Spis treści

1. Struktura e‑materiału1Struktura e‑materiału

• Wprowadzenie2Wprowadzenie

• Materiały multimedialne: film instruktażowy (tutorial), infografika3Materiały multimedialne: film instruktażowy (tutorial), infografika

• Obudowa dydaktyczna: interaktywne materiały sprawdzające, słownik pojęć dla e‑materiału, przewodnik dla nauczyciela, przewodnik dla uczącego się, netografia i bibliografia4Obudowa dydaktyczna: interaktywne materiały sprawdzające, słownik pojęć dla e‑materiału, przewodnik dla nauczyciela, przewodnik dla uczącego się, netografia i bibliografia

2. Problemy techniczne z odtwarzaniem e‑materiałów5Problemy techniczne z odtwarzaniem e‑materiałów

3. Wymagania techniczne6Wymagania techniczne

Każda strona e‑materiału posiada na górze baner z informacją o nazwie zasobu oraz zawodach, dla których jest on przeznaczony. Nad banerem umiejscowiony jest przycisk „Poprzednia strona” wraz z tytułem poprzedniego zasobu tego e‑materiału.

R1NJZse8MpQKH

Zdjęcie przedstawia przykład przycisku służącego do powrotu do poprzedniej strony. Na górze znajduje się napis: POPRZEDNIA STRONA. Pod napisem widać długą linię, a pod nią napis: Netografia i bibliografia.

Na dole strony znajduje się przycisk „Następna strona” z tytułem kolejnego zasobu. Te przyciski umożliwiają przeglądanie całego e‑materiału.

RH863EzcyVQXj

Zdjęcie przedstawia przykład przycisku nawigującego do następnej strony. Na górze znajduje się napis: NASTĘPNA STRONA. Pod napisem widać długą linię, a pod nią napis: Instrukcja użytkowania.

Pod każdym materiałem multimedialnym znajduje się przycisk z powiązanymi ćwiczeniami/powiązanym ćwiczeniem. Aby przejść do takiego ćwiczenia, należy kliknąć dymek z nazwą kategorii i rodzajem ćwiczenia. Otworzy się wtedy osobna karta w przeglądarce z ćwiczeniem lub ćwiczeniami.

Rbo9VOzVHTL3J

Widok przykładowego przycisku ćwiczeń powiązanych z danym multimedium z sześcioma kafelkami. Po lewej stronie znajdują się trzy podłużne kafelki z napisem. Ćwiczenie 1. Wiosenne przebudzenie królowej. Jednokrotny wybór. Ćwiczenie 8. Pszczołowate. Połącz w pary tekst z ilustracjami. Ćwiczenie 10. Zapylacze. Powtórzenie wiadomości 1. Krzyżówka. Po prawej stronie znajdują się trzy kafelki z napisem. Ćwiczenie 6. Pszczołowate. Jednokrotny wybór – ilustracja. Ćwiczenie 9. Transport pyłku. Połącz w pary tekst z ilustracjami. Ćwiczenie 11. Zapylacze. Powtórzenie wiadomości 2.

W prawej górnej części ekranu znajduje się pasek menu, w którym zebrane są przyciski dostosowujące e‑materiał do odbiorców ze specjalnymi potrzebami. Dwa pierwsze przyciski z literą A i strzałką w górę lub w dół służą odpowiednio do powiększenia lub pomniejszenia wielkości czcionki. Cztery przyciski z literą A wpisaną w kwadraty służą do wyłączenia/włączenia trybu wysokiego kontrastu w trzech wariantach: czarno‑białym, żółto‑czarnym i czarno‑żółtym. Ikona człowieka przełącza e‑materiał do trybu dostępności.

RL5vcXMUxOUGC

Grafika przedstawia widok panelu umożliwiającego dostosowanie e‑materiału do odbiorców ze specjalnymi potrzebami. Od lewej. Czarna litera A ze strzałką w dół. Umożliwia pomniejszenie treści strony. Czarna litera A ze strzałką w górę. Umożliwia powiększenie treści strony. Czarna litera A w białym kwadracie. Umożliwia wyłączenie wysokiego kontrastu. Biała litera A w czarnym kwadracie. Umożliwia włączenie wysokiego kontrastu: czarno‑biały. Czarna litera A w żółtym kwadracie. Umożliwia włączenie wysokiego kontrastu: żółto‑czarny. Żółta litera A w czarnym kwadracie. Umożliwia włączenie wysokiego kontrastu: czarno‑żółty. Oraz ikonka człowieka z wyprostowanymi rękami. Umożliwia przełączenie do trybu dostępności.

W trybie dostępności wszystkie elementy graficzne zastępowane są opisami alternatywnymi, które mogą być odczytywane przez generator mowy. Również ćwiczenia wykorzystujące grafiki zastępowane są ćwiczeniami alternatywnymi.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Wprowadzenie

We wprowadzeniuD14QDt70Zwprowadzeniu na górze strony znajdują się podstawowe informacje o kwalifikacji zawodowej oraz konsultancie merytorycznym e‑materiału. Poniżej zamieszczony jest spis treści, dzięki któremu można przenieść się na stronę konkretnego zasobu. W tym celu należy kliknąć na ikonę danego zasobu.

R1MCi4kuHUNfj

Grafika przedstawia spis treści w postaci czterech kafelków z zdjęciami. W pierwszym kafelku na zdjęciu widoczna jest pszczoła zbierająca pyłek z różowego kwiatka. Pod zdjęciem widnieje podpis "Dzikie zapylacze" Film edukacyjny. W drugim kafelku na zdjęciu widoczna jest głowa pszczoły wychodząca z rurki trzcinowej. Podpis pod zdjęciem "Hodowla murarki ogrodowej" Film instruktażowy – tutorial. W trzecim kafelku na zdjęciu widoczny jest fioletowy kwiat, a na nim trzmiel. Podpis pod zdjęciem "Trzmiele - hodowla, biologia i rozmnażanie" Infografika. W ostatnim kafelku na zdjęciu przedstawiony jest domek dla murarki ogrodowej, a pod nim podpis "Murarka ogrodowa - hodowla, biologia i rozmnażanie" Infografika.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Materiały multimedialne

Film instruktażowy (tutorial)

Film edukacyjny Dzikie zapylaczeD12REPs5XFilm edukacyjny Dzikie zapylacze przedstawia różnorodne formy życia pszczół i innych zapylaczy, omawia wpływ zapylaczy na środowisko naturalne, bioróżnorodność i uprawy owoców, warzyw i innych roślin, wskazuje też istotne zagrożenia wynikające z działalności człowieka.

Film instruktażowy Hodowla murarki ogrodowejDE1VLbPBIFilm instruktażowy Hodowla murarki ogrodowej przedstawia cykl rozwojowy pszczoły murarki oraz prezentuje możliwości hodowli z uwzględnieniem optymalnych warunków, kalendarza prac i niezbędnych zabiegów.

Ekran odtwarzania filmu wygląda następująco:

R1Eviqi2TSsaT

Zdjęcie przedstawia widok okna odtwarzacza filmu. Jest to klatka filmu, na którym widać pszczołę siedzącą na kwiecie ostu. W lewym dolnym rogu ekranu filmu umieszczony jest przycisk służący do odtwarzania i zatrzymywania filmu. W prawym dolnym rogu ekranu umieszczono szereg różnych przycisków. Odpowiedzialne są one między innymi za zmianę zmianę głośności, włączenie wersji filmu z audiodeskrypcją, włączenie napisów, zmianę jakości filmu, zmianę szybkości filmu oraz włączenie trybu pełnometrażowego.

Aby odtworzyć film, należy kliknąć ikonę trójkąta w kole.

R7I1imVTZfdmL

Grafika przedstawia ikonę odtwarzania filmu. Ma ona kształt koła, w którego środku znajduje się trójkąt.

Ikona zmieni się na dwie kreski. Kliknięcie na nie spowoduje zatrzymanie filmu.

Rk4aLH22GxNcE

Grafika przedstawia ikonę zatrzymywania filmu. Ma ona kształt kwadratu, w którego środku znajduje się koło, a w nim dwie pionowe kreski.

Reszta opcji umieszczona jest w prawej dolnej części ekranu. Pierwszy symbol głośnika pozwala na włączenie i wyłączenie dźwięku oraz ustawienie jego głośności.

RdC0nJ2ZychNo

Grafika przedstawia widok ikon nawigacyjnych odtwarzacza znajdujących się w dolnej części okna, w którym wyświetlany jest film. Widoczne są ikony: głośnika, uruchamiania audiodeskrypcji, uruchamiania napisów, zmiany jakości wyświetlanego materiału, szybkości jego odtwarzania oraz włączenia lub wyłączenia trybu pełnoekranowego.

Następna ikona pozwala na włączenie alternatywnej ścieżki dźwiękowej, która omawia obraz wyświetlany na ekranie.

ReHYc7PMwNioO

Grafika przedstawia ikonę do włączenia wersji filmu z audiodeskrypcją. Jest to ikonka głowy i górnej części tułowia człowieka. Obok niej widać dwie kreski symbolizujące falę dźwiękową odchodzącą od głowy postaci.

Po kliknięciu na powyższą ikonę zmieni się ona na tę widoczną poniżej. Kliknięcie na nią umożliwia wyłączenie alternatywnej ścieżki.

RP2r2Y50VRYVF

Grafika przedstawia ikonę do wyłączenia trybu audiodeskrypcji. Jest to ikonka sylwetki człowieka. Rozkłada on ramiona szeroko na boki.

Ikona napisów to mały prostokąt z kropkami i kreskami. Po kliknięciu na niego pojawia się panel dający możliwość włączenia lub wyłączenia napisów. Jeśli istnieje taka opcja, to można tu także wybrać napisy w języku angielskim.

R1b0avFfnvQpE

Grafika przedstawia widok opcji włączenia/wyłączenia napisów. Jest to element w oknie wyświetlanego filmu. Dostępne opcje do wyboru to: napisy, wyłączone.

Symbol „auto” umożliwia zmianę jakości wyświetlanego materiału.

RDxJ56mYBzT58

Grafika przedstawia widok opcji zmiany jakości filmu. Jest to element w oknie wyświetlanego filmu. Dostępne opcje to: auto, tysiąc osiemdziesiąt p, czterysta osiemdziesiąt p.

Po kliknięciu na symbol „1x” można zmienić prędkość odtwarzanego materiału.

R16HipHpK5Aqm

Grafika przedstawia widok opcji zmiany prędkości odtwarzania filmu. Jest to element w oknie wyświetlanego filmu. Dostępne opcje to: po klatce, zero dwadzieścia pięć, zero pół, zero siedemdziesiąt pięć, normalna, jeden dwadzieścia pięć, jeden i pół, jeden siedemdziesiąt pięć, dwa.

Ostatni symbol umożliwia włączenie i wyłączenie widoku pełnoekranowego.

RHmhnPHLUS36Q

Grafika przedstawia widok ikony trybu pełnoekranowego. Jest to element w oknie wyświetlanego filmu. Przycisk ma kształt przerywanego prostokąta.

Infografika

Infografika Trzmiele – hodowla, biologia i rozmnażanieDFaGpDaOhInfografika Trzmiele – hodowla, biologia i rozmnażanie przedstawia ustrukturyzowane informacje na temat biologii trzmieli i możliwości ich hodowli.

Infografika Murarka ogrodowa – hodowla, biologia i rozmnażanieD144gP8e0Infografika Murarka ogrodowa – hodowla, biologia i rozmnażanie przedstawia ustrukturyzowane informacje na temat biologii murarki ogrodowej i możliwości ich hodowli.

R97UqdNT2gYgx

Grafika przedstawia przykładowy wygląd infografiki. Jest to rok z życia trzmiela. Cykl zilustrowany jest w okręgu ze strzałkami a dookoła są zamieszczone mniejsze grafiki. 1. Matka wychodzi z hibernacji. Grafika przedstawia matkę trzmiela znajdującą się w jamce pod ziemią, nad nią jest trawa. 2. Zbieranie pokarmu przez matkę, trzmiel siedzi na kwiatach, które mają fioletowy kolor i gęste, fioletowe płatki. 3. Inicjacja gniazda. Trzmiel siedzi przy brązowej komórce, która ma kształt wazonika. 4. Produkcja robotnic. Matka trzmiela siedzi na kilku brązowych komórkach w kształcie wazoników. 5. Rozwój rodziny. Na dużej ilości brązowych komórek siedzą dwa trzmiele, są to robotnice. 6. Produkcja trutni i matek. Matka trzmiela siedzi na komórkach, niedaleko niej znajdują się dwa mniejsze trzmiele i komórki, z których się wykluły. 7. Gody. Na fioletowym kwiatku znajdują się dwa trzmiele – samica oraz samiec, który znajduje się na niej. 8. Samce obumierają. Przy komórkach leżą do góry nogami dwa martwe samce.

W celu odczytania informacji należy kliknąć na punkt z cyfrą.

R18mjH9U1gHen

Grafika przedstawia wyświetlanie opisów umieszczonych pod znacznikami na infografice. Jest to rok z życia trzmiela. Cykl zilustrowany jest w okręgu ze strzałkami a dookoła są zamieszczone mniejsze grafiki. Po kliknięciu na znacznik 3 rozwija się tekst w ramce.

Po kliknięciu na znacznik dowolnego opisu w lewym górnym rogu infografiki wyświetlą się pozostałe, oznaczone cyframi. Dzięki nim w prosty sposób można przejść do innych opisów. Przed znacznikami z cyframi, w lewym górnym rogu infografiki, znajduje się poniższa ikona wskazująca na możliwość ukrycia widoku znaczników:

R3tkgkhREUp7V

Grafika przedstawia ikonę ukrywającą widok znaczników. Jest to symbol przekreślonego oka.

Możliwe jest również odsłuchanie nagranych treści. Służy do tego odtwarzacz, poszczególne nagrania umieszczone są przy odpowiadających im tekstach.

R16uKydujYyQy

Grafika przedstawia panel odtwarzacza. Od lewej widoczna jest ikona włączenia odtwarzacza – ikona składa się z trójkąta wpisanego w okrąg. Wierzchołek trójkąta skierowany jest w prawo. Oba kształty są ciemnoszare. Tło jest siwe. Następnie widoczny jest pasek z czasem nagrania – od lewej początek nagrania, następnie siwy krótki pasek, a po prawej czas całego nagrania – osiemnaście sekund. Po lewej widnieją ikony zmiany głośności dźwięku w nagraniu. Składa się on z ikony megafonu skierowanego w prawo, od którego odchodzą dwie półokrągłe linie symbolizujące fale dźwiękowe. Po prawej stronie megafonu znajduje się niebieski pasek, który umożliwia zmianę poziomu głośności.

Aby włączyć nagranie lektora, należy kliknąć przycisk play.

RGETqvWfLNiQe

Grafika przedstawia ikonę włączenia odtwarzania nagrania. Ikona składa się z trójkąta wpisanego w okrąg. Wierzchołek trójkąta skierowany jest w prawo. Oba kształty są ciemnoszare. Tło zdjęcia jest siwe.

Aby zatrzymać nagranie lektora, należy kliknąć przycisk stop.

R1TEIzNoNrSHl

Grafika przedstawia ikonę zatrzymania odtwarzania nagrania. Są to dwie pionowe kreski wpisane w okrąg. Ikona ma kolor biały. Tło zdjęcia jest siwe.

Informacja o czasie trwania danego nagrania znajduje się w pasku nagrania.

RGKz3jR0e67nd

Grafika przedstawia pasek z czasem nagrania – od lewej początek nagrania, następnie siwy krótki pasek, a po prawej czas całego nagrania – osiemnaście sekund.

