Frizea to rodzaj epifitycznych roślin z rodziny bromeliowatych obejmujący ok. 265 gatunków. Występuje od Meksyku i Antyli po Argentynę i Urugwaj. Rośliny te (podobnie jak inne bromeliowate) wykształciły przystosowania do pobierania i gromadzenia wody bez kontaktu z podłożem. Jednym z nich jest układ skórzastych liści tworzących lejkowate zbiorniczki u nasady, w których może gromadzić się woda. Fotografia przedstawia rośliny z rodzaju frizea rosnące na pniach drzew w wilgotnym lesie równikowym. Charakteryzują się długimi liśćmi i czerwonymi kwiatami w kształcie pióropusza. 2. Welwiczja przedziwna, pustynia Namib

Welwiczja przedziwna występuje na kamienistych równinach północnej Namibii i południowej Angoli, wzdłuż wybrzeża Oceanu Atlantyckiego (pustynia Namib). Roślina wytwarza skórzaste liście, mogące osiągać nawet do 6 m. Przyrastają u nasady, z czasem stają się coraz bardziej skręcone i postrzępione. Nigdy nie są zrzucane, żyją wraz z całą rośliną kilkaset lat. Aparaty szparkowe występują po obu stronach liści. Dzięki nim roślina może pochłaniać wodę z rosy i mgły transportowanej znad oceanu w głąb lądu, co pozwala jej przetrwać w nieprzyjaznym środowisku. Na zdjęciu jest welwiczja przedziwna na suchym piasku. Roślina ma długie poskręcane liście, wychodzące z jednego miejsca w centrum. Są wysuszone na końcówkach. 3. Kaktusy saguaro na pustyni Sonora, USA

Saguaro (karnegia olbrzymia) to gatunek sukulenta z rodziny kaktusowatych, występujący w USA (Arizona, Kalifornia) i Meksyku (Sonora). Podczas opadów pobiera bardzo szybko wodę, którą magazynuje w łodydze i powoli wykorzystuje w okresie suszy. Saguaro może wchłonąć i zmagazynować bardzo duże ilości wody deszczowej, zwiększając znacznie swoje rozmiary. Gdy opady są obfite, w pełni nawodniony saguaro może ważyć od 1500 do 2200 kg. Na zdjęciu znajdują się kaktusy saguaro. Są bardzo wysokie, mają kształt zielonej, kolczastej kolumny. Z ich boku wyrastają krótsze odnogi skierowane w górę. 4. Wiktoria królewska, Manaus

Wiktoria królewska to należący do hydrofitów gatunek byliny z rodziny grzybieniowatych występujący w dorzeczu Amazonki w Ameryce Południowej. Pływające liście osiągają nawet do 400 cm średnicy. Roślina wykształciła wiele przystosowań powodujących utrzymywanie się liści na powierzchni wody. Należy do nich m.in. wywinięcie brzegu liści chroniące przed zalewaniem wodą lub wykształcenie na spodniej stronie specjalnych struktur zbudowanych z tkanki zawierającej powietrze. W blaszce liściowej znajdują się także niewielkie otwory stanowiące wloty kanalików odprowadzających wody opadowe. Poza tym wielkość i specyficzna konstrukcja liści zapewniają im dużą wyporność. Na zdjęciu są liście wiktorii królewskiej. Są one bardzo duże, z wysokim, stojącym prostopadle do powierzchni wody brzegiem. Usytuowane są jeden koło drugiego na powierzchni zbiornika wodnego. 5. Liptops, Namibia

Litops to rodzaj sukulentów z rodziny przypołudnikowatych znanych bardziej pod z nazwą „żywe kamienie”. Występuje w Afryce, głównie w Namibii i RPA. Rośliny nie mają łodyg, występują pojedynczo lub w małych grupach. Liście są zrośnięte parami w kulisty twór przypominający kamień. W tkance wodnej magazynują wodę, wykorzystywaną w okresie jej niedoboru. Podczas suszy liście mogą się kurczyć i znikać poniżej poziomu gruntu. Na zdjęciu są kaktusy litops, które wyglądają jak małe zielone kamienie. Z dwóch z nich wyrastają żółte kwiaty o długich wąskich płatkach. 6. Adenium, Sokotra

