Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Wskaż miejsca w Europie, w których rzeźba młodoglacjalna jest najlepiej zachowana. Wyjaśnij, dlaczego akurat tam zachowała się ona najlepiej.

Podaj miejsca w Europie, w których rzeźba młodoglacjalna jest najlepiej zachowana. Wyjaśnij, dlaczego akurat tam zachowała się ona najlepiej.

RZd6mloubAnP6
(Uzupełnij).
R1PKRzOlHCbt21
Ilustracja przedstawia mapę Europy i części Azji. Na północy Europy i części Rosji zaznaczono maksymalny zasięg zlodowacenia skandynawskiego. Zasięg obejmuje Skandynawię, Holandię, Litwę, Łotwę, Estonię, Białoruś, północne krańce Ukrainy, północne Niemcy, niemal całą Polskę z wyjątkiem kranców południowych, północno-zachodnią Rosję, Irlandię, Wielką Brytanię, Islandię, Szetlandy. Na mapie zaznaczono także obszary zlodowacenia górskiego: Tatry, Karpaty na terenie Rumunii, Alpy (Austria, Szwajcaria), Pireneje, Sewenny (Francja). Opisano: 1. Skandynawia – charakterystyczną cechą rzeźby Gór Skandynawskich są płaskowyże – tzw. fieldy, ponad którymi wznoszą się odosobnione szczyty o kopulastych kształtach. Na wybrzeżu spotkać można wiele fiordów. Liczne są jeziora polodowcowe oraz moreny czołowe. Na obszarze Skandynawii występują wybrzeża szkierowe, które znajdują się między Szwecją i Finlandią (Wyspy Alandzkie). Wpływ na wyjątkowość rzeźby Skandynawskiej ma fakt, że lodowiec z tego obszaru ustąpił najpóźniej, dzięki temu formy ukształtowania są najlepiej zachowane. Formy terenu różnią się od występujących np. w Polsce i Niemczech (np. wały moreny czołowej są znacznie lepiej zachowane, częściej występują graniaki). Zdjęcie przedstawia rozległe jezioro. Jezioro otacza las., 2. Finlandia, Estonia – największe skupienie jezior polodowcowych (ok. 60 tys.) znajduje się na nizinnym Pojezierzu Fińskim. Kraina Jezior Saimaa to największy w Europie system naturalnych zbiorników wodnych o powierzchni przekraczającej 4 400 km². W Estonii dominuje rzeźba polodowcowa, liczne są moreny, drumliny, ozy i jeziora polodowcowe. Zdjęcie przedstawia jezioro. Dookoła jeziora rośnie las. Na brzegu jeziora stoi mały, drewniany dom., 3. Północna Polska – szczególnie na obszarach Pojezierza Mazurskiego i Pomorskiego bardzo dobrze zachowana jest rzeźba młodoglacjalna. Licznie występują tu jeziora polodowcowe, wzgórza morenowe, ozy, kemy, drumliny oraz sandry. Obszar północno-wschodnich Niemiec pokrywają tereny młodoglacjalne, gdzie można spotkać wzgórza morenowe. Na obszarze Litwy można spotkać natomiast równiny: moreny dennej, pojeziorno-lodowcowe, sandrowe oraz związane z procesami peryglacjalnymi – wydmy śródlądowe. Zdjęcie przedstawia duże jezioro na płaskim terenie. Teren dookoła jeziora porastają drzewa. , 4. Wyspy Brytyjskie – bardzo liczne są jeziora, najczęściej pochodzenia polodowcowego, zwłaszcza w górach Szkocji. Na wybrzeżu Szkocji występują fiordy. W wyniku zlodowaceń plejstoceńskich wykształciła się rzeźba polodowcowa charakteryzująca się występowaniem żłobów, cyrków i szerokich dolin polodowcowych w górach oraz moren i sandrów na obszarach nizinnych. Zdjęcie przedstawia podłużne jeziora zlokalizowane na pagórkowatym terenie. Teren porastają lasy.
Źródło: J .Makowski, Geografia fizyczna świata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Grafiki pod nr 1–4, licencja CC 0, dostępne w internecie: pixabay.com.