Polecenie 1
Zapoznaj się z opisem obrazu. Zwróć uwagę na związki między wizją malarza a treściami alegorycznymi i metaforycznymi Boskiej komedii Dantego. Zanotuj swoje spostrzeżenia.
Zapoznaj się z opisem obrazu. Zwróć uwagę na związki między wizją malarza a treściami alegorycznymi i metaforycznymi Boskiej komedii Dantego. Zanotuj swoje spostrzeżenia.
R1MXzXCLZnBCx
(Uzupełnij).
RMrFLFgULPzSt1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz, na którym widnieje kilka postaci. Na samej górze obrazu widoczna jest postać starszego mężczyzny, Boga, który ma rozpostarte ręce nad ziemią i klęczącym przed nim mężczyzną. Poniżej niego widoczna jest kobieta w długiej, prostej sukni. Kobieta unosi lewą rękę. Przed nią stoi muskularny mężczyzna w długiej szacie, na schyloną głowę. Obraz tej pary jest niejako obramowany chmurami, w których unoszą się w powietrzu postacie ludzi. Po bokach widać nienaturalnie wielkie postacie dwóch siedzących mężczyzn. Mężczyzna z prawej strony ma na rękach kajdany. 1. Akcja Pieśni III Boskiej komedii toczy się w piekle. Dante i Wergili przekraczają bramę piekieł i zatrzymują się w przedsionku, gdzie cierpią dusze ludzi, którym na ziemi dobro i zło było równie obojętne; następnie docierają do brzegów Acherontu i obserwują Charona przewożącego dusze potępione. Oślepiony błyskawicą Dante pada – „jako pada człowiek senny” – i w tym omdleniu zostaje przeniesiony na drugi brzeg rzeki., 2. Dante i Wergiliusz u bramy piekła odczytują napis: „Przeze mnie droga w miasto utrapienia, Przeze mnie droga w wiekuiste męki, Przeze mnie droga w naród zatracenia. Jam dzieło wielkiej, sprawiedliwej ręki. Wzniosła mię z gruntu Potęga wszechwłodna, Mądrość najwyższa, Miłość pierworodna; Starsze ode mnie twory nie istnieją, Chyba wieczyste – a jam niepożyta! Ty, który wchodzisz, żegnaj się z nadzieją…”. Obraz przedstawia dwoje ludzi w długich szatach, trzymających się za rękę. Wchodzą oni przez symboliczną bramę w głąb piekła. Domena publiczna William Blake, Napis nad bramą piekła, ilustracja do Boskiej komedii Dantego, 1826, 3. W napisie na bramie piekielnej poeta zaznaczył atrybuty każdej z osób Trójcy Świętej: Potęga – Bóg Ojciec; Mądrość – Syn Boży; Miłość – Duch Święty. Obraz przedstawia masywne, pokryte licznymi płaskorzeźbami drzwi. Roland zh, commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0 August Rodin, Bramy piekieł, rzeźba w Domu Sztuki w Zurychu (Szwajcaria), 4. „Na odrzwiach bramy ten się napis czyta, O treści memu duchowi kryjomej. »Mistrzu – szepnąłem – z tych słów groza świta!« A on mi na to, jak człowiek świadomy: »Tu oczyść serce podłością zatrute, Tu zabij w sobie wszelki strach znikomy. Do miejsc my przyszli, gdzie czynią pokutę Owi, com mówił, boleści dziedzice, Duchy ze skarbu poznania wyzute«”. Obraz przedstawia postać nagiego, starszego, brodatego mężczyzny, który siedzi. Jego prawa ręka jest uniesiona. Wokół niego widać liczne postacie ludzkie. Są one nagie. Leżą, czołgają się, idą, unoszą się nad ziemią. Z ziemi unoszą się ku górze płomienie. Domena publiczna William Blake, Minos strzegący drugiego kręgu piekła, ilustracja do Boskiej komedii Dantego, 1826, 5. „Dłoń mi na dłoni położył i lice Ukazał jasne, duchem natchnął śmiałym, Poczem wprowadził w głębin tajemnice. Stamtąd westchnienia, płacz, lament, chorałem Biły o próżni bezgwiezdnej tajniki: Więc już na progu stając, zapłakałem. Okropne gwary, przeliczne języki, Jęk bólu, wycia to ostre, to bledsze, I rąk klaskania i gniewu okrzyki Czyniły wrzawę, na czarne powietrze Lecącą wiru wieczystymi skręty Jak piasek, gdy się z huraganem zetrze”. Obraz przedstawia jaskinię, w której znajduje się ogromny pies o trzech głowach. Trzyma w pazurach ludzkie ciała. Przed trójgłowym psem stoi dwójka ludzi w długich szatach. Domena publiczna William Blake, Dante i Wergiliusz podchodzący do Cerbera, ilustracja do Boskiej komedii Dantego, 1826, 6. „Nieświadomości skrępowany pęty: »Mistrzu«, spytałem, skąd ten chór boleści, Kto ów lud, taką snać rozpaczą zdjęty?« On rzekł: »Męczarnię takiej podłej treści Znoszą w tem miejscu te dusze mizerne, Które bez hańby żyły i bez cześci.  Są zaś wmieszane między owe bierne Rzesze aniołów, które samolube Żyły, ni wrogie Bogu, ni też wierne. Niebo ich nie chce, gdyż niosłyby zgubę Jego piękności; piekło je wyklucza, Gdyżby z nich gorsi mogli zyskać chlubę«”. Obraz przedstawia niby-studnię. To otchłań, do której mężczyzna wrzucił mężczyznę. Wpada on w głąb otchłani, głową w dół. Mężczyzna trzyma w objęciach kolejną osobę, którą prawdopodobnie także chce wrzucić do otchłani. Domena publiczna William Blake, Schizmatyk i siewcy niezgody, ilustracja do Boskiej komedii Dantego, 1826.
William Blake, Misja Wergiliusza, ilustracja do Boskiej komedii Dantego, 1826
Źródło: domena publiczna.
Polecenie 2

Obejrzyj obraz Hansa Memlinga Sąd Ostateczny w galerii interaktywnej. Zwróć szczególną uwagę na związki między wizją malarza a treściami alegorycznymi i metaforycznymi Boskiej komedii Dantego. Zanotuj swoje spostrzeżenia.

Zapoznaj się z opisem obrazu Hansa Memlinga Sąd Ostateczny w galerii interaktywnej. Zwróć szczególną uwagę na związki między wizją malarza a treściami alegorycznymi i metaforycznymi Boskiej komedii Dantego. Zanotuj swoje spostrzeżenia.

RtcYOnNo05TPj
(Uzupełnij).
R1YRubOQPuT1F1
Ilustracja interaktywna prezentuje tryptyk. Centralny panel przedstawia Chrystusa ukazanego na złotym tle, siedzącego na złotej tęczy, ze stopami spoczywającymi na złotej sferze. Otacza go dwunastu apostołów, Dziewica Maryja oraz Jan Chrzciciel. Chrystus unosi prawą dłoń w geście błogosławieństwa, lewą zaś trzyma opuszczoną – gesty te odpowiadają ukazanej wyżej lilii zmiłowania oraz rozżarzonemu mieczowi sprawiedliwości. Nad nimi unoszą się czterej aniołowie, trzymający atrybuty męki Chrystusa – kolumnę, przy której został ubiczowany, krzyż i włócznię. Trzej kolejni aniołowie, ukazani nieco niżej, oraz czwarty (przeniesiony na prawy panel) dmą w trąby Apokalipsy. Na ziemi stoi postać ubrana w zbroję - to święty Archanioł Michał, stojący pośród rozległej równiny i oddzielający dusze błogosławione od potępionych przy użyciu wagi i pastorału. Te zbyt lekkie mogą się spodziewać najgorszego. Lewe skrzydło tryptyku (prawe od strony patrzącego) przedstawia dusze sprawiedliwych wstępujące przez wysoką bramę z wieżami do Królestwa Niebieskiego. Ludzie idą po schodach, są nadzy. Przed bramą wręczane są im szaty, które nosili za życia. Procesję prowadzi grupa znanych osobistości kościoła. Święty Piotr z kluczem w dłoni wita dusze sprawiedliwych na kryształowych schodach prowadzących ku niebiosom. Większość wskrzeszonych dusz została jednak osądzona surowo – widzimy je po prawej stronie (lewej od strony patrzącego), pędzone przez czarne, demoniczne postacie ku ogniom piekielnym w scenerii przypominającej krater wulkanu. Postacie są nagie. Wiele z nich ma uniesione do góry ręce. Na górze obrazu niektóre z dusz spadają. Po lewej stronie u góry jest postać anioła. Na dole potępieni leżą jeden na drugim. Na ich twarzach maluje się przerażenie. Prawe skrzydło przedstawia czeliście piekielne. Znajdują się w nim martwe, nagie ludzkie ciała leżące na stosie. W piekielną, palącą się czeluść wpadają kolejne ciała. Są grabione przez czarne diabły. Nad wszystkim unosi się postać skrzydlatego anioła grającego na torbie.
Hans Memling, Sąd Ostateczny, 1467–1471, domena publiczna
1
Ćwiczenie 1

Wyjaśnij, w jaki sposób Hans Memling ukazuje na obrazie sąd ostateczny. Zwróć uwagę na lewą i prawą stronę tryptyku, na symbolikę góry i dołu obrazu.

R1auLCh6ze5TT
(Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 2

Porównaj scenę ukazaną przez Memlinga z opisami w Boskiej komedii Dantego (we fragmentach zamieszczonych w e‑materiale). Wskaż po trzy podobieństwa i różnice.

RKZLcWRF759d3
Podobieństwa. (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij). Różnice. (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 3

Wyjaśnij, jak rozumiesz dydaktyczny cel ukazywania piekła tak, jak zrobili to Dante i Memling. W uzasadnieniu użyj terminu pedagogika strachu.

R1LAtW3e6rvsH
(Uzupełnij).