Ilustracja interaktywna. Zdjęcie przedstawia popiersie mężczyzny w średnim wieku. Ma on średniej długości, nieułożone włosy. Ma pociągłą twarz ze zmarszczkami. Na dole popiersia wyryto napis: G.W.F. Hegel. Opisane elementy ilustracji interaktywnej. 1. Georg Wilhelm Friedrich Hegel urodził się w 1770 r. w Stuttgarcie w rodzinie urzędnika państwowego księstwa Wirtembergii. Zdjęcie przedstawia drzewa, które częściowo zakrywają budynki o pomarańczowych dachach i murowany kościół. W tle znajdują się budynki, wśród których wyróżnia się wieża oraz inny kościół. W rodzinie tej o edukację dzieci dbała wykształcona w dziedzinie literatury matka i młody Hegel już w gimnazjum, interesując się historią i literaturą antyku, czytał w oryginale Homera, Arystotelesa, Tukidydesa, Sofoklesa czy Cycerona. Posiadł też pewną znajomość filozofii Locke’a, Hume’a i przede wszystkim Kanta. Mimo to, kiedy podjął studia na wydziale teologii protestanckiej w Tybindze, jego profesorowie nie wystawiali mu najwyższych ocen – ukończył studia w 1793 r. z adnotacją o dobrym przygotowaniu zawodowym w zakresie teologii i literatury, ale niezadowalającym w zakresie filozofii. 2. Ilustracja przedstawia połączone zdjęcie z portretem. Po lewej stronie znajduje się czarno-białe zdjęcie starszego mężczyzny. Stoi na wprost widza. Ma prostokątną twarz z głębokimi zmarszczkami i bruzdami, półdługie, siwe włosy, krzaczaste brwi oraz wąskie usta. Ubrany jest w ciemny płaszcz z wysokim kołnierzem, z którego wystaje fragment białego kołnierza koszuli. Po prawej stronie jest kolorowy portret młodego mężczyzny o jasnoszarych włosach. Ma pociągłą twarz, prosty nos oraz małe, ciemne oczy. Ubrany jest w białą, rozpiętą u góry koszulę oraz brązową marynarkę. Jak wiemy jednak, lata studiów, naznaczone przyjacielskimi relacjami z Schellingiem i Hölderlinem, upływały Heglowi pod znakiem lektury pism Rousseau i fascynacji ideałami Wielkiej Rewolucji Francuskiej z jednej strony, a z drugiej strony pod znakiem idealizacji (co w ówczesnych Niemczech było dość typowe) kultury antycznej. 3. W przeciwstawionej antykowi kulturze nowożytnej za zgubną tendencję indywidualistyczną miałoby być odpowiedzialne zinstytucjonalizowane chrześcijaństwo. Zdjęcie przedstawia mozaikę. W centrum znajduje się niebieski okrąg otoczony przez pomarańczową mozaikę z przeplatającymi się białymi pasami. W środku niebieskiego okręgu jest biały krzyż z palącymi się lampami oliwnymi oraz napisem THEOLOGY. Rzecz jasna, takie krytyczne refleksje o destrukcyjnej roli chrześcijaństwa nie mogły ujrzeć światła na wydziale przygotowującym do zawodu pastora. Faktem jest jednak, że te dwa obszary zainteresowań – problematyka prawno‑polityczna, inspirowana bieżącymi wydarzeniami, oraz problematyka wpływu religii na życie społeczne i związany z tym problem związków teologii z filozofią – wypełniały horyzont teoretyczny młodego Hegla. Nadto jego stosunek do chrześcijaństwa szybko uległ pozytywnej przemianie pod wpływem studiów nad Kantowską metafizyką moralności. 4. Studia uświadomiły mu pokrewieństwo ideałów etycznych królewieckiego filozofa z naukami Chrystusa (wyrazem tego była nieopublikowana za życia Hegla praca Życie Jezusa, 1795), skutkiem czego problematyka religijna i teologiczna nie tylko nie zeszła na drugi plan, ale zdominowała pierwszy okres samodzielnych prób pisarskich Hegla. Rysunek przedstawia trzech mężczyzn w jasnych płaszczach. Ustawieni są obok siebie. Mężczyzna z lewej strony trzyma pióro. Na wprost od mężczyzny po środku leży cylinder. Naprzeciwko nich znajduje się mężczyzna w średnim wieku. Przewija on kartki książki umieszczonej na drewnianym pulpicie. W tle znajduje się siedzący mężczyzna z piórem w dłoni. Pod rysunkiem napisane są inicjały G.W.F. oraz nazwisko Hegel. Ich owoc ukazał się drukiem dopiero w 1907 r. jako Młodzieńcze pisma teologiczne Hegla. Jego zainteresowanie problematyką prawno‑polityczną znalazło zaś w tym okresie wyraz w lekturze pism Adama Smitha i innych twórców ekonomii politycznej. 5. Zdjęcie przedstawia rzekę o czystej, turkusowej wodzie. Przez rzekę przechodzą dwa murowane mosty. Po prawej stronie zdjęcia znajdują się domy o jasnych kolorach. Pośród domów znajduje się wieża o szpiczastym dachu z krzyżem na szczycie oraz złotym zegarem pod jednym z okien. W tle znajdują się zielone wzniesienia oraz błękitne niebo. Po opuszczeniu uniwersytetu Hegel przez kilka lat był nauczycielem domowym, najpierw w szwajcarskim Bernie (1793–1796), później we Frankfurcie (1797– 1800). W 1801 r., po uzyskaniu na uniwersytecie w Jenie habilitacji na podstawie rozprawy łacińskiej De orbitis planetarum (O ruchach planet), został tam przy poparciu Schellinga zatrudniony w charakterze docenta prywatnego. Dopiero w 1806 r. otrzymał stanowisko profesora, związane ze stałą pensją. 