Ilustracja interaktywna Ilustracja interaktywna przedstawia schematycznie proces produkcji gipsu budowlanego. Pierwszym etapem jest transport surowca statkiem. w porcie dochodzi do rozładunku i przewiezieniu za pomocą ciężarówek do magazynu, gdzie jest składowany w specjalnych halach oraz sortowany, poddawany selekcji i rozdzielany z wykorzystaniem taśm produkcyjnych. Dalej następuje proces mielenia, kalcynacji, formowania, suszenia w piecu, a gotowy produkt przekazywany jest do taśmami produkcyjnymi do dalszych łańcuchów dostaw, skąd jest rozwożony do hurtowni. 1. Surowiec gipsowy Z chemicznego punktu widzenia gips mineralny to
siarczan($\text{VI}$) wapnia-woda ($\raisebox{1ex}{$1$}\!\left/ \!\raisebox{-1ex}{$2$}\right.$) o wzorze chemicznym ${\text{CaSO}}_4·2 {\text{H}}_2\text{O}$. Proces produkcyjny rozpoczyna się od wydobycia minerału, który jest następnie mielony na proszek, sprzedawany również jako komponent cementu.

Na wielką skalę produkuje się:

• gips naturalny – z mączki gipsowej (rozdrobniony naturalny kamień gipsowy lub anhydryt), uzyskiwanej podczas wydobywania surowca w kopalniach głębinowych albo odkrywkowych;
• gips syntetyczny – produkt uzyskiwany np. podczas mokrego procesu odsiarczania gazów spalinowych.

, 2. Magazyn materiału Gips jest wysyłany z miejsca postoju do miejsca składowania i selekcji. Magazynowanie surowca zapewnia gwarancję ciągłej produkcji, a ręczne sortowanie produktu prowadzi do uzyskania wysokiej jakości produktu.

Aby upewnić się, że kamień gipsowy nadaje się do procesu kalcynacji materiał, należy poddać go procesowi kruszenia:

• kruszarka rudy pierwotnej kruszy kamień gipsowy na mniejsze cząstki, mniejsze niż $8 \text{cm}$;
• po przesianiu większe cząstki są ponownie kruszone;
• mniejsze cząstki są przenoszone przez przenośnik taśmowy do kruszenia wtórnego za pomocą kruszarki młotkowej w celu kontrolowania średnicy ziaren (poniżej $2 \text{cm}$).

Tak otrzymany materiał proszkowy jest przenoszony przez podnośnik kubełkowy do kalcynacji w piecu obrotowym., 3. Proces kalcynacji Gips budowlany należy do grupy spoiw szybkowiążących, które produkuje się poprzez zmielenie kamienia gipsowego wyprażonego w niskiej temperaturze, której zakres waha się od $135$ do $230°\text{C}$. W procesie produkcji gipsu proszek jest suszony do osiągnięcia zawartości wody $\mathrm{0,5}\%$. Powstały surowiec można sprzedać jako spulchniacz gleby, zwany wówczas tynkiem gruntowym.

Gips półwodny (półhydrat), można otrzymać w dwóch formach: alfa i beta, które wykazują różną rozpuszczalność, czas wiązania i wytrzymałość. Ten rodzaj materiału zalicza się do spoiw powietrznych, szybkowiążących, charakteryzującym się czasem inicjacji wiązania w zakresie od $3$ do $12$ minut, a zakończenie wiązania waha się po około $15$–$20$ minutach., 4. Proces formowania Do formowania płyt kartonowo-gipsowych wymagane jest zastosowanie szerokiej gamy maszyn automatycznych, takich jak:

• maszyna do wytwarzania mieszanki gipsowej;
• element do ciągłego pobierania i do formowania tektury;
• kształtownik – zapewnia formowanie płyty gipsowej;
• przenośniki: taśmowy, rolkowy (do cięcia wstęgi), do transportu arkuszy, wspornikowy, suszarki; rolkowy opcjonalny (pozwala na końcowe cięcie arkuszy).

, 5. Proces suszenia Suszenie produktów gorącym powietrzem obejmuje ostatni etap produkcyjny. Za pomocą specjalistycznej maszyny, jest usuwany nadmiar wody z produktu, co pozwala na uzyskanie niezbędnej wytrzymałości i gęstości wewnętrznej struktury płyt kartonowo-gipsowych.

Zdjęcie przedstawia płyty kartonowo-gipsowe ustawione w stos na palecie._{Indeks dolny Płyty kartonowo-gipsowe. Autor: Christoph Eichhorn; Źródło: wikipedia.org; Licencja: domena publiczna;}, 6. Dostawa produktów kartonowo-gipsowych Wytworzone produkty powinny spełniać określone parametry, jak np.

• wartość $\%$ zawartości gipsu - $95\%$;
• wartość $\%$ zawartości wilgoci – $10\%$;
• ciężar nasypowy – od $\mathrm{0,5}$ do $\mathrm{1,2} \frac{\text{t}}{{\text{m}}^3}$;
• pH – $5$-$8$;
• śladowa zawartość siarczanu($\text{IV}$) wapnia-woda ($\raisebox{1ex}{$1$}\!\left/ \!\raisebox{-1ex}{$2$}\right.$)
  ($2 {\text{CaSO}}_3·{\text{H}}_2\text{O}$).

Produkty gipsowe, po odpowiednim oddzieleniu ich od gotowych form, są gotowe do sprzedaży.

Zdjęcie przedstawia budynek w trakcie remontu, przed nim stoi ciężarówka z materiałami budowlanymi._{Indeks dolny Materiał gipsowy dostarczony na budowę budynku. Źródło: wikipedia.org; Autor: KeepOnTruckin; Licencja: CC BY-SA 3.0;}, 7. Proces recyklingu Obejmuje on cztery etapy:

1. Przywóz odpadów płyt gipsowo-kartonowych;
2. Pierwsze kruszenie;
3. Separacja odpadów na gips i papier;
4. Wtórne kruszenie materiału i wprowadzenie z powrotem do obiegu.