Grafika interaktywna

bg‑lime

Liście pułapkowe

RtnPk39MFU1TD1

Grafika przedstawia muchołówkę (Dionaea). Jej organem chwytającym są szybko zamykające się dwie części blaszki liścia pułapkowego. Wnętrze liści pokryte jest słodkim nektarem, który wabi owady. U dzbanecznika, (Nepenthes) przedstawionego po prawej stronie grafiki, kształt liści pułapkowych uniemożliwia złapanemu owadowi wydostanie się. Wnętrze pułapki wypełnione jest płynem trawiennym, w którym owady się rozkładają. Dzięki obecności wieczka woda deszczowa, która mogłaby rozcieńczyć ciecz trawienną, nie dostaje się do środka liścia. Obrzeże liścia pokryte jest śliską, zwabiającą owady substancją.

Źródło: Blondinrikard Fröberg, Wikimedia Commons, Flickr, licencja: CC BY-SA 2.5.

Polecenie 1

R1Ywhq247O60i

(Uzupełnij).

Wskaż różnice i podobieństwa w budowie liści pułapkowych przedstawionych na grafice interaktywnej i omów przystosowania obu roślin do chwytania owadów.

Zwróć uwagę na sposób, w jaki owady są więzione w pułapkach.

Liście pułapkowe muchołówki składają się z dwóch części, a ich wnętrze ma czerwony kolor wabiący owady. Liście pułapkowe dzbanecznika składają się z dzbanka i wieczka, zapobiegającemu dostaniu się wody do wnętrza pułapki. Dzbanecznik wabi swoje ofiary jaskrawo zabarwioną częścią wlotową dzbanka. Liście pułapkowe obu roślin pokryte są słodkim, lepkim nektarem wabiącym owady. Liście pułapkowe muchołówki wykonują ruch (zaciskają się), by zapobiec wydostaniu się owada. U dzbanecznika wydostaniu się owada zapobiega kształt liścia pułapkowego i znajdujące się na jego dnie płyny trawienne.

Polecenie 1

RfazA7nijsfSk

Wskaż różnice i podobieństwa w budowie liści pułapkowych muchołówki oraz dzbanecznika i omów przystosowania obu roślin do chwytania owadów. (Uzupełnij).

Polecenie 2

ReS6LhOQnnP6f

Wyjaśnij mechanizm zamykania się liści u muchołówki (Dionaea) indukowany czynnikami mechanicznymi i chemicznymi oraz wskaż jego nazwę. (Uzupełnij).

Wyjaśnij mechanizm zamykania się liści u muchołówki (Dionaea) indukowany czynnikami mechanicznymi i chemicznymi oraz wskaż jego nazwę.

Gdy potencjalna ofiara dotyka liści muchołówki, pułapka zamyka się i owad zostaje w niej uwięziony.

Zamykanie się liści pułapkowych u muchołówki jest przykładem sejsmonastii, czyli ruchu wywołanego bodźcem mechanicznym. Może być nim dotyk, wstrząs lub wibracja. Zamykanie liści jest dodatkowo stymulowane działaniem związków chemicznych (chemonastia) oraz zaginaniem się włosków gruczołowatych ku źródłu podrażnienia (haptotropizm).

Polecenie 3

R1db0jaQO1jSF

Wyjaśnij zależność występowania liści pułapkowych u roślin mięsożernych od zasiedlanego przez nie środowiska. (Uzupełnij).

Wyjaśnij zależność występowania liści pułapkowych u roślin mięsożernych od zasiedlanego przez nie środowiska.

Przypomnij sobie, jaką funkcję pełnią liście pułapkowe oraz na jakich glebach rosną rośliny wykształcające ten rodzaj liści.

Rośliny mięsożerne, rosnące w siedliskach ubogich w azot, w toku ewolucji wykształciły wyspecjalizowane liście pułapkowe, które umożliwiają przywabianie, zabijanie i trawienie owadów oraz innych małych bezkręgowców. Umożliwia im to uzupełnianie niedoborów azotu – pierwiastka skąpo występującego w ich środowisku życia, a uwalnianego z ciał ofiar pod wpływem procesów trawiennych.

Film

Dla nauczyciela

Grafika interaktywna

Liście pułapkowe