6. W 1801 r. opublikował pracę Differenz des Fichteschen und Schellingschen Systems (Różnica między filozoficznymi systemami Fichtego i Schellinga), w której po pierwsze wyraźniej niż to dostrzegał sam Schelling (uważający się wtedy po prostu za kontynuatora Fichtego), wyłożył odmienną, obiektywistyczną perspektywę Schellingiańskiej filozofii Absolutu, oznaczającą porzucenie podmiotowej perspektywy Fichteańskiej, a po drugie dawał do zrozumienia, że identyfikuje się ze stanowiskiem Schellinga. Ilustracja przedstawia okładkę książki z 1807 roku. Na okładce znajduje się tekst w języku niemieckim. Jego stosunek do Schellinga uległ niebawem jednak zmianie, co znalazło swój wyraz w opublikowanym w 1807 r. pierwszym wielkim samodzielnym dziele Hegla – Fenomenologii ducha. Dzieło to miało być wprowadzeniem do planowanego „Systemu nauki”, w zamiarach autora właściwej postaci jego filozofii, a rozwinęło się, na mocy dynamiki następujących po sobie analiz coraz wyższych form świadomości, w samodzielną całość, która zawierała antycypacje wielu wątków dojrzałego heglizmu. 7. Ostatnie karty Fenomenologii ducha powstały „w huku armat bitwy pod Jeną” i ten burzliwy czas znalazł zapewne jakiś wyraz w niesłychanej dynamice i napięciu myślowym, odczuwalnych w treści tego dzieła, które zaprezentowało nową metodę filozoficznego myślenia: oryginalną spekulatywną dialektykę. Zdjęcie przedstawia popiersie mężczyzny w średnim wieku. Ma on średniej długości, nieułożone włosy. Ma pociągłą twarz ze zmarszczkami. Na dole popiersia wyryto napis: G.W.F. Hegel. W tle znajduje się drzewo oraz niebo. I choć nazwisko Schellinga tam nie pada, to pojawiają się niedwuznaczne, krytyczne komentarze pod adresem „filozofii tożsamości”, stanowiące jawne zerwanie z jej autorem. Hegel, publikując to swoje pierwsze całkowicie oryginalne dzieło, miał 37 lat – nie był więc już młodzieńcem; widocznie jednak tak długi okres inkubacji musiał mieć miejsce, by mogła się wyłonić filozofia, która przez długie jeszcze lata miała być najjaśniejszą gwiazdą na filozoficznym firmamencie Niemiec i całej Europy. 8. Po bitwie pod Jeną funkcjonowanie uniwersytetu zostało zawieszone, a Hegel w poszukiwaniu środków do życia wydawał najpierw (1807–1808) w Bambergu gazetę, a później (1808–1816) został w Norymberdze dyrektorem nowo założonego gimnazjum, gdzie wykładał też filozofię. Obraz przedstawia młodego mężczyznę o czarnych włosach. Ubrany jest w pelerynę, żołnierski mundur i biało-złote rękawice. Peleryna z zewnątrz ma ciemnozielony kolor i ozdobiona jest białymi kwiatami, a od wewnętrznej strony jest biała i wykończona złotymi zdobieniami. Jego mundur ma ciemnozielony kolor oraz złote zdobienia. Na lewej piersi nosi order częściowo zakryty przez łańcuch złotych orłów, na których zawieszony jest drugi order. Przy pasie nosi miecz ze złotą głowicą oraz jelcem. Mężczyzna trzyma swą lewą rękę na złotej koronie wysadzanej kamieniami szlachetnymi. Drugą ręką trzyma pelerynę. Korona leży na ciemnozielonej poduszce o białych kwiatach i złotym zdobieniu na bokach. W tle znajdują się kamienne posągi kobiet. Mimo ciężkich doświadczeń, związanych z wojennym chaosem i utratą dóbr osobistych, Hegel nie przestał podziwiać Napoleona, uważając go za uosobienie rozumności dziejów – jego zdaniem bowiem dzieje miały doprowadzić do stopienia się partykularnych motywów ludzkich działań w jedną, powszechnodziejową zasadę „rozumu” urzeczywistniającego prawdziwą wolność, kluczowym zaś etapem tego procesu było ustanowienie Kodeksu Napoleona. W tym czasie Hegel ożenił się (1811), z którego to związku urodziło się troje dzieci – córka, zmarła zaraz po urodzeniu, oraz dwóch synów, Karl i Immanuel (Hegel miał również syna sprzed małżeństwa, Ludwika). 9. Obok pracy nauczycielskiej filozof nie przestawał też prowadzić własnych badań. Ich wynikiem było kolejne wielkie, trzytomowe dzieło Nauka logiki, opublikowane w latach 1812–1816. Wbrew sugestii zawartej w tytule nie była to praca z zakresu klasycznej „logiki formalnej”, nie zajmowała się więc regułami poprawnego rozumowania prowadzącymi do niezawodnych wniosków ani nie dotyczyła metodologii nauk czy logicznej teorii języka. Było to dzieło, w którym Hegel zaprezentował dynamikę rozwijających nieustannie swe treści najogólniejszych, opisujących rzeczywistość pojęć, a więc faktycznie zaprezentował swoją metafizyczną wizję świata. Zdjęcie przedstawia książkę od dołu. Jest ona otwarta, a brzegi stron książki są białe. W tle znajduje się jasnoszary materiał z wypisanymi na czarno słowami.