Do regulowania głośności odtwarzacza służy specjalny przycisk oznaczony poniższą ikoną:

RD8rTgjNGt8TX

Grafika przedstawia pasek zmiany głośności dźwięku w filmie. Składa się on z ikony megafonu skierowanego w prawo, od którego odchodzą dwie półokrągłe linie symbolizujące fale dźwiękowe. Po prawej stronie megafonu znajduje się niebieski pasek, który umożliwia zmianę poziomu głośności.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Interaktywne materiały sprawdzające

Interaktywne materiały sprawdzająceDiUvLAof7Interaktywne materiały sprawdzające są pogrupowane tematycznie. Znajdują się one w określonych zakładkach, na które należy kliknąć.

Po kliknięciu na dany temat zakładka rozwinie się i wyświetli się zadanie.

Rozwiązanie zadania wymaga kliknięcia wybranej opcji, przeciągnięcia odpowiednich elementów lub wpisania odpowiedzi. Polecenie zawsze określa, jaką czynność należy wykonać. Po wybraniu lub uzupełnieniu odpowiedzi należy kliknąć przycisk „Sprawdź”. Nad poleceniem wyświetli się informacja, czy zadanie zostało poprawnie wykonane. W przypadku błędnej odpowiedzi użytkownik otrzyma wskazanie materiału multimedialnego, na podstawie którego może uzupełnić swoją wiedzę. Po lewej stronie przycisku „Sprawdź” znajduje się symbol gumki, jego kliknięcie czyści odpowiedzi. Poniżej przycisku „Sprawdź” widnieje napis „Pokaż odpowiedź”, umożliwia on poznanie poprawnego rozwiązania zadania. Po prawej stronie polecenia widoczny jest kolorowy sześciokąt. Jego kolor informuje o poziomie trudności zadania: kolor zielony oznacza zadanie łatwe, żółty – zadanie o średnim poziomie trudności, czerwony – zadanie trudne.

Rh8nO2PlFTxiJ

Grafika przedstawia trzy kolorowe sześciokąty informujące o poziomie trudności zadania: kolor zielony oznacza zadanie łatwe, żółty – zadanie o średnim poziomie trudności, czerwony – zadanie trudne.

Niektóre zadania mają formę testu. Panel testu różni się od panelu zwykłego zadania. Zawiera on tytuł testu, liczbę pytań, czas, w którym należy rozwiązać test, oraz ostatni wynik. Przycisk „Uruchom” rozpoczyna test.

Rlq3IxwCY4xvD

Grafika przedstawia przykładowy wygląd panelu testu. Składa się on z tytułu testu, informacji o liczbie pytań, czasie, w którym należy rozwiązać test, oraz o ostatnim uzyskanym wyniku. Poniżej widać przycisk Uruchom.

Panel pytania testowego składa się z numeru pytania, licznika czasu, który odmierza pozostały czas, oraz ostatniego uzyskanego wyniku. Poniżej znajduje się pytanie z odpowiedziami do wyboru. Po zaznaczeniu odpowiedzi należy kliknąć przycisk „Sprawdź”. W zależności od poprawności odpowiedzi wyświetli on pozytywną lub negatywną informację zwrotną. Żeby przejść do kolejnego pytania, należy kliknąć przycisk „Dalej”.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Słownik pojęć dla e‑zasobu

SłownikD11Haw6UCSłownik ma strukturę listy. Znajdują się w nim występujące w e‑materiale pojęcia wraz z ich definicjami. Pod każdym pojęciem znajduje się link do odpowiedniego multimedium, w którym występuje dane pojęcie, oraz do Polskiego Słownika Archiwalnego.

W górnej części słownika znajdują się instrukcja korzystania ze słownika oraz pole do filtracji pojęć. Aby odnaleźć konkretne pojęcie, należy je wpisać w polu filtracji. Po wpisaniu widoczne będzie tylko to pojęcie wraz z definicją. Aby wrócić do listy wszystkich pojęć, należy kliknąć krzyżyk w prawej części pola filtracji.

