Spis treści

1. Struktura e‑materiału1Struktura e‑materiału

   • Wprowadzenie2Wprowadzenie

   • Materiały multimedialne: gra edukacyjna, audiobook3Materiały multimedialne: gra edukacyjna, audiobook

   • Obudowa dydaktyczna: interaktywne materiały sprawdzające, słownik pojęć dla e‑materiału, przewodnik dla nauczyciela, przewodnik dla uczącego się, netografia i bibliografia4Obudowa dydaktyczna: interaktywne materiały sprawdzające, słownik pojęć dla e‑materiału, przewodnik dla nauczyciela, przewodnik dla uczącego się, netografia i bibliografia

2. Problemy techniczne z odtwarzaniem e‑materiałów5Problemy techniczne z odtwarzaniem e‑materiałów

3. Wymagania techniczne6Wymagania techniczne

1. Struktura e‑materiału

E‑materiał składa się z siedmiu paneli: wprowadzenia, materiałów multimedialnych, interaktywnych materiałów sprawdzających, słownika pojęć dla e‑materiału, przewodnika dla nauczyciela, przewodnika dla uczącego się oraz netografii i bibliografii. Można je przeglądać po kolei. Na dole strony znajduje się przycisk „Następna strona”, który przekierowuje do następnego materiału. W każdej chwili można wrócić do poprzedniego materiału, poprzez kliknięcie przycisku „Poprzednia strona”.

Każda strona e‑materiału posiada na górze baner z informacją o nazwie zasobu oraz zawodach, dla których jest on przeznaczony. Nad banerem umiejscowiony jest przycisk „Poprzednia strona” wraz z tytułem poprzedniego zasobu tego e‑materiału.

R1FCd6LULzIsm

Przykład przycisku nawigującego do poprzedniej strony. Na górze znajduje się napis: POPRZEDNIA STRONA. Pod napisem widoczna jest długa linia, a pod nią napis: netografia i bibliografia.

Na dole strony znajduje się przycisk „Następna strona” z tytułem kolejnego zasobu. Te przyciski umożliwiają przeglądanie całego e‑materiału.

R4Jm6mVTYEJdS

Przykład przycisku nawigującego do następnej strony. Na górze znajduje się napis: NASTĘPNA STRONA. Pod napisem widoczna jest długa linia, a pod nią napis: instrukcja użytkowania.

Pod każdym materiałem multimedialnym znajduje się przycisk z powiązanymi ćwiczeniami/powiązanym ćwiczeniem. Aby przejść do takiego ćwiczenia, należy kliknąć dymek z nazwą kategorii i rodzajem ćwiczenia. Otworzy się wtedy osobna karta w przeglądarce z ćwiczeniem lub ćwiczeniami.

R186jaA8fstSA

Widok przykładowego przycisku ćwiczeń powiązanych z danym multimedium

W prawej, górnej części ekranu znajduje się pasek menu, w którym zebrane są przyciski dostosowujące e‑materiał do odbiorców ze specjalnymi potrzebami. Dwa pierwsze przyciski z literą A i strzałką w górę lub w dół służą odpowiednio do zwiększenia lub zmniejszenia wielkości czcionki. Cztery przyciski z literą A, wpisaną w kwadraty, służą do włączenia/wyłączenia trybu wysokiego kontrastu w trzech wariantach: czarno‑białym, żółto‑czarnym i czarno‑żółtym. Ikona człowieka przełącza e‑materiał do trybu dostępności.

RoKF72JDHeyFG

Pasek menu, w którym zebrane są przyciski dostosowujące e‑materiał do odbiorców ze specjalnymi potrzebami. Dwa pierwsze przyciski z literą A i strzałką w górę lub w dół służą odpowiednio do zwiększenia lub zmniejszenia rozmiaru czcionki. Cztery przyciski z literą A wpisaną w kwadraty służą do wyłączenia/włączenia trybu wysokiego kontrastu. Ikona człowieka przełącza e‑materiał do trybu dostępności.

W trybie dostępności wszystkie elementy graficzne zastępowane są opisami alternatywnymi, które mogą być odczytywane przez generator mowy. Również ćwiczenia wykorzystujące grafiki, zastępowane są ćwiczeniami alternatywnymi.

Wszystkie elementy e‑materiału, czyli tekst, opisy alternatywne, przyciski nawigacyjne i funkcyjne, elementy dokumentacji, linki i odnośniki  można odczytać za pomocą czytnika ekranu. Funkcjonalność ta działa zarówno w trybie dostępności, jak i w standardowym widoku.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Wprowadzenie

WprowadzenieD16LFloPFWprowadzenie przedstawia ogólną informację, dla jakiej kwalifikacji i dla jakiego zawodu przeznaczony jest e‑materiał. Posiada również spis treści, dzięki któremu można przejść do konkretnego materiału poprzez kliknięcie na ikonę.

