„I śmiech niekiedy może być nauką, kiedy się z przywar, nie z osób natrząsa...” Ignacy Krasicki, a komizm „Świętoszka” Moliera

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna treść lektury,

• zna genezę komedii,

• rozumie definicję satyry,

• rozumie pojęcie komizmu w „Świętoszku”,

• zna pochodzenie i znaczenie cytatu zamieszczonego w temacie lekcji,

• potrafi wyjaśnić pojęcia: komedia charakterów, komedia obyczajowa, komizm,

• zna rodzaje komizmu: sytuacyjny, postaci, słowny.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi scharakteryzować głównego bohatera,

• potrafi scharakteryzować środowisko mieszczańskie „Świętoszka”,

• potrafi wyjaśnić pojęcie intrygi i udokumentować je przykładem z tekstu

• potrafi wskazać elementy komiczne w tekście lektury i udokumentować je odpowiednim cytatem,

• poszerza umiejętność poprawnego wypowiadania się,

• potrafi trafnie posłużyć się cytatem i zinterpretować go.

2. Metoda i forma pracy

Heureza, praca z tekstem, elementy dyskusji, praca indywidualna i zbiorowa

3. Środki dydaktyczne

Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień‑Sławińska A., Sławiński J., Słownik terminów literackich, Ossolineum, Wrocław 2000.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Uczniowie zapisują temat lekcji.

2. Uczniowie przypominają sylwetkę twórczą Moliera, zastanawiają się nad cechami środowiska mieszczańskiego występującego w „Świętoszku”.

b) Faza realizacyjna

Uczniowie pracują z tekstem Moliera, sporządzają notatkę w zeszytach, pracują ze słownikiem terminów literackich, wypisują cechy komedii oraz zwracają szczególna uwagę na definicję komizmu oraz na jego przykłady obecne w lekturze.

1. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela:

• W jakim środowisku rozgrywa się akcja komedii?

• Kim są głowni bohaterowie?

• Krótka charakterystyka Tartuffa.

• Co można powiedzieć o cechach charakteru bohatera?

• Dlaczego „Świętoszka” możemy nazwać komedią charakterów?

• Co bohater chce osiągnąć swoim przebiegłym zachowaniem?

• Jakie jest przesłanie „Świętoszka?”

• Jakie jest zakończenie komedii i czego uczy współczesnego człowieka?

2. Uczniowie wyszukują w słownikach terminy: komizm, komedia, komedia obyczajowa. Wypisują w punktach charakterystyczne cechy komedii i komizmu.

3. Uczniowie wskazują komiczne cechy sytuacji na przykładzie tekstu Moliera, popierając je cytatami z tekstu.

4. Uczniowie poznają trzy rodzaje komizmu: sytuacyjny, postaci, słowny.

Komizm sytuacyjny – wynika ze śmieszności, zaskakujących zdarzeń i niespodziewanych zwrotów akcji, rubasznych zachowań.

Komizm postaci – związany z charakterystycznymi, śmiesznymi cechami bohatera.

Komizm słowny – śmieszne zestawienia słów, zabawne sformułowania.

Każdemu rodzajowi komizmu uczniowie przyporządkowują charakterystyczne sceny „Świętoszka”, posługując się cytatami.

c) Faza podsumowująca

Uczniowie samodzielnie sporządzają graficzną notatkę dotycząca komizmu: słownego, postaci, sytuacyjnego, z uwzględnieniem jego cech zilustrowanych odpowiednimi dla danego rodzaju komizmu cytatami.

5. Bibliografia

1. Bańka M., Słownik współczesnego języka polskiego, PWN, Warszawa 2000.

2. Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień‑Sławińska A., Sławiński J., Słownik terminów literackich, Ossolineum, Wrocław 2000.

3. Molier, Świętoszek, Greg, Warszawa 2004.

6. Załączniki

brak

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak