Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Przeanalizuj poniższe grafiki interaktywne.

Zapoznaj się z opisami poniższych grafik.

R15A71aTQt6SP1
Na ilustracji znajduje się półsfera. Podstawę półsfery stanowi owal, którego cięciwą poziomą jest linia przerywana opisana z lewej strony literą n, a z prawej strony literą s. Druga cięciwa przecina owal pionowo z lekkim pochyleniem, z jednej strony opisana jest literą e, a z drugiej strony literą W. w miejscu przecięcia się cięciw znajduje się symbol oznaczający człowieka. Z tego miejsca wyprowadzono linię pionową, która przecina półsferę na dwie części. Lewa część opisana jest jako szerokość geograficzna południowa, a prawa część jako szerokość geograficzna północna. Obie połowy półsfery na łuku mają zaznaczone punkty: 10 stopni, 30 stopni, 50 stopni, 70 stopni i wspólny punkt znajdujący się dokładnie w pionie, 90 stopni. Nad punktem 90 stopni zapisano: h równa się 90 stopni, fi równa się 90 stopni minus h. Na dole ilustracji zapisano: 21 marca i 23 września równonoc wiosenna i równonoc jesienna Na ilustracji opisano: 1. h = 30°
ϕ = 90° - 30°
ϕ = 60°
Słońce widoczne po północnej stronie nieba wskazuje na szerokość geograficzną południową
60°S.
Źródło: Englishsquare sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/.
R13WCDYkIwrxm1
Na ilustracji znajduje się półsfera. Podstawę półsfery stanowi owal, którego cięciwą poziomą jest linia przerywana opisana z lewej strony literą n, a z prawej strony literą s. Druga cięciwa przecina owal pionowo z lekkim pochyleniem, z jednej strony opisana jest literą e, a z drugiej strony literą W. w miejscu przecięcia się cięciw znajduje się symbol oznaczający człowieka. Z tego miejsca wyprowadzono linię pionową, która przecina półsferę na dwie części. Lewa część opisana jest jako szerokość geograficzna południowa, a prawa część jako szerokość geograficzna północna. Obie połowy półsfery na łuku mają zaznaczone punkty: 10 stopni, 30 stopni, 50 stopni, 70 stopni i wspólny punkt znajdujący się dokładnie w pionie, 90 stopni. Nad punktem 90 stopni zapisano: h równa się 90 stopni. Inna linia prowadząca od symbolu człowieka przecina półsferę w okolicach punktu 70 stopni na lewo od pionu. To miejsce oznaczono: h = 66 stopni i 34 minuty. Pomiędzy tym miejscem a pionem 90 stopni zaznaczono odcinek, który opisano: fi równa się h minus 90 stopni plus 23 stopnie 26 minut. Łuk po lewej stronie pomiędzy dołem ilustracji a punktem 66 stopni i 34 minuty opisano jako: fi = 90 stopni minus h minus 23 stopnie 26 minut. Łuk po prawej stronie pomiędzy dołem ilustracji a pionem 90 stopni opisano jako: fi = 90 stopni minus h plus 23 stopnie 26 minut. Na dole ilustracji zapisano: 22 czerwca przesilenie letnie. Na ilustracji opisano: 1. h = 30°
ϕ = 90° - 30° - 23°26′
ϕ = 36°34′
Słońce widoczne po północnej stronie nieba i jednocześnie pod kątem mniejszym niż 66°34′ wskazuje na położenie obserwatora na półkuli południowej
ϕ = 36°34′S., 2. h = 70°
ϕ = 70° - 90° + 23°26′
ϕ = 3°26′
Słońce widoczne pod tak wysokim kątem (co najmniej 66°34′) i jednocześnie po północnej stronie nieba wskazuje na położenie obserwatora na półkuli północnej
ϕ = 3°26′N., 3. h = 50°
ϕ = 90° - 50° + 23°26′
ϕ = 63°26′
Słońce widoczne po południowej stronie nieba wskazuje na położenie obserwatora na półkuli północnej
ϕ = 36°34′N.
Źródło: Englishsquare sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/.
R1crsdItP50CD1
Na ilustracji znajduje się półsfera. Podstawę półsfery stanowi owal, którego cięciwą poziomą jest linia przerywana opisana z lewej strony literą n, a z prawej strony literą s. Druga cięciwa przecina owal pionowo z lekkim pochyleniem, z jednej strony opisana jest literą e, a z drugiej strony literą W. w miejscu przecięcia się cięciw znajduje się symbol oznaczający człowieka. Z tego miejsca wyprowadzono linię pionową, która przecina półsferę na dwie części. Lewa część opisana jest jako szerokość geograficzna południowa, a prawa część jako szerokość geograficzna północna. Obie połowy półsfery na łuku mają zaznaczone punkty: 10 stopni, 30 stopni, 50 stopni, 70 stopni i wspólny punkt znajdujący się dokładnie w pionie, 90 stopni. Nad punktem 90 stopni zapisano: h równa się 90 stopni. Inna linia prowadząca od symbolu człowieka przecina półsferę w okolicach punktu 70 stopni po prawej od pionu. To miejsce oznaczono: h = 66 stopni i 34 minuty. Pomiędzy tym miejscem a pionem 90 stopni zaznaczono odcinek, który opisano: fi równa się h minus 90 stopni plus 23 stopnie 26 minut. Łuk po lewej stronie pomiędzy dołem ilustracji a pionem 90 stopni opisano jako: fi = 90 stopni minus h plus 23 stopnie 26 minut. Łuk po prawej stronie pomiędzy dołem ilustracji a punktem 66 stopni i 34 minuty opisano jako: fi = 90 stopni minus h minus 23 stopnie 26 minut. Pod półsferą zapisano: 22 grudnia przesilenie zimowe. Na ilustracji opisano: 1. h = 50°
ϕ = 90° - 50° + 23°26′
ϕ = 63°26′
Słońce widoczne po północnej stronie nieba wskazuje na szerokość geograficzną południową
ϕ = 63°26′S., 2. h = 70°
ϕ = 70° - 90° + 23°26′
ϕ = 3°26′
Słońce widoczne po południowej stronie nieba i jednocześnie pod tak wysokim kątem (powyżej 66°34′) wskazuje na szerokość geograficzną południową
ϕ = 3°26′S., 3. h = 50°
ϕ = 90° - 50° - 23°26′
ϕ = 16°34′
Słońce widoczne po południowej stronie nieba i jednocześnie pod względnie niskim kątem (poniżej 66°34′) wskazuje na szerokość geograficzną północną
ϕ = 16°34′N.
Źródło: Englishsquare sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/.
Ćwiczenie 1

Oblicz szerokość geograficzną miejsca, w którym obserwator (w dniu przesilenia zimowego) widzi Słońce górujące po południowej stronie nieba na wysokości 10°36′.

uzupełnij treść