R1LNKyf4RkrKa

Przykładowy wygląd spisu treści. Na zdjęciu przedstawione są dwa kwadraty, umiejscowione obok siebie. Jedno zdjęcie przedstawia położone obok laptopa szylkretowe okulary, na drugim zaś widzimy kawałek twarzy, o rysach azjatyckich, także z założonymi okularami, na których szkłach odbijają się wzory programowania. Pod grafikami znajdują się tytuły multimediów wraz z ich charakterystyką.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Materiały multimedialne

W ich skład wchodzą: gra edukacyjna i audiobook.

Gra edukacyjna

Gra edukacyjnaDdweY8nFHGra edukacyjna rozwija m.in. wiedzę i umiejętności z zakresu posługiwania się pismem punktowym L. Braille’a, tworzeniem wydruków brajlowskich, urządzeń do wydruków grafiki dotykowej, obsługi klawiatury metodą bezwzrokową, powiększalników stacjonarnych i mobilnych, urządzeń elektronicznych do pozyskiwania obrazu w celu rozpoznawania znaków, urządzeń do tworzenia i odtwarzania książek mówionych, obsługi interfejsów graficznych, przystosowanych dla osób niewidomych lub słabowidzących.

RvDdacxVmWhVy

Przykładowy widok gry edukacyjnej. Na środku znajduje się niebieskie kółko, w którym jest symbol ekranu. W środku niego umieszczone są skrzyżowane strzałki, które sygnalizują, że aby rozpocząć grę, należy przejść do trybu pełnoekranowego. Pod znakiem znajduje się tytuł gry: Udogodnienia stosowane na stanowisku komputerowym dla użytkownika niewidomego i słabowidzącego. Poniżej widoczny jest prostokąt z napisem "Włącz tryb pełnoekranowy", po którego kliknięciu uczeń rozpoczyna grę na pełnym ekranie.

Poniżej znajduje się plansza z treścią powitalną z gry, aby rozpocząć grę, należy kliknąć klawisz rozpoczęcia gry.

RhMW0Uwrf59Mx

Na ekranie znajduje się tekst wprowadzenia do gry, poniżej klawisz: Rozpocznij grę.

Uczeń w pierwszej kolejności wybiera jedną z dwóch roli – osobę niewidomą albo osobę słabowidzącą. Aby przejść do następnego etapu gry, należy pod daną rolą kliknąć prostokąt z napisem „Rozpocznij”.

RHy6fVtg7NnBp

Okno wyboru roli w grze przez ucznia – osoby niewidomej lub słabowidzącej. Osobę niewidomą charakteryzują czarne, zaciemnione okulary, natomiast osobę słabowidzącą okulary z przeźroczystym środkiem, które symbolizują szkła korekcyjne. Uczeń przechodzi do następnego etapu po kliknięciu "Rozpocznij".

A następnie przechodzi do wyboru poziomu trudności. Nie wszystkie poziomy są od razu dostępne bądź nie wszystkie są dostępne dla danej roli. Po wyborze danej możliwości, uczeń przechodzi dalej, klikając znów w przycisk z napisem „Rozpocznij”.

Rac8S8j43UZsu

Okno wyboru poziomu gry. Obok siebie znajdują się opisane kwadraty z małą grafiką ręki na klawiaturze. Uczeń przechodzi do gry po kliknięciu przycisku "Rozpocznij".

Na wybranym przez siebie poziomie odpowiada na pytania. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Po zaznaczeniu odpowiedzi, klika przycisk „Zatwierdź odpowiedź”.

RhJVKC4OkE286

Widok okna z przykładowym pytaniem. Pod spodem znajdują się ilustracje będące odpowiedziami do zaznaczenia. Poniżej znajduje się przycisk "Zatwierdź odpowiedź". Uczeń dostaje informację zwrotną po udzieleniu odpowiedzi na wszystkie pytania lub po każdym pytaniu. Jeśli wówczas wynik jest negatywny, poprawia zaznaczone odpowiedzi do momentu, aż zaznaczy poprawnie.

Uczeń dostaje informację zwrotną po udzieleniu odpowiedzi na wszystkie pytania lub po każdym pytaniu. Jeśli wówczas wynik jest negatywny, poprawia zaznaczone odpowiedzi do momentu, aż zaznaczy poprawnie.

R61ywcI7iWTXN

Na grafice widoczna jest informacja zwrotna dla ucznia a obok niej ilustracja przedstawiająca kciuk w dół.

Po przejściu przez dany poziom pojawia się plansza przedstawiająca uzyskany wynik, uczeń może powtórzyć poziom bądź przejść do kolejnego etapu gry.

Rf2RfZioohRYW

Widok przykładowego rezultatu przeprowadzonej gry. Na zielonym tle znajduje się wynik testu: zaliczony w 100%. Pod spodem uczeń ma do wyboru dwie opcje – zapisać wynik i przejść do wyboru innego poziomu lub powtórzyć poziom i poprawić swój wynik.