Adenium to rodzaj roślin z rodziny toinowatych. Rośliny te występują w tropikalnej i subtropikalnej Afryce kontynentalnej (poza Kotliną Konga) oraz na Półwyspie Arabskim i wyspie Sokotra. Są kserofitami o gruboszowatych pniach, w których gromadzą wodę. Na zdjęciu są rośliny przypominające małe drzewa, o zgrubiałych pniach, nieproporcjonalnie dużych w porównaniu z małą zieloną koroną rośliny. Rosną pośród wyschniętych niskich roślin oraz kamieni w suchej przestrzeni. 7. Porost (złotorost pyszny) pustyni arktycznej, Svalbard

Porosty to plechowate organizmy symbiotyczne, zbudowane z komórek glonów (sinic lub zielenic) i grzybów. Nie mają korzeni i tkanek przewodzących, a wodę (i składniki pokarmowe) czerpią z opadów. Ich rozwój nie zależy od zawartości wody w podłożu. Dzięki temu mogą zasiedlać pozbawione wody siedliska, na przykład lite skały na obszarach górskich oraz pozbawione lodu części polarnych pustyń. Są uważane za rośliny pionierskie. Na zdjęciu jest duży szary kamień, na którym znajdują się duże plamy pomarańczowego porostu. 8. Kwitnące efemerydy w Dolinie Śmierci, Kalifornia

Efemerydy to rośliny jednoroczne o bardzo krótkim cyklu życiowym. Od wykiełkowania do wydania nasion lub zarodników mija kilka tygodni. Krótki cykl życiowy umożliwia wegetację w skrajnie niekorzystnych warunkach środowiska. Długie okresy suszy lub niskich temperatur spędzają w postaci nasion, które szybko kiełkują, kwitną i wydają nasiona lub zarodniki, gdy pojawiają się sprzyjające warunki klimatyczne (opady). Efemerydy występują na terenach pustynnych i półpustynnych, stepach, w obszarach górskich i okołobiegunowych. Na zdjęciu jest pochylona powierzchnia porośnięta niską roślinnością łąkową, głównie żółtymi kwiatami. W tle ciągnie się suchy pozbawiony roślinności stok górski. 9. „Róża jerychońska”, Egipt. Na zdjęciu znajduje się róża jerychońska, roślina wyglądem przypominająca niedużą kępę drobnych brązowych gałązek, zwiniętych kuliście. Następnie jest krótka animacja przedstawiająca otwierającą się roślinę. Ma długie, pierzaste liście. To widliczka łuskowata, otwierająca się po nawodnieniu, Egipt

Zmartwychwstanki to grupa gatunków roślin jednorocznych lub wieloletnich o dużych zdolnościach przetrwalnikowych. Są one zdolne przetrwać w warunkach skrajnej suszy. Ich tkanki są bardzo odporne na odwodnienie. W czasie suszy zwijają gałązki, tworząc kulę, która oderwana przez wiatr od podłoża toczy się przez pustynię. Kiedy wystąpi opad lub w swej wędrówce natrafi na wodę rozwija gałązki i wysypuje zarodniki. Cykl powtarza się wielokrotnie. Występują na suchych obszarach Bliskiego Wschodu i na Saharze. Jednym z nich jest anastatika rezurekcyjna, zwana też różą jerychońską. 10. Saksauł, pustynia Gobi

Saksauł to roślina należąca do halofitów zasiedlająca pustynie i półpustynie. Dobrze toleruje gleby silnie zasolone. Jest bardzo odporna na długotrwałe susze. Występuje na obszarze od północnej Afryki po środkową Azję, zwłaszcza na pustyni Gobi. Odporność na niedobór wody zawdzięcza możliwości czerpania wody z dużej głębokości, ma bowiem bardzo silnie rozbudowany system korzeniowy sięgający nawet 20 m w głąb gruntu. Także gąbczasta kora ma zdolność gromadzenia wody. Zredukowane liście zmniejszają zaś transpirację. Na zdjęciu dwa nieduże rośliny przypominające niskie drzewa lub krzewy, o dziwnych rozgałęzionych pniach. Korona pokryta jest bardzo cienkimi liśćmi, szarozielonymi. 11. Wielbłądy dwugarbne (baktriany), Mongolia

