 opisany kolorem czerwonym to ponownie trzy połączone kratki, wszystkie mają po dwie przeciwnie skierowane strzałki. 3. Reakcja chemiczna chloru z metalami występującymi w chlorkach na +II stopniu utleniania. Ogólne równanie reakcji chemicznej: M + Cl2  MCl2gdzie M=Ca, Mg, Be, Pb, Ni itp. Zapis graficzny tworzenia wiązania jonowego w chlorku magnezu z wykorzystaniem orbitali. Ilustracja przedstawia reakcję tworzenia kationu sodu a pod nią schemat klatkowy: M g M g 2 + + 2 e Pod atomem magnezu znajdują się: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Ostatni orbital 3 s 2 oznaczony na czerwono jest przedstawiony za pomocą jednej kratki z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach. Pod kationem magnezu znajdują się: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Poniżej znajduje się reakcja tworzenia anionu chlorkowego: 2 C l + 2 e 2 C l Pod atomem chloru widnieje schemat klatkowy: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie orbital 3 s 2 , jednak kratka z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach. Ostatni orbital 3 p 5 opisany kolorem czerwonym to ponownie trzy połączone kratki, dwie pierwsze mają po dwie przeciwnie skierowane strzałki, a w ostatniej kratce jest jedna strzałka skierowana w górę. Pod anionem chlorkowym: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie orbital 3 s 2 , jednak kratka z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach. Ostatni orbital 3 p 5 opisany kolorem czerwonym to ponownie trzy połączone kratki, wszystkie mają po dwie przeciwnie skierowane strzałki. Schemat klatkowy chloru powtórzony dwukrotnie (jeden pod drugim) 4. Reakcja chemiczna chloru z metalami występującymi w chlorkach na +III stopniu utleniania Ogólne równanie reakcji chemicznej: 2 M + 3 Cl2  2 MCl3 gdzie M=Fe, Al, Cr, Au itp. Zapis graficzny tworzenia wiązania jonowego w chlorku glinu z wykorzystaniem orbitali: Ilustracja przedstawia reakcję tworzenia kationu glinu a pod nią schemat klatkowy: A l A l 3 + + 3 e Pod atomem glinu znajdują się: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Orbital 3 s 2 oznaczony na czerwono jest przedstawiony za pomocą jednej kratki z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach. Ostatni orbital 3 p 1 to trzy połączone kratki, tylko pierwsza z nich zawiera jedną strzałkę skierowaną w górę. Pod kationem magnezu znajdują się: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Poniżej znajduje się reakcja tworzenia anionu chlorkowego: 3 C l + 3 e 3 C l Pod atomem chloru widnieje schemat klatkowy: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie orbital 3 s 2 , jednak kratka z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach. Ostatni orbital 3 p 5 opisany kolorem czerwonym to ponownie trzy połączone kratki, dwie pierwsze mają po dwie przeciwnie skierowane strzałki, a w ostatniej kratce jest jedna strzałka skierowana w górę. Pod anionem chlorkowym: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 5 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie orbital 3 s 2 , jednak kratka z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach. Ostatni orbital 3 p 5 opisany kolorem czerwonym to ponownie trzy połączone kratki, wszystkie mają po dwie przeciwnie skierowane strzałki. Schemat klatkowy chloru powtórzony trzykrotnie. 5. Reakcja chemiczna chloru z metalami występującymi w chlorkach na +IV stopniu utleniania. Ogólne równanie reakcji chemicznej: M + 2 Cl2  MCl4gdzie M=Pt, Sn, Si itp.Zapis graficzny tworzenia wiązania jonowego w chlorku krzemu z wykorzystaniem orbitali. Ilustracja przedstawia reakcję tworzenia kationu krzemu a pod nią schemat klatkowy: S i S i 4 + + 4 e Pod atomem krzemu znajdują się: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Orbital 3 s 2 oznaczony na czerwono jest przedstawiony za pomocą jednej kratki z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach. Ostatni orbital 3 p 2 to trzy połączone kratki, tylko pierwsza i druga mają po jednej strzałce skierowanej w górę. Pod kationem magnezu znajdują się: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Poniżej znajduje się reakcja tworzenia anionu chlorkowego: 4 C l + 4 e 4 C l Pod atomem chloru widnieje schemat klatkowy: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie orbital 3 s 2 , jednak kratka z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach. Ostatni orbital 3 p 5 opisany kolorem czerwonym to ponownie trzy połączone kratki, dwie pierwsze mają po dwie przeciwnie skierowane strzałki, a w ostatniej kratce jest jedna strzałka skierowana w górę. Pod anionem chlorkowym: dwie kratki z podpisem 1 s 2 i 2 s 2 z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie trzy połączone kratki z podpisem 2 p 6 , w każdej również są wpisane po dwie strzałki skierowane w przeciwnych kierunkach, w górę i w dół. Następnie orbital 3 s 2 , jednak kratka z wpisanymi dwiema strzałkami skierowanymi w przeciwnych kierunkach. Ostatni orbital 3 p 6 opisany kolorem czerwonym to ponownie trzy połączone kratki, wszystkie mają po dwie przeciwnie skierowane strzałki. Schemat klatkowy chloru powtórzony czterokrotnie.
Równania reakcji otrzymywania chlorków – grafika interaktywna
Źródło: GroMar Sp. z o.o., Bielański, A. Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2013., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1

Maszyna losująca zestawia ze sobą kolejno: metal, chlor oraz nazwę powstałej soli. Zaznacz odpowiedź „tak”, kiedy powstała w reakcji pomiędzy metalem a chlorem sól odpowiada nazwie soli przedstawionej za pomocą maszyny losującej, lub zaznacz odpowiedź „nie”, jeśli podana nazwa jest błędna.

Uwaga!

Zaznacz nazwę jako poprawną tylko w przypadku, gdy substraty zostały zmieszane w ilościach odpowiadających stechiometrii procesu.

R1Pb5985EIoT2
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.

Zaznacz odpowiedź „tak”, kiedy powstała w reakcji pomiędzy metalem a chlorem sól odpowiada nazwie soli przedstawionej w treści zadania, lub zaznacz odpowiedź „nie”, jeśli podana nazwa jest błędna.

Uwaga!

Zaznacz nazwę jako poprawną tylko w przypadku, gdy substraty zostały zmieszane w ilościach odpowiadających stechiometrii procesu.

R1FcXalbUD2DB
2 A u + C l 2 ( g ) chlorek glinu Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, 2. Nie
R1d38aPczgDS9
C a + C l 2 ( g ) chlorek sodu Możliwe odpowiedzi: 1. Nie, 2. Tak
RPrNu6W48qM8j
C a + 3 C l 2 ( g ) chlorek niklu(II) Możliwe odpowiedzi: 1. Nie, 2. Tak
RPBOJUb9Cfkor
M g + C l 2 ( g ) chlorek magnezu Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, 2. Nie
RE3OKgspZ7mAG
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
bg‑azure

Doświadczenie

Polecenie 2

Zaprojektuj doświadczenie w celu zbadania względnej aktywności gazowego chloru wobec różnych metali, takich jak: sód, potas, magnez, glin, miedź oraz żelazo. Na podstawie problemu badawczego postaw hipotezę. Następnie opisz przewidywane obserwacje, napisz równania reakcji chemicznej, które zaszły w naczyniach reakcyjnych, oraz wnioski.

