Interaktywny obraz przedstawia scenę biblijną. Nad płonącym krzewem unosi się postać Boga. Wokół krzewu rozciąga się pole z pasącymi się owcami. W pobliżu płonącego krzewu są dwaj bosonodzy mężczyźni. Jeden z nich klęczy i unosi ku górze dłonie. Drugi mężczyzna siedzi. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Obraz przedstawia rzekę i jej brzeg. Przy krawędzi wody stoi wytwornie ubrana kobieta w długiej sukni i kapeluszu. Za jej plecami stoi służąca z parasolem, a po drugiej stronie paź trzymający tren sukni kobiety. U stóp kobiety klęczy służąca, która trzyma na wodzie wiklinowy kosz z niemowlęciem w środku. _{Daniel Hisgen, Córka faraona ratuje Mojżesza, 1775
Źródło: domena publiczna.}

Niemieckie dzieło z Langgöns przedstawia biblijną scenę. Artysta nie zdawał sobie sprawy z odmienności kulturowej między dawnym Egiptem a współczesną mu Europą i dlatego ubrał bohaterów w stroje ze swojej epoki.

Wj 2, 1–10
2. 1 Pewien człowiek z pokolenia Lewiego przyszedł, aby wziąć za żonę jedną z kobiet z tegoż pokolenia. 2 Ta kobieta poczęła i urodziła syna, a widząc, że jest piękny, ukrywała go przez trzy miesiące. 3 A nie mogąc ukrywać go dłużej, wzięła skrzynkę z papirusu, powlekła ją żywicą i smołą, i włożywszy w nią dziecko, umieściła w sitowiu na brzegu rzeki. 4 Siostra zaś jego stała z dala, aby widzieć, co się z nim stanie. 5 A córka faraona zeszła ku rzece, aby się wykąpać, a jej służące przechadzały się nad brzegiem rzeki. Gdy spostrzegła skrzynkę pośród sitowia, posłała służącą, aby ją przyniosła. 6 A otworzywszy ją, zobaczyła dziecko: był to płaczący chłopczyk. Ulitowała się nad nim mówiąc: «Jest on spośród dzieci Hebrajczyków». 7 Jego siostra rzekła wtedy do córki faraona: «Chcesz, a pójdę zawołać ci karmicielkę spośród kobiet Hebrajczyków, która by wykarmiła ci to dziecko?» 8 «Idź» - powiedziała jej córka faraona. Poszła wówczas dziewczyna zawołać matkę dziecka. 9 Córka faraona tak jej powiedziała: «Weź to dziecko i wykarm je dla mnie, a ja dam ci za to zapłatę». Wówczas kobieta zabrała dziecko i wykarmiła je. 10 Gdy chłopiec podrósł, zaprowadziła go do córki faraona, i był dla niej jak syn. Dała mu imię Mojżesz mówiąc: «Bo wydobyłam go z wody».
_{Źródło: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1980, s. 71–72.} , 2. Obraz przedstawia dojrzałego, muskularnego mężczyznę, który przyklęka na prawym kolanie. Naprzeciw niego wije się wąż. Mężczyzna odchyla tułów do tyłu, zasłanie się lewą ręką, patrzy intenstwnie na gada._{Źródło: domena publiczna.}

Ilustracja z XIX-wiecznego wydania brytyjskiej Biblii pokazuje pierwszy cud, którego dokonał Mojżesz. Zwróć uwagę na oczy Mojżesza. Jakie emocje wyraża jego spojrzenie?

Wj 4, 1–5
4. 1 Na to powiedział Mojżesz: «A jeśli nie uwierzą i nie usłuchają słów moich, mówiąc, że Pan nie ukazał mi się wcale?» 2 Wówczas Pan zapytał go: «Co masz w ręku?» Odpowiedział: «Laskę». 3 Wtedy rozkazał: «Rzuć ją na ziemię». A on rzucił ją na ziemię, i zamieniła się w węża. Mojżesz zaś uciekał przed nim. 4 Pan powiedział wtedy do Mojżesza: «Wyciągnij rękę i chwyć go za ogon». I wyciągnął rękę i uchwycił go, i stał się znów laską w jego ręku. 5 «Tak uczyń, aby uwierzyli, że ukazał tobie Pan, Bóg ojców ich, Bóg Abrahama Bóg Izaaka i Bóg Jakuba»”.
_{Źródło: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1980, s. 73.}, 3. Obraz przedstawia trzech mężczyzn. Stoją oni obok siebie, rozmawiają, gestykulują. _{Pietro della Vecchia, Mojżesz i Aaron z faraonem, 1626
Źródło: domena publiczna.}

XVII-wieczny artysta włoski Pietro della Vecchia należał do malarzy chętnie sięgających po tematykę religijną (to on m.in. tworzył mozaiki w Bazylice św. Marka w Wenecji). Na obrazie ukazał rozmowę Mojżesza i Aarona z faraonem. Sprawdź w dostępnych źródłach, czy tak ubierali się faraonowie.

Wj 5, 1–5
5. 1 Potem udali się Mojżesz i Aaron do faraona i powiedzieli mu: «Tak powiedział Pan, Bóg Izraela: Wypuść mój lud, aby urządził na pustyni uroczystość ku mojej czci». 2 Faraon odpowiedział: «Kimże jest Pan, abym musiał usłuchać Jego rozkazu i wypuścić Izraela? Nie znam Pana i nie wypuszczę Izraela». 3 Rzekli: «Bóg Hebrajczyków nam się ukazał. Pozwól przeto nam iść trzy dni drogą na pustynię i złożyć ofiarę Panu, Bogu naszemu, by nas nie nawiedził zarazą lub mieczem». 4 Na to odpowiedział im król egipski: «Dlaczego to Mojżeszu i Aaronie, chcecie odwieść lud od pracy? Idźcie co prędzej do waszych robót». 5 I powiedział jeszcze faraon: «Oto lud kraju teraz jest liczny, a wy odciągacie go od pracy».
_{Źródło: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1980, s. 74.}, 4. Obraz przedstawia dwóch mężczyzn w togach. Za ich plecami stoi oddział żołnierzy z tarczami i bronią. Z nieba, w kierunku ziemi skierowana jest rozłożona para rąk. _{Źródło: domena publiczna.}

Fresk w synagodze w syryjskiej miejscowości Dura Europos to jeden z bardzo rzadkich przykładów malarstwa figuratywnego (przedstawiającego postacie). Dekalog, który Mojżesz odebrał od Boga, zabronił tworzenia dzieł figuratywnych.

Wj 14, 5–18
14. 5 Gdy doniesiono królowi egipskiemu o ucieczce ludu, zmieniło się usposobienie faraona i jego sług względem niego i rzekli: «Cóżeśmy uczynili pozwalając Izraelowi opuścić naszą służbę?» 6 Rozkazał wówczas faraon zaprzęgać swoje rydwany i zabrał ludzi swoich ze sobą. 7 Wziął sześćset rydwanów wyborowych oraz wszystkie inne rydwany egipskie, a na każdym z nich byli dzielni wojownicy. 8 Pan uczynił upartym serce faraona, króla egipskiego, który urządził pościg za Izraelitami. [...] 10 A gdy się zbliżył faraon, Izraelici podnieśli oczy, a ujrzawszy, że Egipcjanie ciągną za nimi, ogromnie się przerazili. Izraelici podnieśli głośne wołanie do Pana. [...] 15 Pan rzekł do Mojżesza: «Czemu głośno wołasz do Mnie? Powiedz Izraelitom, niech ruszają w drogę. 16 Ty zaś podnieś swą laskę i wyciągnij rękę nad morze i rozdziel je na dwoje, a wejdą Izraelici w środek na suchą ziemię. 17 Ja natomiast uczynię upartymi serca Egipcjan, że pójdą za nimi. Wtedy okażę moją potęgę wobec faraona, całego wojska jego, rydwanów i wszystkich jego jeźdźców. 18 A gdy okażę moją potęgę wobec faraona, jego rydwanów i jeźdźców, wtedy poznają Egipcjanie, że ja jestem Pan».
_{Źródło: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1980, s. 81.}, 5. Obraz przedstawia górską rzekę płynącą między skałami. Na jej brzegach znajduje się duża liczba ludzi. Częśc osób myje się w rzece, pierze ubrania. _{Krzysztof Lubieniecki, Mojżesz wydobywający wodę ze skały, 1714
Źródło: domena publiczna.}

Krzysztof Lubieniecki był polskim malarzem barokowym. Jego obrazy łączy wiele wspólnych cech z malarstwem niderlandzkim, ponieważ artysta dużą część życia spędził w Amsterdamie. Dzieło ukazujące scenę z Księgi Wyjścia znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie. Nie wszystkie postaci na nim namalowane objawiają radość z otrzymania wody na pustyni.

Wj 17, 1–6
17. 1 Całe zgromadzenie Izraelitów wyruszyło na rozkaz Pana z pustyni Sin [...], gdzie lud nie miał wody do picia. 2 I kłócił się lud z Mojżeszem mówiąc: «Daj nam wody do picia!» [...] 4 Mojżesz wołał wtedy do Pana i mówił: «Co mam uczynić z tym ludem? Niewiele brakuje, a ukamienują mnie!» 5 Pan odpowiedział Mojżeszowi: «Wyjdź przed lud i weź kilku ze starszych Izraela ze sobą. Weź w rękę laskę, którą uderzyłeś Nil, i idź. 6 Oto Ja stanę przed tobą na skale, na Horebie. Uderzysz w skałę, a wypłynie z niej woda, i lud zaspokoi swe pragnienie».
_{Źródło: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1980, s. 84.}, 6. Obraz przedstawia antyczną scenę batalistyczną. Ukazani są walczący wręcz żołnierze. Na ziemi leżą ciała rannych i zabitych. Trwa zacięta walka. Na drugim planie klęczy w otoczeniu dwóch mężczyzn starzec z rozłożonymi rękami. Prawdopodobnie się modli. _{Nicolas Poussin, Zwycięstwo Jozuego nad Amalekitami
Źródło: domena publiczna.}

Nicolas Poussin jest uznawany za najwybitniejszego malarza francuskiego baroku, który tworzył w stylu klasycznym. Artysta poświęcił kilka dzieł różnym epizodom z życia Mojżesza. Na tym obrazie nie od razu można go dostrzec. Czy to oznacza, że jest mało znaczącą postacią?

Wj 17, 8–13
17. 8 Amalekici przybyli, aby walczyć z Izraelitami w Refidim. 9 Mojżesz powiedział wtedy do Jozuego: «Wybierz sobie mężów i wyruszysz z nimi na walkę z Amalekitami. Ja jutro stanę na szczycie góry z laską Boga w ręku». 10 Jozue spełnił polecenie Mojżesza i wyruszył do walki z Amalekitami. Mojżesz, Aaron i Chur wyszli na szczyt góry. 11 Jak długo Mojżesz trzymał ręce podniesione do góry, Izrael miał przewagę. Gdy zaś ręce opuszczał, miał przewagę Amalekita. 12 Gdy ręce Mojżesza zdrętwiały, wzięli kamień i położyli pod niego, i usiadł na nim. Aaron zaś i Chur podparli jego ręce, jeden z tej, a drugi z tamtej strony. W ten sposób aż do zachodu słońca były ręce jego stale wzniesione wysoko. 13 I tak zdołał Jozue pokonać Amalekitów i ich lud ostrzem miecza.
<sub>Źródło: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1980, s. 84., 7. Rycina przedstawia klęczącego, brodatego starca w długiej szacie. Odbiera on z rąk Boga unoszącego się nad ziemią kamienne tablice. Hans Sebald Beham, Mojżesz otrzymuje Dziesięć Przykazań, 1527
Źródło: domena publiczna.

Drzeworyt przedstawia moment przekazania Mojżeszowi tablic zawierających Dekalog – dzieło pochodzi z 1527 r. i było jedną z ilustracji w modlitewniku Marcina Lutra, założyciela Kościoła reformowanego. U stóp patriarchy widać laskę – symbol jego przywództwa nad Izraelitami.

Wj 24, 1–8
24. 1 I rzekł [Pan] do Mojżesza: «Wstąp do Pana, ty, Aaron, Nadab, Abihu i siedemdziesięciu ze starszych Izraela i oddajcie pokłon z daleka. 2 Mojżesz sam zbliży się do Pana, lecz oni się nie zbliżą i lud nie wstąpi z nim». 3 Wrócił Mojżesz i obwieścił ludowi wszystkie słowa Pana i wszystkie Jego zlecenia. Wtedy cały lud odpowiedział jednogłośnie: «Wszystkie słowa, jakie powiedział Pan, wypełnimy». 4 Spisał więc Mojżesz wszystkie słowa Pana. Nazajutrz wcześnie rano zbudował ołtarz u stóp góry i postawił dwanaście stel, stosownie do liczby dwunastu pokoleń Izraela. 5 Potem polecił młodzieńcom izraelskim złożyć Panu ofiarę całopalną i ofiarę biesiadną z cielców. 6 Mojżesz zaś wziął połowę krwi i wylał ją do czar, a drugą połową krwi skropił ołtarz. 7 Wtedy wziął Księgę Przymierza i czytał ją głośno ludowi. I oświadczyli: «Wszystko, co powiedział Pan, uczynimy i będziemy posłuszni». 8 Mojżesz wziął krew i pokropił nią lud, mówiąc: «Oto krew przymierza, które Pan zawarł z wami na podstawie wszystkich tych słów».
Źródło: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1980, s. 90., 8. Obraz przedstawia rozległą polanę otoczoną drzewami. Na polanie widać wielu bawiących się ludzi. Część z nich gromadzi się przy postumencie, na którym stoi zrobione ze złota cielę. Kilkoro ludzi klęka przed postumentem. François Perrier, Adoracja złotego cielca, 1642
Źródło: domena publiczna.

Francuski malarz i miedziorytnik epoki baroku – François Perrier – namalował w 1642 r. obraz olejny pt. Adoracja złotego cielca. Na pierwszym planie umieścił Izraelitów, którzy tańczą wokół ustawionej na cokole figury cielca wykonanego ze złota. Po prawej stronie widać natomiast Mojżesza i Jozuego, wracających ze szczytu Synaju z kamiennymi tablicami. Scena poprzedza dialog między Mojżeszem a jego bratem Aaronem, który dopuścił do złamania przez Izraelitów układu z Bogiem.

Wj 32, 19–24
32. 19 A Mojżesz zbliżył się do obozu i ujrzał cielca i tańce. Rozpalił się wówczas gniew Mojżesza i rzucił z rąk swoich tablice i potłukł je u podnóża góry. 20 A porwawszy cielca, którego uczynili, spalił go w ogniu, starł na proch, rozsypał w wodzie i kazał ją pić Izraelitom. 21 I powiedział Mojżesz do Aarona: «Cóż ci uczynił ten lud, że sprowadziłeś na niego tak wielki grzech?» 22 Aaron odpowiedział: «Niech się mój pan nie unosi na mnie gniewem, bo wiesz sam, że ten lud jest skłonny do złego. 23 Powiedzieli do mnie: «Uczyń nam boga, który by szedł przed nami, bo nie wiemy, co się stało z Mojżeszem, z tym mężem, który nas wyprowadził z ziemi egipskiej». 24 Wtedy rzekłem do nich: «Kto ma złoto, niech je zdejmie z siebie». I złożyli mi je, i wrzuciłem je w ogień, i tak powstał cielec.
Źródło: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1980, s. 98.</sub>