Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia korowód ludzi, który zmierza w stronę pagórka, na szczycie którego rośnie drzewo i płoną pochodnie. Elementy ilustracji interaktywnej: 1. Teodycea Ważniejszym zadaniem niż teoretyczna kwestia teodycei stał się postulat praktycznego zaradzenia złu. Filozofowie oświeceniowi niezłomnie wierzą, że dzięki poprawnemu używaniu rozumu w skali społecznej (a więc dzięki edukacji) będzie to możliwe, wierzą, że Raj jest do "zrobienia" w człowieku, na ziemi, tu i teraz, tyle że wymaga to zmiany sposobu myślenia. Ilustracja przedstawia grupę mężczyzn w togach na schodach. Pod nimi znajdują się pulchne dzieci, które trzymają książkę oraz szkatułkę. Po prawej stronie ilustracji mężczyzna dmucha miechem w ogień pieca. _{Eskulapa, grecki bóg medycyny, ukazany jest w towarzystwie Apolla i Hipokratesa. Przedstawia się im egzotyczne substancje lecznicze, które po prawej stronie w laboratorium farmaceutycznym zamieniane są w leki.}
licencja: CC BY 4.0 2. Wolter
Światowiec
A co się tyczy biblijnego Raju
Wraz z Diabłem, jabłkiem i pierwszym Rodzicem
Próżno niejeden starał się uczony
Ustalić jego miejsce i granice,
Daremnie Calmet, śmiałością wiedziony,
I mądry Huet − słali manifesty,
Bo Raj Ziemski jest, gdzie ja właśnie jestem. 3. I ten Raj filozofowie oświeceniowi, z większą lub mniejszą wiarą w ostateczny sukces, chcą zaprojektować za pomocą rozumu. Ilustracja przedstawia model astronomiczny, przy którym stoją mężczyźni, dzieci oraz jedna kobieta.
_{Joseph Wright of Derby, Model systemu słonecznego, 1766
licencja: domena publiczna} 4. Rozum i rewolucja Ilustracja przedstawia płonący zamek. Na ulicy trwa bitwa. _{licencja: domena publiczna}
W czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej w imię oświecenia i dechrystnianizacji państwa podjęto szereg działań skierowanych przeciw tradycyjnej religii i jej instytucjom. 5. Okresem kulminacyjnym tego procesu było wprowadzenie 7 listopada 1793 r. kultu rozumu.
Ilustracja przedstawia maszerujący tłum ludzi na ulicy. Na krześle niesiona jest kobieta w długiej sukni, która trzyma włócznię.
_{Pochód "bogini Rozumu" idący ulicami Paryża.} 6. Tradycyjne miejsca kultu miały się stać świątyniami rozumu. Ilustracja przedstawia wnętrze kościoła. Z ambony przemawia mężczyzna w świeckim stroju. 7. Podobne idee można znaleźć w filozofii Auguste’a Comte’a (1798—1857), który postulował wprowadzenie religii Ludzkości, Postępu i Ładu.
Ilustracja przedstawia portret starszego mężczyzny. Mężczyzna jest łysiejący, ma zmarszczki na twarzy oraz ubrany jest w czarną marynarkę.
_{Auguste Comte; licencja: domena publiczna}
W stworzonym przez niego kalendarzu patronami dni, tygodni i miesięcy byli zamiast świętych naukowcy, odkrywcy oraz filozofowie (Kopernik był patronem całego tygodnia).