Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Na podstawie zamieszczonych w galerii informacji przedstaw wydarzenie, które stało się największą atrakcją paryskiej Wystawy Powszechnej w 1878 roku.

R9XbD7qrFPqAX
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Wyjaśnij, dlaczego Wokulski nie był w stanie w pełni docenić atrakcji oferowanych przez Paryż w czasie trwania Wystawy Powszechnej.

R1GrfteAJTxgU
(Uzupełnij).

Wystawa Powszechna 1878

R1WEglQXuuedI1
Ilustracja interaktywna przedstawia panoramę fragmentu Paryża z Wystawą Powszechną. Po prawej stronie ukazane są ogromne, zbudowane na planie prostokąta hale otoczone ogrodami, budynkami mieszkalnymi i prowadzący na teren wystawy most przez rzekę. Po drugiej stronie rzeki liczne budynki mieszkalne i pałac. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Paryskie Wystawy Powszechne w XIX wieku. Pierwsza Wystawa Powszechna odbyła się w 1751 w Londynie, a dwie następne w 1798 i 1802 w Paryżu. Jednak za prawdziwie międzynarodową wystawę światową uznaje się dopiero Wielką Wystawę w Londynie w 1851. W XIX wieku w stolicy Francji zorganizowano aż pięć takich wydarzeń, w latach: 1855, 1867, 1878, 1889 i 1900. Wokulski przyjechał do Paryża w roku 1878. 2. Henri Giffard. Zdjęcie przedstawia twarz dojrzałego mężczyzny. Jest ona owalna. Mężczyzna ma gęstą brodę i wąsy, ma wysokie czoło i głęboko osadzone oczy. Henri Giffard
domena publiczna


Henri Giffard (1825–1882) był francuskim inżynierem i pionierem lotnictwa. W połowie stulecia opatentował maszynę parową służącą do napędu statków powietrznych. Zbudował pierwszy na świecie sterowiec, którym wzniósł się w powietrze w 1852 roku. Na Wystawę Powszechną w 1867 roku zbudował balon wodorowy o objętości 5000 metrów sześciennych, a podczas wystawy w 1878 roku zaprezentował balon pięć razy większy. 3. Henri Giffard. Rycina przedstawia model sterowca. Przypomina on swoim kształtem cygaro. Do niego doczepione są liny, na których zawieszony jest mechanizm napędzający sterowiec. Sterowiec Henriego Giffarda
domena publiczna
. 4. Henri Giffard. Plakat przedstawiający unoszący się nad ziemią balon. Od balonu prowadzą w dół długie liny do podwieszonego pod nim kosza z ludźmi. Poniżej znajduje się druga ilustracja z wielką halą, w której znajduje się balon. Przy hali znajduje się kilka szeregów połączonych ze sobą beczek. Widać grupki stojących, rozmawiających ludzi. Plakat anonsujący pierwszy balon Giffarda na wystawie Powszechnej w 1867
domena publiczna
. 5. Atrakcja wystawy 1878 roku. Plakat przedstawiający lecący nad miastem balon. Wokół plakatu francuskojęzyczne napisy. Plakat anonsujący lot balonem Henriego Giffarda podczas trwania Wystawy Powszechnej w 1878 roku
…trialsanderrors, CC BY 2.0, Wikimedia Commons


Balon Henriego Giffarda był główną atrakcją Wystawy Powszechnej w Paryżu w roku 1878. Na plakacie, chcąc oddziałać na wyobraźnię potencjalnych zwiedzających, podawano parametry balonu: objętość czaszy – 25000 metrów sześciennych, średnica sfery – 36 metrów, moc maszyny parowej służącej do napędu balonu – 300 koni mechanicznych, wysokość lotu – od 500 do 600 metrów. Balon mógł pomieścić 40 osób., 6. Atrakcja wystawy 1878 roku. Zdjęcie przedstawia duży plac, na którym zgromadzeni są tłumnie ludzie. Nad placem unosi się ogromny balon z koszem. W tle budynki mieszkalne. Balon Henriego Giffarda, Paryż 1878
domena publiczna
. 7. Czarna kula. Zdjęcie przedstawia dachy budynków, nad którymi unosi się duży, okrągły balon z koszem. Balon Giffarda nad dachami Paryża, 1878
domena publiczna
[Wokulski] Dotarł do Łuku Gwiazdy i powoli zawrócił się z powrotem. Gdy znowu dosięgał placu Zgody, zobaczył, poza Tuileryjskim ogrodem, ogromną czarną kulę, która szybko szła w górę, zatrzymała się pewien czas i powoli opadła na dół.
„Ach, to tu jest balon Giffarda? – pomyślał. – Szkoda, że nie mam dziś czasu!...”

Bolesław Prus, Lalka, oprac. J. Bachórz, Wrocław – Warszawa – Kraków 1998, t. 2, s. 128.. 8. Czarna kula. Rysunek przedstawia unoszący się nad ziemią duży, okrągły balon. W dole pod nim rozległy park. Lot balonu Giffarda widziany z ogrodów Tuileries
domena publiczna
. 9. Statua Wolności. Zdjęcie przedstawia górną część Statui Wolności, czyli kobiecej postaci z promienistą korną na głowie. Posąg stoi przy alejce prowadzącej do dużego budynku zwieńczonego kopułą. Fragment Statui Wolności pokazywany przed Pałacem na Polach Marsowych podczas Wystawy Powszechnej w 1878 roku
domena publiczna


Prus nie wspomina w powieści o fragmentach Statui Wolności (oficjalna nazwa: Wolność opromieniająca świat), które można było oglądać podczas wystawy. Miedziany posąg, podarunek rządu francuskiego dla Amerykanów z okazji 100-lecia uchwalenia Deklaracji niepodległości (1776), został zaprojektowany przez rzeźbiarza Frédérica Auguste’a Bartholdiego, a jego metalową konstrukcję wykonał Gustave Eiffel. Pierwsze fragmenty – głowa oraz ramię z pochodnią, były pokazywane m.in. na paryskiej wystawie w 1878 roku w celu zdobycia funduszy na realizację projektu. Statua stanęła w Nowym Jorku na wyspie Liberty Island w 1886 roku. 10. Statua Wolności. Zdjęcie przedstawia popiersie Statui Wolności, czyli kobiecej postaci z promienistą korną na głowie. Posąg stoi przy alejce obsadzonej roślinami. Fragment Statui Wolności pokazywany przed Pałacem na Polach Marsowych podczas Wystawy Powszechnej w 1878 roku
domena publiczna
. 11. Chaos miejsca – chaos duszy. Zdjęcie przedstawia duży, okrągły budynek pałacu z dwoma strzelistymi wieżami i szeregiem rzeźb zdobiących jego budowlę. Przed pałacem znajduje się duży, kaskadowy staw porośnięty różnymi roślinami. Pałac Trocadéro wybudowany na Wystawę Powszechną w 1878 r., karta pocztowa z 1900 r.
domena publiczna


W ciągu tych wędrówek wchodził na wieże: St. Jacques, Notre-Dame i Panteonu, wjeżdżał windą na Trocadero, zstępował do ścieków paryskich i do ozdobionych trupimi głowami katakumb, zwiedzał wystawę powszechną, Louvre i Cluny, Lasek Buloński i cmentarze, kawiarnie de la Rotonde, du Grand Balcon i fontanny, szkoły i szpitale, Sorbonę i sale fechtunku, hale i konserwatorium muzyczne, bydłobójnie i teatry, giełdę, Kolumnę Lipcową i wnętrza świątyń. Wszystkie te widoki tworzyły dokoła niego chaos, któremu odpowiadał chaos panujący we własnej duszy.

Bolesław Prus, Lalka, oprac. J. Bachórz, Wrocław – Warszawa – Kraków 1998, t. 2, s. 132–134.. 12. Szare dnie i krwawe godziny. Obraz przedstawia szeroka ulicę i znajdujący się obok niej chodnik i kamienice. Po jezdni i chodniku chodzi wielu ludzi ubranych w stroję z początku XX wieku. Jezdnią jadą wozy i dorożki. Jean Béraud, Boulevard des capucines, k. XIX wieku
domena publiczna


Wokulski, mimo nowego miejsca, otaczających go tłumów ludzi, wspaniałych budowli i parków, nie znalazł w Paryżu spokoju. W każdej kobiecie pragnął widzieć Izabelę, co sprawiało, że ginął upragniony spokój, a „chaos panujący we własnej duszy” pogłębiał się. Nie potrafił uwolnić się od myśli o kochanej kobiecie:
Ach, gdyby tylko nie ta kropla żalu, tak mała, a tak gorzka!
Czasami na tle szarych dni, w których zdawało mu się, że na jego głowę wali się cały świat pałaców, fontann, rzeźb, obrazów i machin, trafiał się wypadek, który przypominał mu, że on nie jest złudzeniem, ale rzeczywistym człowiek, chorym na raka w duszy.
Bolesław Prus, Lalka, oprac. J. Bachórz, Wrocław – Warszawa – Kraków 1998, t. 2, s. 135–136.
Wystawa Powszechna w Paryżu, 1878
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R12qaQ7Er54F21
Ćwiczenie 1
Na podstawie informacji oraz fragmentów powieści zawartych w sekcji „Przeczytaj”, oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń.. Bolesław Prus, pisząc Lalkę, znał Paryż z autopsji. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Opisując wybrane miejsca i zabytki stolicy Francji pisarz korzystał z różnych materiałów pomocniczych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Ignacy Rzeczki należał do pokolenia, które wierzyło w pomoc Francji w odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Jedna z wizji Francji w powieści Prusa to obraz świata widzianego oczami młodej zubożałej arystokratki. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wokulski od chwili przyjazdu do Paryża był zachwycony miastem. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
1
Ćwiczenie 2

Sformułuj wypowiedź, dlaczego, twoim zdaniem, rozdział opisujący pobyt Wokulskiego w Paryżu został zatytułowany Szare dnie i krwawe godziny.

RdPhVEz6YBR80
(Uzupełnij).
Praca domowa

Na podstawie materiałów zawartych w lekcji oraz znajomości całego rozdziału Szare dnie i krwawe godziny opisz odczucia Stanisława Wokulskiego podczas jego pobytu w Paryżu. Do wypowiedzi włącz cytaty obrazujące stan bohatera.