Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Czy wiesz, że kationy metali można zidentyfikować również za pomocą badania próbki soli w płomieniu palnika? Zapoznaj się z grafiką interaktywną i dowiedz się, pod jakimi barwami kryją się odpowiednie kationy. Po skończonej pracy wykonaj ćwiczenie 1.

R1VpLtscmIfI61
Ilustracja interaktywna Zdjęcie przedstawia płomień palnika na białym tle. Fragment wychodzący z palnika jest niebieskawy, natomiast jego dalsza część jest bezbarwna 1. Badanie w płomieniu barwnika Za pomocą obserwacji próbki soli w płomieniu palnika, można zidentyfikować niektóre kationy.

Jednakże należy spełnić niektóre warunki przeprowadzenia eksperymentu:
  • stosowane szczypce laboratoryjne lub łyżeczka do spalań powinny być wyprażone przed użyciem, w celu usunięcia z ich powierzchni jonów NaIndeks górny +, obecnych w wodzie, które mogą zaszkodzić identyfikacji badanego kationu;
  • płomień palnika powinien być bezbarwny; Zdjęcie przedstawia płomień palnika na granatowym tle. Płomień jest bezbarwny i ma niebieską poświatę.Indeks górny Poprawny płomień barwnika. Autor: Swn, dostępny na wikipedia.org. Licencja: CC By-SA 3.0

  • w celu lepszej wizualizacji efektu, eksperyment należy przeprowadzać na białym tle., 2. Li+ Barwa kationu litu: karminowa.

    Zdjęcie przedstawia karminowej barwy płomień. Kolor ten, inaczej czerwono-różowy, powstaje w wyniku obecności kationów litu na łyżce do spaleń umieszczonej w płomieniu.Indeks górny Licencja: domena publiczna. Źródło: wikipedia.org, 3. Ca2+ Barwa kationu wapnia: ceglasta.

    Zdjęcie przedstawia ceglastej barwy płomień. Kolor ten, inaczej czerwono-pomarańczowy, powstaje w wyniku obecności kationów wapnia na łyżce do spaleń umieszczonej w płomieniu.Indeks górny Licencja: domena publiczna. Źródło: wikipedia.org, 4. Ba2+ Barwa kationu baru: zielona.

    Zdjęcie przedstawia zielonej barwy płomień. Kolor ten powstaje w wyniku obecności kationów baru na łyżce do spaleń umieszczonej w płomieniu.Indeks górny Licencja: CC BY 2.5. Autor: Joe Anderson - Eigenes Werk. Źródło: wikipedia.org, 5. Cu2+ Barwa kationu miedzi(II): zielona.

    Zdjęcie przedstawia bladozielonej barwy płomień. Kolor ten powstaje w wyniku obecności kationów miedzi(II) na łyżce do spaleń umieszczonej w płomieniu.Indeks górny Licencja: CC BY-SA 3.0. Autor: Søren Wedel Nielsen. Źródło: wikipedia.org, 6. Na+ Barwa kationu sodu: żółta.

    Zdjęcie przedstawia żółtej barwy płomień. Kolor ten powstaje w wyniku obecności kationów sodu na łyżce do spaleń umieszczonej w płomieniu.Indeks górny Licencja: CC BY-SA 3.0. Autor: Søren Wedel Nielsen. Źródło: wikipedia.org, 7. Pb2+ Barwa kationu ołowiu(II): niebieska/biała.

    Zdjęcie przedstawia niebiesko-białej barwy płomień. Kolor ten powstaje w wyniku obecności kationów ołowiu(II) na łyżce do spaleń umieszczonej w płomieniu.Indeks górny Licencja: domena publiczna. Źródło: wikipedia.org, 8. Fe3+ Barwa kationu żelaza(III): pomarańczowobrązowa.

    Zdjęcie przedstawia pomarańczowo-brązowej barwy płomień. Kolor ten powstaje w wyniku obecności kationów żelaza na trzecim stopniu utlenienia na łyżce do spaleń umieszczonej w płomieniu.Indeks górny Licencja: CC0. Autor: Denver & Rio Grande. Źródło: wikipedia.org, 9. Sb3+ Barwa kationu antymonu(III): bladozielona.

    Zdjęcie przedstawia bladozielonej barwy płomień z przewagą bieli. Kolor ten powstaje w wyniku obecności kationów antymonu na trzecim stopniu utlenienia na łyżce do spaleń umieszczonej w płomieniu.Indeks górny Licencja: domena publiczna. Źródło: wikipedia.org, 10. Zn2+ Barwa kationu cynku: bezbarwna, ale czasami opisywany jako zielononiebieska.

