Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

Ćwiczenie 1

R1K6vADtLauKD

krótki czas wiązania, wysoka twardość i odporność mechaniczna, niska dźwiękochłonność
ognioodporność, wysoka dźwiękochłonność, mała odporność na uderzenia
długi czas wiązania, wysoka dźwiękochłonność, łatwopalność
ognioodporność, wysoka twardość i odporność mechaniczna, niska dźwiękochłonność

Ćwiczenie 2

W jakich okresach geologicznych tworzyły się złoża ewaporatów w Polsce? Zaznacz wszystkie prawidłowe odpowiedzi.

R1YEI5ZVcLF1W

Na obszarze dzisiejszej Polski ewaporaty tworzyły się w:

{#miocenie}
{#permie}
{dewonie}
{ordowiku}

Ćwiczenie 3

Uzupełnij schemat nazwą oraz wzorem gipsu.

Na ciemniejszym polu umieść wzór chemiczny, a na jaśniejszym nazwę gipsu.

Rx2NNkkcjMpHS

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R4ssI6cIwcF0U1

Ćwiczenie 4

Minerały ewaporatowe wytrącają się w ściśle określonej kolejności, zgodnie z tzw. „cyklem ewaporatowym”. Uporządkuj chronologicznie minerały znajdujące się poniżej (na górze te, które tworzą się najwcześniej).

R12cs4T8ZBjr3

halit
gips
dolomit
anhydryt
sylwin
kalcyt
sole potasowo-magnezowe
polihalit

Ćwiczenie 5

Połącz hasła z ich definicjami.

RV6m3jGWCSfTw

przepływające gazy mają bezpośredni kontakt z przygotowanym materiałem, posiada wbudowaną w sieć krystaliczną wodę, skała powstała w wyniku parowania wody morskiej lub słonych jezior w klimacie suchym i gorącym, zdolność substancji do wchłaniania wilgoci

ewaporat
higroskopijność
hydrat
wymiana bezprzeponowa

Ćwiczenie 6

Określ, czy podane zdania są prawdziwe, czy fałszywe.

RmimnacLDCqnG

Zdanie	Prawda	Fałsz
Ewaporaty powstawały w permie w Morzu Kaspijskim.	□	□
Odmianami gipsu palonego są alabaster i selenit.	□	□
Zbliźniaczenia tworzone przez kryształy gipsu noszą nazwę jaskółczych ogonów.	□	□
Twardość kryształów gipsu jest niewielka, można je zarysować paznokciem.	□	□

Ćwiczenie 7

Na podstawie schematu doświadczenia chemicznego “Badanie właściwości gipsu” uzupełnij luki w tekście.

Na podstawie opisu schematu doświadczenia chemicznego “Badanie właściwości gipsu” uzupełnij luki w tekście.

R12Arpco19gBr

Schemat przedstawia probówkę w której znajduje się związek o wzorze sumarycznym CaSO4·2 H2O. Pod probówką znajduje się krzyżyk, który oznacza ogrzewanie. — Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

RVEF07REG5UaU

Obserwacje: Pod wpływem intensywnego 1. krystalizacji, 2. osad, 3. skroplona para wodna, 4. gaz, 5. gips krystaliczny, 6. prażenia, 7. chłodzenia, 8. gips palony, 9. prażenia gipsu, na ściankach probówki pojawia się 1. krystalizacji, 2. osad, 3. skroplona para wodna, 4. gaz, 5. gips krystaliczny, 6. prażenia, 7. chłodzenia, 8. gips palony, 9. prażenia.
Wniosek: W wyniku procesu 1. krystalizacji, 2. osad, 3. skroplona para wodna, 4. gaz, 5. gips krystaliczny, 6. prażenia, 7. chłodzenia, 8. gips palony, 9. prażenia gipsu w temperaturze

100 ° C

uzyskano 1. krystalizacji, 2. osad, 3. skroplona para wodna, 4. gaz, 5. gips krystaliczny, 6. prażenia, 7. chłodzenia, 8. gips palony, 9. prażenia.

chłodzenia, gaz, prażenia, skroplona para wodna, gips palony, osad, gips krystaliczny, prażenia, krystalizacji

Obserwacje: Pod wpływem intensywnego ........................................ gipsu, na ściankach probówki pojawia się .........................................
Wniosek: W wyniku procesu ........................................ gipsu w temperaturze 100°C uzyskano .........................................

Ćwiczenie 8

Na podstawie informacji z lekcji oraz własnej wiedzy napisz: dlaczego gips budowlany jest materiałem ogniotrwałym?

RR79b0fw1vZ2E

Odpowiedź:

R5CxW4NhBIP3b

Ilustracja przedstawiająca działanie ognia na tworzywa gipsowe. Oddawanie wody krystalizacyjnej ze struktury gipsu trwające w przybliżeniu trzydzieści minut. Na schemacie, po lewej stronie znajduje się czerwona strzałka skierowana w prawo opisana "działanie ognia". Po prawej stronie znajduje się warstwa gipsu, na której powierzchni gromadzi się cienka warstwa wody H2O zaznaczona na niebiesko, w obrębie której znajdują się strzałki wskazujące na temperaturę około stu stopni Celsjusza w obrębie omawianej warstwy. Od warstwy wody również poprowadzono łukowate strzałki wskazujące na parowanie wody z powierzchni gipsu. — Działanie ognia na tworzywa gipsowe – oddawanie wody krystalizacyjnej ze struktury gipsu (<math aria‑label="w przybliżeniu trzydzieści minut">~30 min.)
Źródło: GroMar Sp. z o.o. na podstawie www.lerncoach.li, licencja: CC BY-SA 3.0.

Specyficzne zachowanie się gipsu w procesie podgrzewania jest znane od dawna i wykorzystywane w ochronie przeciwogniowej budynków. Minerał ten jest uwodnionym siarczanem( $VI$ ) wapnia. W czasie pożaru pochłania duże ilości ciepła potrzebnego do odparowania związanej w sieci krystalicznej wody. Wysokie ciepło parowania wody angażuje energię cieplną potrzebną do zmiany stanu skupienia, z cieczy w gaz, dzięki czemu temperatura gipsu utrzymuje się w granicach $100$ do $100 ° C$ .

Gips to niepalny materiał budowlany, mający zastosowanie w ochronie przeciwogniowej. Przyjmuje się, że każdy $1 cm$ grubości gipsu ma odporność ogniową około $10$ minut, np. płyta karton gipsowa o grubości $1 cm$ daje $30$ minut ognioodporności – bo taki czas jest potrzebny do oddania wody krystalicznej ze struktury gipsu w niej zawartego.

Grafika interaktywna

Dla nauczyciela