Wielbłąd (jednogarbny i dwugarbny) jest przykładem zwierzęcia wyjątkowo przystosowanego do życia w warunkach długotrwałej suszy. Wynika to m.in. z posiadania garbu wypełnionego tłuszczem, którego może być nawet 40 kg. Ta warstwa tłuszczu działa jak izolator i w połączeniu z grubą i gęstą sierścią ułatwia termoregulację organizmu, zmniejszając w ten sposób ilość wody traconej podczas pocenia. Temperatura ciała wielbłąda może zmieniać się nawet o 6°C w czasie doby. Zgromadzony w garbie tłuszcz jest także źródłem wody powstającej w wyniku procesów metabolicznych zachodzących w organizmie. Dodatkowo, dzięki specjalnie wykształconym nozdrzom, wielbłąd może wchłaniać parę wodną z wydychanego powietrza. W efekcie potrafi wytrzymać około 2 tygodni bez wody, ale kiedy jest spragniony wypija jednorazowo nawet do 120 litrów. Na zdjęciu znajdują się wielbłądy dwugarbne - jeden stoi, kilka innych leży za nim. Wielbłąd ma brązową sierść i dwa charakterystyczne garby. 12. Szczuroskoczek, pustynia Mojave

Szczuroskoczek to gryzoń żyjący na suchych terenach Doliny Śmierci, Wielkiej Kotliny oraz pustyń Mojave i Sonora, który wodę niezbędną do życia w całości czerpie z pokarmu. Jego pokarmem są kaktusy, liście i owoce jukki i agawy oraz zawierające tłuszcz nasiona. Ilość wody uzyskanej bezpośrednio (sok roślin) lub pośrednio dzięki procesom metabolicznym (woda metaboliczna) jest wystarczająca do przeżycia, w efekcie nie musi w ogóle jej pić. Zmniejsza zużycie wody także poprzez obniżenie tempa metabolizmu oraz produkuje bardzo skoncentrowany mocz. Na zdjęciu jest mały gryzoń, przypominający mysz. ma krótkie uszy, czarne małe oczy, jasnobrązową sierść na większości ciała, jedynie w dolnym pasie tułowia, na łapach i ogonie sierść jest biała. Tylne łapy są wyraźnie dłuższe od przednich. 13. Moloch straszliwy, Australia

Moloch straszliwy to gatunek niewielkiej jaszczurki zamieszkujący pustynie w Zachodniej Australii. Jego ciało pokryte jest charakterystycznymi kolcami, pomiędzy którymi na skórze biegną drobne kanaliki odprowadzające wodę z rosy bezpośrednio do pyska zwierzęcia. Podobnie pobiera wodę azjatycka krągłogłówka uszasta. Na zdjęciu jest jaszczurka na czerwonawym piasku. Ma brązowo-czarno-szare umaszczenie, układające się w linie. Gad pokryty jest trójkątnymi kolcami. 14. Chrząszcz z rodziny czarnuchowatych, pustynia Namibo. Na zdjęciu jest chrząszcz z rodziny czarnuchowatych na piasku. Owad jest czarny, ma ciało podłużne. Drugie zdjęcie przedstawia owada. To chrząszcz. Jest czarny, jego ciało połyskuje.

Czarnuchowate to rodzina chrząszczy licząca około 20 tysięcy gatunków. Dwa z nich żyjące na pustyni Namib czerpią wodę z mgły transportowanej znad oceanu w głąb lądu. Gdy nadchodzi mgła, chrząszcz ustawia się głową w jej stronę, unosi ciało na długich odnóżach i pochyla je pod kątem 45 stopni. Na jego pokrywach pełnych mikroskopijnych żłobień i guzków osadzają się kropelki wody, po czym, gdy chrząszcz się pochyla, spływają wprost do aparatu gębowego, wykorzystując pokryte woskiem, hydrofobowe żłobienia., 15. Oryks szablorogi, Senegal

Oryks to duża antylopa występująca na suchych obszarach półpustyni i sawanny w południowo-zachodniej Afryce oraz mniej licznie na wschodzie kontynentu. Jest przystosowana do życia w warunkach stepowych i pustynnych, potrafi bowiem regulować temperaturę ciała i w ten sposób ogranicza straty wody na pocenie. Jej nerki minimalizują produkcję mocznika. Dzięki temu może znieść 9-miesięczną suszę. Źródłem wody jest także pokarm – żywi się trawą, ziołami, korzeniami, owocami, pąkami drzew i krzewów. Na zdjęciu znajduje się stado oryksów stojące wśród suchych drzewek. Zwierzęta mają długie wąskie rogi wygięte nieco ku tyłowi. Umaszczenie szyi jest brązowe, pozostała część ciała biała. 16. Mrówki miodowe, Australia

Mrówka miodowa, żyjąca m.in. w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych i w Australii, przechowuje wodę i nektar we własnym odwłoku. W czasie suszy lub niedostatku pożywienia są one wykorzystywane przez wszystkie osobniki gniazda. Niektóre gatunki żyją na wyjątkowo gorących pustyniach, inne w siedliskach przejściowych, a jeszcze inne w suchych lasach.

Żółw norowy, żyjący w południowej części Stanów Zjednoczonych i w Meksyku, czerpie wodę głównie z pożywienia. Potrafi jednak w pęcherzu zgromadzić ponad litr zapasów płynu, z których korzysta w razie niedoboru wody. Na zdjęciu jest żółw na suchej powierzchni pisakowo-kamienistej. Żółw jest koloru rudawego, przypominającego rdzę. 18. Struś afrykański, Masai Mara, Kenia

Struś afrykański jest mieszkańcem półpustyń i sawanny. Zwierzęta te są w stanie przeżyć nawet wtedy, gdy masa ich ciała wskutek odwodnienia zmniejszy się o 25%. Większość potrzebnej im wody czerpią z pokarmu, na który składają się rośliny (korzenie, nasiona i liście), owady i małe kręgowce (szarańcza, jaszczurki, węże i gryzonie). Na zdjęciu znajduje się struś afrykański po prawej stronie od suchego drzewa. Zwierzę stoi tyłem, głowę ma przechyloną w bok. Struś ma długie wąskie nogi, długą wąską szyję, małą głowę. Korpus porośnięty jest długimi, obszernymi piórami w kolorze czarno-brązowym, na skrzydłach końcowe lotki są białe. 19. Gekon wydmowy, Sahara

Gekon wydmowy zamieszkujący pustynne obszary Północnej Afryki mierzy około 5–8 centymetrów. W ciągu dnia przebywa zwykle w chłodniejszej norce chroniącej przed upałem. Gekon nie musi pić wody. Uzyskuje ją z pokarmu, który stanowią głównie insekty. Źródłem wody jest także obecna na wybrzeżu mgła. Krople wody pokrywają jego głowę i oczy. Gekon zlizuje je długim językiem. Na zdjęciu znajduje się gekon, mała, cienka jaszczurka o dużych oczach osadzonych wysoko na bokach głowy przypominającej głowę żab. Jego skóra jest cienka, delikatna, wygląda nieco jak naga. 20. Ławica ryb

Ryby są liczną i bardzo zróżnicowaną grupą współcześnie żyjących kręgowców. Mają wiele wspólnych cech pozwalających na przystosowanie do środowiska wodnego. Należy do nich m.in.:

• opływowy, wrzecionowaty kształt ciała pozwalający na sprawne poruszanie się w wodzie,
• pokrycie łuskami i śluzem zmniejszającym opór wody,
• oddychanie skrzelami tlenem rozpuszczonym w wodzie,
• obecność płetw (ogonowej, piersiowej, brzusznej, grzbietowej i in.), dzięki którym mogą przemieszczać się w wodzie. Na zdjęciu znajduje się ławica niedużych różowych ryb pływających nad rafą koralową.