    Zdjęcie przedstawia białej barwy płomień z zielono-niebieską poświatą. Kolor ten powstaje w wyniku obecności kationów cynku na łyżce do spaleń umieszczonej w płomieniu.Indeks górny Licencja: domena publiczna. Źródło: wikipedia.org
  • Identyfikacja kationów metali za pomocą barwienia płomienia barwnika
    Źródło: https://www.compoundchem.com/2014/02/06/metal-ion-flame-test-colours-chart/ oraz http://www2.chemia.uj.edu.pl/~miskowie/analiza_jakosciowa.pdf, dostępny w internecie: Grafika pochodzi z witryny: pixabay.com, domena publiczna.
    Ćwiczenie 1
    R1AbvHwQfuUqu
    Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
    Źródło: dostępny w internecie: Źródło: hu.wikipedia.org; Licencja: domena publiczna, Źródło: ms.m.wikipedia.org; Licencja: domena publiczna, Źródło: www.ur.m.wikipedia.org; Licencja: domena publiczna, Źródło: www.pl.wikipedia.org; Licencja: domena publiczna.
    R18Dk4MsjZAPI
    Polecenie 2

    Czy znasz czynności oraz równania reakcji chemicznych, które pozwolą na odróżnienie trzech chlorków takich metali jak ołów, srebro i rtęć? Zapoznaj się z poniższą grafiką interaktywną przedstawiającą sposoby identyfikacji chlorków ołowiu(II), srebra(I) oraz rtęci(I), a następnie wykonaj ćwiczenia zamieszczone pod grafiką.

    Rq7sroIwcfBPT1
    Ilustracja interaktywna Schemat analizy kationów pierwszej grupy analitycznej. Początkowo u góry schematu znajdują się odpowiednie chlorki, od lewej: srebra(I), rtęci(I) oraz ołowiu(II). Dodanie wody do osadu i ogrzanie. Kiedy osad rozpuszcza się, świadczy to o obecności kationów ołowiu(II). Dodanie do otrzymanego po ogrzaniu roztworu amoniaku nie spowoduje wytrącenia osadu. Natomiast, jeśli wyjściowy osad chlorku nie rozpuścił się w wodzi po ogrzaniu świadczy to o obecności jonów srebra(I) lub rtęci(I). Dodanie amoniaku powoduje rozpuszczenie się osadu w przypadku obecności w próbce pierwotnej jonów srebra(I). Zaś zakwaszenie próbki z pomocą kwasu azotowego(V) prowadzi do ponownego wytrącenia chlorku srebra(I). W przypadku obecności jonów rtęci na pierwszym stopniu utlenienia biały osad chlorku rtęci(I) ulega rozpuszczeniu po dodaniu amoniaku, a z roztworu wydziela się metaliczna rtęć. 1. chlorek srebra(I) biały osad, 2. chlorek rtęci(I) biały osad, 3. chlorek ołowiu(II) biały osad, 4. H2O, 100°C, 5. Rozpuszczalność Chlorek rtęci(II) oraz chlorek srebra(I) nie wykazują rozpuszczalności w wodzie, w podwyższonej temperaturze., 6. Rozpuszczalność Chlorek ołowiu(II) dobrze rozpuszcza się w wodzie w podwyższonej temperaturze.

    PbCl2Pb2++2 Cl-
    , 7.
    NH3aq
    , 8.
    Hg+I2Cl2+2 NH3Hg0+Hg+IINH2Cl+NH4Cl


    Hg+IHg+II+e-utlenianie
    Hg+I+e-Hg0redukcja
    , 9. AgCl+2 NH3AgNH32Cl, 10. HNO3, 11. AgNH32Cl+2 HNO3AgCl+2 NH4NO3, 12.
    NH3aq
    , 13.
    brak reakcji chemicznej
    Jakich analiz należy dokonać, aby zidentyfikować wybrany chlorek metalu?
    Źródło: GroMar Sp. z o.o., Opracowano na podstawie grafiki umieszczonej pod adresem: https://www.periodni.com/gallery/qualitative_analysis.png, licencja: CC BY-SA 3.0.
    R1K5OssEy5i6i
    Ćwiczenie 2
    Zaznacz poprawny stopień utlenienia rtęci w Hg2Cl2. Możliwe odpowiedzi: 1. +II, 2. +I, 3. 0, 4. -I
    RUjJ4BoLrO6aM
    Ćwiczenie 3
    Zaznacz sole odpowiednich metali, które nie rozpuszczają się w wodzie, w podwyższonej temperaturze Możliwe odpowiedzi: 1. Hg2Cl2, 2. PbCl2, 3. AgCl