Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Sformułuj wniosek dotyczący różnic między intruzjami zgodnymi a niezgodnymi.

RYcBNgWmMw9Zu1
Na ilustracjach pokazano i opisano różne rodzaje intruzji - zgodnych i niezgodnych. Ilustracja przedstawia trzy przekroje poprzeczne warstw ziemi. Są na nich: formy wypukłe, wklęsłe, płaskie wciśnięte pomiędzy inne warstwy. Na pierwszym przekroju zaznaczono żyłę kominową (pień) w dolnej części wulkanu i wypukłą formę - batolit. Na drugim przekroju są liczne warstwy z zaznaczonym sillem (stosunkowo cienka, wklęsła warstwa wchodząca pod pierwszą warstwę przekroju), dajką (wałem) i lakkolitem (dosyć gruba, wybrzuszona forma wciśnięta pod pierwszą warstwą). Na ostatnim przekroju zaznaczono wybrzuszony batolit z odchodzącym od niego w formie żyły harpolitem. Żyła sięga powierzchni ziemi. Zaznaczono także wklęsły lopolit, leżący pod kilkoma warstwami ziemi, i fakolit występujący na fałdzie - na przegubie antykliny. Opisano: 1. Żyła kominowa. Na ilustracji jest forma przecinająca warstwy ziemi, zlokalizowana jest w kominie wulkanicznym. Intruzja niezgodna w formie walca o niewielkiej średnicy. Wypełnia kominy wygasłych wulkanów., 2. Batolit. Na przekroju warstw ziemi pokazano wybrzuszoną formę sięgającą do górnych warstw ziemi. Intruzja niezgodna, wielki masyw skał magmowych. Powstaje najczęściej w wyniku połączenia się pojedynczych intruzji magmy. W powstawaniu batolitu dużą rolę odgrywa korozja magmowa. Jest to proces polegający na mechanicznym odłamywaniu i topieniu się skał otaczających., 3. Harpolit. Ilustracja przedstawia intruzję wywodzącą się z batolitu. Ma postać żyły przecinającej warstwy aż do górnych warstw przekroju. Intruzja niezgodna będąca odmianą dajek. Jest to żyła granitowa wypełniająca uskoki i pęknięcia tektoniczne., 4. Lopolit. Na ilustracji przedstawiono przekrój poprzeczny z zaznaczonymi warstwami ziemi. W dolnym fragmencie przekroju na czerwono zaznaczono formę w kształcie spodka. Sięga wysoko ku powierzchni ziemi. Intruzja zgodna w postaci spodka, stanowi przeciwieństwo lakkolitu. Zaburza warstwy leżące poniżej, ale nie narusza warstw nadległych., 5. Fakolit. Na ilustracji przedstawiono przekrój poprzeczny z pofałdowanymi warstwami ziemi. Pomiędzy warstwami sfałdowanych skał zaznaczono na czerwono warstwy. Niewielka intruzja zgodna magmy pomiędzy warstwami sfałdowanych skał. Występują w przegubach fałdów., 6. Lakkolit. Na ilustracji w dolnym fragmencie przekroju na czerwono zaznaczono wybrzuszenie w kształcie grzyba. Forma o kształcie grzyba lub bochenka wciśniętego między warstwy. Lakkolit posiada płaską podstawę oraz strop o kształcie kopuły. Tworzy się głównie na głębokościach od 0,5 do 3 kilometrów., 7. Dajka. Na ilustracji przedstawiono przekrój poprzeczny ziemi. Obok żyły kominowej są mniejsze żyły biegnące ku górze. Intruzja niezgodna o kształcie żył ułożona w poprzek warstw. Osiąga długość nawet kilkuset kilometrów oraz szerokość kilku kilometrów. Może występować w dużych skupiskach, tworząc roje dajek. Odmianą dajek są harpolity. Są to żyły granitowe wypełniające uskoki i pęknięcia tektoniczne., 8. Sill. Na ilustracji przedstawiono przekrój poprzeczny z warstwami ziemi. Pomiędzy warstwami są warstwy zaznaczone na czerwono. Intruzja zgodna powstająca w wyniku wniknięcia intruzji między dwie warstwy skalne. Może mieć grubość od kilku milimetrów do kilkunastu metrów oraz ponad 100 kilometrów długości.
Typy intruzji magmowych
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/.