R17DRCV5xbvcd
Problem badawczy: Czy żelazo reaguje z gazowym chlorem?. Hipoteza: (Uzupełnij). Sprzęt i odczynniki laboratoryjne: - chlor (Cl2(g)); - sproszkowane żelazo (Fe); - łyzka do spalań; - kolba płaskodenna; - palnik; -przykrywka z otworem;.
RnEZWfC9E5ZUP
Uszereguj czynności w odpowiedniej kolejności, dzięki czemu otrzymasz instrukcje wykonywania doświadczenia. Elementy do uszeregowania: 1. Łyżkę do spalań umieszczamy w płomieniu palnika., 2. Drobnosproszkowane żelazo umieszczamy na łyżce do spalań., 3. Łyżkę do spalań wprowadzamy do kolby zawierającej chlor., 4. Przykrywamy przykrywką, w której jest otwór na łyżkę do spalań.
R13PVGjPD7xAs
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1PavwzT3TXfm
Obserwacje dla reakcji chemicznej pomiędzy sodem i chlorem: (Uzupełnij). Równanie reakcji chemicznej pomiędzy sodem i chlorem: Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
RGsFdQmNT57R1
(Uzupełnij).
R1QYCucpbSnDW
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R15G55KRyt7uL
Obserwacje dla reakcji chemicznej pomiędzy potasem i chlorem: (Uzupełnij). Równanie reakcji chemicznej pomiędzy potasem i chlorem: Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
RSiHZioLGDc1a
(Uzupełnij).
R1O8YMYdkTb2F
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RcN1YaPNfppQW
Obserwacje dla reakcji chemicznej pomiędzy magnezem i chlorem: (Uzupełnij). Równanie reakcji chemicznej pomiędzy magnezem i chlorem: Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
R1VbcuE1PYn2G
(Uzupełnij).
RXfiaFPQAp3uV
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R17OWvjDCWodW
Obserwacje dla reakcji chemicznej pomiędzy glinem i chlorem: (Uzupełnij). Równanie reakcji chemicznej pomiędzy glinem i chlorem: Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
RhzTuNNtSj9jY
(Uzupełnij).
RnD8nO9931YM6
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RNlEzcx6TWOi4
Obserwacje: (Uzupełnij). Równanie reakcji chemicznej: (Uzupełnij). Wnioski: (Uzupełnij).
RpAF6o8O0Ggk7
(Uzupełnij).
RT8YsizN5nblC
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R17K1hn9QS7Yx
Obserwacje dla reakcji chemicznej pomiędzy miedzią i chlorem: (Uzupełnij). Równanie reakcji chemicznej pomiędzy miedzią i chlorem: Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
RCmyHSwm4oSET
(Uzupełnij).
ROxqQHIbxPjnO
Wnioski: (Uzupełnij).
RjkjPqu2QJ6Sd
Ćwiczenie 2
Przyporządkuj określenia do poprawnych sformuowań. Obserwacje Możliwe odpowiedzi: 1. W kolbie zaobserwowano tworzenie się na jej ściankach brązowego osadu., 2. Żelazo reaguje z chlorem., 3. Czy żelazo reaguje z gazowym chlorem?, 4. Chlor reaguje ze sproszkowanym żelazem prowadząc do wytworzenia chlorku żelaza(III). Wnioski Możliwe odpowiedzi: 1. W kolbie zaobserwowano tworzenie się na jej ściankach brązowego osadu., 2. Żelazo reaguje z chlorem., 3. Czy żelazo reaguje z gazowym chlorem?, 4. Chlor reaguje ze sproszkowanym żelazem prowadząc do wytworzenia chlorku żelaza(III). Problem badawczy Możliwe odpowiedzi: 1. W kolbie zaobserwowano tworzenie się na jej ściankach brązowego osadu., 2. Żelazo reaguje z chlorem., 3. Czy żelazo reaguje z gazowym chlorem?, 4. Chlor reaguje ze sproszkowanym żelazem prowadząc do wytworzenia chlorku żelaza(III). Hipoteza Możliwe odpowiedzi: 1. W kolbie zaobserwowano tworzenie się na jej ściankach brązowego osadu., 2. Żelazo reaguje z chlorem., 3. Czy żelazo reaguje z gazowym chlorem?, 4. Chlor reaguje ze sproszkowanym żelazem prowadząc do wytworzenia chlorku żelaza(III).
Ćwiczenie 3

Jaki związek powstaje w reakcji gazowego chloru ze sproszkowanym żelazem? Odpowiedź uzasadnij odpowiednim równaniem reakcji chemicznej.

R1euXfiL7WeQy
Odpowiedź: (Uzupełnij).
Ćwiczenie 4

Dokończ równania reakcji chemicznych.

R17nIAIgzAEVg
Ca + Cl2(g) →  (Uzupełnij) 2 Al + 3 Cl2(g) → (Uzupełnij) Cu + Cl2(g) → (Uzupełnij) 2 Au + 3 Cl2(g) →  (Uzupełnij) 2 Li + Cl2(g) → (Uzupełnij).

Nazwij produkty powyższych reakcji chemicznych.

Rm6uCPEbF06Fn
(Uzupełnij).

Podaj wzory sumaryczne produktów reakcji oraz ich nazwy.

R10guPUwYeSKz
(Uzupełnij).
RtofItdpK7Dq7
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
R1Z7d2UbCOzEc
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
RwE7emOAUVPE0
(Uzupełnij).
R641ZqvIrzmBx
(Uzupełnij).