RziweoaDZzQvk

Ilustracja przedstawia przykładowy fragment słownika z częścią umożliwiającą filtrację pojęć. Na samej górze umieszczona jest instrukcja korzystania ze słownika. Zawarta jest w niej następująca informacja: „Słownik zawiera pojęcia ułożone w kolejności alfabetycznej. Pojęcia zawierają odnośniki do elementów składowych e‑materiału, w których zostały zastosowane. Za pomocą wyszukiwarki „Filtruj pojęcie” można wyszukać odpowiednie pojęcie w słowniku”. Pod instrukcją korzystania ze słownika umieszczone zostało pole w kształcie prostokąta. Wewnątrz znajduje się napis: filtruj pojęcie oraz umieszczony z boku przycisk w kształcie krzyżyka. Na samym dole znajduje się pierwsze pojęcie ze słownika. Dotyczy ono bioróżnorodności.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Przewodnik dla nauczyciela

Przewodnik dla nauczycielaD1GdznHUyPrzewodnik dla nauczyciela jest podzielony na pięć części. Każda z nich jest wyróżniona w interaktywnym spisie treści. Po kliknięciu na dany podrozdział przewodnika wyświetli się jego odpowiedni fragment.

Pierwsza część przedstawia cele i efekty kształcenia, szczegółowo wylicza kwalifikacje, do których rozwijania e‑materiał został przeznaczony. Druga omawia strukturę e‑materiału, wymienia poszczególne zasoby oraz podaje, czego dotyczą. Hiperłącza i graficzny spis treści pozwalają na przejście do danej składowej e‑materiału. Trzecia część prezentuje powiązania między elementami e‑materiału. Czwarta część to wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej. Przedstawia przykładowe scenariusze pracy uczniów na zajęciach i poza zajęciami oraz indywidualnej pracy z uczniem. Na końcu wymienione są wymagania techniczne niezbędne do korzystania z e‑materiału.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Przewodnik dla uczącego się

Przewodnik dla uczącego sięD1Am20ogsPrzewodnik dla uczącego się składa się z pięciu części. Każda z nich jest wyróżniona w interaktywnym spisie treści. Po kliknięciu na dany podrozdział przewodnika wyświetli się jego odpowiedni fragment.

Pierwsza część przedstawia cele uczącego się, druga zaś charakteryzuje strukturę e‑materiału i omawia po kolei każdy zasób występujący w e‑materiale. Hiperłącza i graficzny spis treści pozwalają na przejście do danej składowej e‑materiału. Trzecia część prezentuje powiązania między elementami e‑materiału. Czwarta zawiera informacje o tym, jak uczeń może korzystać z poszczególnych zasobów. Ostatnia część przewodnika to wymagania techniczne niezbędne do korzystania z e‑materiału.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Netografia i bibliografia

Netografia i bibliografiaDr49sSL0ENetografia i bibliografia jest to spis adresów internetowych oraz pozycji literaturowych, z których korzystano podczas pisania e‑materiału. Adresy internetowe zawierają hiperłącza, dzięki którym można przejść na daną stronę, oraz datę z ostatnim dostępem do linku.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

W przypadku problemów z wyświetlaniem się elementów w e‑materiale należy się upewnić, że urządzenie (komputer, laptop, smartfon itp.) ma dostęp do internetu Czasami zbyt wolne łącze internetowe może spowalniać ładowanie się stron, szczególnie w przypadkach, gdy znajdują się na nich multimedia takie jak film, wizualizacje 3D lub animacje 3D. W takiej sytuacji zaleca się sprawdzenie, co może spowalniać internet. Najczęściej jest to otwarcie zbyt wielu zakładek w przeglądarce internetowej, przeciążenie systemu (zbyt wiele otwartych aplikacji).

Jeżeli użytkownik korzysta z internetu mobilnego, słaba jakość połączenia może być spowodowana wyczerpaniem się danych pakietowych w ofercie.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy

• OS X 10.11.6 lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3 GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100

• Firefox w wersji 62.0.2

• Safari w wersji 11.1

• Opera w wersji 55.0.2994.44

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

• 2 GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

• tablet/smartfon z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym), np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści