Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z multimedium zawierającym wyjaśnienia dotyczące warunków uprawy roli w Palestynie. Zrób krótką notatkę (do 50 słów) wskazującą na problemy, z jakimi stykali się ludzie pracujący na roli w czasach Jezusa.

R1mKnRnU25pyh
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Zapoznaj się z dalszym ciągiem Ewangelii wg św. Mateusza, w którym Jezus wyjaśnia sens przypowieści o siewcy. Następnie napisz tekst, w którym udowodnisz, że opowieść o siewcy ma znaczenie nie tylko dosłowne, ale też – symboliczne.

RezaKgzHOKeIu
(Uzupełnij).
Rpks2RTc8kjGq1
Ilustracja interaktywna przedstawia ziemię, z której wyrasta młoda roślina. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Gdzie pada ziarno? Zdjęcie przedstawia ludzką dłoń trzymającą garść ziarna.
Oto siewca wyszedł siać. A gdy siał, niektóre [ziarna] padły na drogę, nadleciały ptaki i wydziobały je.
Źródło: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, Poznań 1980, s. 1138.

Zasiew opisany przez Jezusa w przypowieści o siewcy odpowiada warunkom uprawy roli w Palestynie, jakkolwiek z opowieści Jezusa nie sposób ustalić wszystkich szczegółów. [...] Dyskusja toczy się również wokół pierwszego rodzaju gleby. Jej określenie w tekście greckim (para tēn hodon) pozwala na tłumaczenie „na drogę”, jak i „przy drodze, wzdłuż drogi”. W pierwszym przypadku chodziłoby o ścieżkę przecinającą pole, którą wydeptali ludzie idący na przełaj. Drugie tłumaczenie zakładałoby ogrodzone pole, na obrzeżach którego biegłaby droga.
[...]
Droga to ta część pola, która nie przyjmuje nasienia. Obraz ten wskazuje na słuchacza, którego serce jest zamknięte na skierowane do niego słowo. Wprawdzie trafiło ono do serca człowieka, ale ten go „nie zrozumiał” (Mt 13, 19). [...] Zatem pierwsza kategoria słuchacza to ktoś, kto pozostaje obojętny wobec usłyszanego słowa.
Źródło: Wojciech Pikor, Przypowieści Jezusa. Narracyjny klucz lektury, Kielce 2011, s. 27, 29. 2. Rycina przedstawia mężczyznę idącego po kamienistym polu i siejącego zboże. John Everett Millais, Siewca, 1864

Inne [ziarna] padły na miejsca skaliste, gdzie niewiele miały ziemi; i wnet powschodziły, bo gleba nie była głęboka. Lecz gdy słońce wzeszło, przypaliły się i uschły, bo nie miały korzenia.
Źródło: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, Poznań 1980, s. 1138.

Ziarno, które pada na grunt skalisty, zostaje przyjęte przez leżącą na skale glebę i może nawet wyrosnąć. Problemem jest jednak skała, która z jednej strony nie daje roślinie odpowiedniej wilgoci (por. Łk 8, 6), z drugiej zaś strony uniemożliwia jej zapuszczenie korzenia (por. Mt 13, 21a; Łk 8, 13b).
Źródło: Wojciech Pikor, Przypowieści Jezusa. Narracyjny klucz lektury, Kielce 2011, s. 30.

Interpretując przypowieść o siewcy należy pamiętać, że
siewca nie jest nieudolny, jak można by sądzić po miejscach, na które trafia rzucone przez niego ziarno [...]. Jest to jednak normalna sytuacja, jeśli uwzględni się fakt, iż chodzi o wczesny zasiew, kiedy to ziemia po lecie jest spalona i twarda. Rolnik jest zatem gotów ponieść ryzyko zmarnowania części swego ziarna, gdyż zakłada powodzenie swego działania. Siewca jest w jakimś sensie rozrzutny, ale nie marnotrawi ziarna. Ma świadomość możliwych strat, bez których nie ma możliwości obfitych zbiorów. [...]
Przywołany w [...] opisie zasiewu brak wilgoci zdaje się mieć w świetle Jr1 17, 8 jeszcze głębsze znaczenie, mimo że nie zostało ono podane bezpośrednio w wyjaśnieniu przypowieści. Prorok Jeremiasz1 przyrównuje człowieka, który pokłada ufność w Bogu, do krzewu, który „puszcza swe korzenie ku wilgoci”. Odnosząc ten obraz prorocki do ewangelicznego słuchacza podobnego gruntowi na skale, można scharakteryzować go językiem Jeremiasza jako kogoś, kto „pokłada nadzieję w człowieku, w ciele upatruje swą siłę, od Pana odwraca swe serce” (Jr 17, 5). Przyjęcie słowa jest zatem tylko powierzchowne, gdyż napotyka ono skałę w ludzkim wnętrzu, którą jest świat własnych wyobrażeń i przekonań o swojej sile.
Źródło: Wojciech Pikor, Przypowieści Jezusa. Narracyjny klucz lektury, Kielce 2011, s. 29–30.

1Jeremiasz – Jeremiasz, prorok biblijny, autor datowanej na VI w. p.n.e. Księgi Jeremiasza, w której jest mowa m.in. o grzechach Izraelitów i o suszy postrzeganej jako kara Boża, wreszcie – o Bogu jako źródle żywej wody. 3. Zdjęcie przedstawia gałązkę uschniętej rośliny, która zakończona jest dwoma dużymi kolcami.
Inne [ziarna] znowu padły między ciernie, a ciernie wybujały i zagłuszyły je.
Źródło: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, Poznań 1980, s. 1138.

Ciernie, między którymi przychodzi wzrastać nasionom, są zdolne do stłumienia i zagłuszenia ich, gdy wejdą w fazę wypuszczenia łodygi. W Mateuszowej wersji przypowieści ciernie symbolizują „troski doczesne i ułudę bogactwa” (Mt 13, 22 [...]. Ich działanie neutralizujące i ostatecznie niszczące słowo Boże jest rozciągnięte w czasie i stale się intensyfikuje [...]. są nimi codzienne troski związane z utrzymaniem zdrowia, zapewnieniem sobie pokarmu, ubrania itp. (por. Mt 6, 25–33 i paral.). Bogactwo rodzi pokusę źle pojętej samowystarczalności, która zapomina o Bogu [...]. Te wszystkie sprawy są w stanie pochłonąć całą uwagę człowieka, tak że jest on zainteresowany wyłącznie doczesnością, przez co nie rozwija w sobie wniesionego przez słowo Boże życia wiecznego.
Źródło: Wojciech Pikor, Przypowieści Jezusa. Narracyjny klucz lektury, Kielce 2011, s. 30–31.

Warto wziąć pod uwagę, że plonom w Ziemi Świętej zagrażało nie tylko ptactwo wydziobujące ziarna, ale również szarańcza, czy wszechobecne szkodliwe rośliny, np. kąkol (zanim dojrzeje, jest bardzo podobny do pszenicy) lub cierniste krzewy. To oznacza, że zło przybiera różne postaci oraz że brak otwarcia się na słowa Boga może mieć różne przyczyny. 4. Zdjęcie przedstawia suchą, spękaną ziemię, porośniętą rzadką trawą.
Inne [ziarna] w końcu padły na ziemię żyzną i plon wydały, jedno stokrotny, drugie sześćdziesięciokrotny, a inne trzydziestokrotny.
Źródło: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, Poznań 1980, s. 1138.

Urodzajny grunt w Palestynie to dość cienka warstwa humusu (próchnicy) pokrywająca skaliste podłoże. Zapewnia ona obfite plony, choć ich rozmiary podane w przypowieści zaskakują wielkością.
Przeciętny plon wahał się od 3,75 do 7,5 wielokrotności zasiewu, jakkolwiek są świadectwa o plonie trzydziestopięciokrotnym z przeciętnych zasiewów oraz o pojedynczych zasiewach przynoszących plon stokrotny. W rezultacie część komentatorów uważa tę obfitość plony za hiperboliczną1, widząc w niej zapowiedź [...] pełni Bożego błogosławieństwa.
Źródło: Wojciech Pikor, Przypowieści Jezusa. Narracyjny klucz lektury, Kielce 2011, s. 27.

Poszukując głębszego sensu tego fragmentu przypowieści, należy pamiętać, że tekst podany przez Mateusza przedstawia też precyzyjnie
porządek wyliczania rozmaitych plonów. Stokrotny [...] jest na pierwszym miejscu. Co Ewangelista chciał przez to powiedzieć? Zapewne to, że bardzo przeciętnego plonu trzydziestokrotnego nie należy w uważać w Bożym zasiewie za normę. Jest nią raczej wynik optymalny.
Źródło: Augustyn Jankowski, Królestwo Boże w przypowieściach, Niepokalanów 1992, s. 29–30.

Wyjaśniając znaczenie tego fragmentu przypowieści o siewcy, trzeba też wziąć pod uwagę, że tylko werset 23 („Posiane w końcu na ziemię żyzną oznacza tego, kto słucha słowa i rozumie je. On też wydaje plon: jeden stokrotny, drugi sześćdziesięciokrotny, inny trzydziestokrotny”.) zawiera opis pełnego procesu: od ziarna do plonu. W symbolicznym sensie mówi on o człowieku, który nie tylko słucha słowa Boga, ale wypełnia je.

1 hiperboliczny – wyolbrzymiony.
Źródło: Pixabay, Pixabay, domena publiczna.