Na samej górze, od lewej strony znajdują się informacje dla ucznia o postępach gry, otrzymanych punktach i odznakach, zaś po prawej stronie uczeń może kliknąć w „Pomoc” dotyczącą gry lub może wyjść z niej poprzez kliknięcie opcji „Zakończ grę”.

RyDU7wCmWXXE9

Grafika przedstawia pasek z gry, są na nim ujęte informacje: postęp określony w procentach, punkty, odznaki, ikonka oka z napisem obok: udogodnienia stosowane na stanowisku dla użytkownika niewido... wielokropek oraz ikonka znaku zapytania z opisem: pomoc oraz ikonka wyłącznika z podpisem: zamknij grę.

Audiobook

AudiobookDVt0hgMMyAudiobook prezentuje treści dotyczące wyposażenia sprzętowego na stanowisku pracy przeznaczonym dla użytkownika niewidomego i słabowidzącego i skonfigurowania oprogramowania użytkowanego przez te osoby.

RpRlDxjWlT442

Przykładowy wygląd okna audiobooka. W górnej części okna znajdują się przyciski funkcyjne opisane poniżej. Aby nawigować pomiędzy przyciskami, należy użyć tabulatora. Odtworzenie audiobooka dokonujemy poprzez aktywowanie ikony trójkąta w kole za pomocą tabulatora, a następnie używamy przycisku „Enter”. Ikona zmieni się na dwie kreski, a użycie przycisku „Enter” spowoduje zatrzymanie odczytu audiobooka. Regulację dżwięku umożliwia symbol głośnika w prawej, górnej części ekranu. Pozwala na włączenie i wyłączenie dźwięku za pomocą przycisku „Enter”. Aby ustawić odpowiedni poziom głośności, należy użyć tabulatora – lewa strzałka spowoduje zmniejszenie poziomu głośności, a prawa jej zwiększenie. Symbole po lewej stronie ekranu pozwalają na pobranie pliku audiobooka oraz zmianę trybu wyświetlania.

W górnej części okna znajdują się przyciski funkcyjne opisane poniżej. Aby nawigować pomiędzy przyciskami, należy użyć tabulatora.

Odtworzenie audiobooka dokonujemy poprzez aktywowanie ikony trójkąta w kole za pomocą tabulatora, a następnie używamy przycisku „Enter”. Ikona zmieni się na dwie kreski, a użycie przycisku „Enter” spowoduje zatrzymanie odczytu audiobooka.

Regulację dźwięku umożliwia symbol głośnika w prawej, górnej części ekranu. Pozwala na włączenie i wyłączenie dźwięku za pomocą przycisku „Enter”. Aby ustawić odpowiedni poziom głośności, należy użyć tabulatora – lewa strzałka spowoduje zmniejszenie poziomu głośności, a prawa jej zwiększenie.

Symbole po lewej stronie ekranu pozwalają na pobranie pliku audiobooka oraz zmianę trybu wyświetlania.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Obudowa dydaktyczna

W jej skład wchodzą interaktywne materiały sprawdzające, słownik pojęć dla e‑materiału, przewodnik dla nauczyciela, przewodnik dla uczącego się, netografia i bibliografia.

Interaktywne materiały sprawdzające

Interaktywne materiały sprawdzająceDPEYKGnbxInteraktywne materiały sprawdzające zawierają pytania w formie testowej, dzięki którym uczeń może sprawdzić stan swojej wiedzy. Pytania zawierają polecenia, z których wynika, w jaki sposób należy udzielić odpowiedzi (np. zaznaczyć, wpisać, dopasować). Po udzieleniu odpowiedzi wyświetla się informacja, czy była ona prawidłowa, czy nieprawidłowa.

Każde zadanie znajduje się w osobnej zakładce:

Rynxn6AkqcbGj

Przykładowy wygląd zakładek zawierających interaktywne materiały sprawdzające. Jest to rząd umieszczonych pod sobą trzynastu ćwiczeń wraz z ich tytułami i poziomem trudności.

Po kliknięciu na dany temat, zakładka rozwinie się i wyświetli się zadanie.

R1d3XmMfn0kfC

Przykładowy widok zadania. Pod pytaniem znajdują się w osobnych ramkach punkty, którą należy ułożyć w odpowiedniej kolejności. Poniżej znajduje się przycisk "Sprawdź" dzięki niemu uczeń może zobaczyć, czy dokonał właściwego wyboru odpowiedzi, a jeśli nie umie odpowiedzieć na pytanie, może kliknąć "Pokaż odpowiedź".

Po zaznaczeniu danej odpowiedzi można kliknąć przycisk „Sprawdź”. Nad poleceniem wyświetli się informacja zwrotna, czy zadanie zostało poprawnie wykonane. W przypadku udzielenia niepoprawnej odpowiedzi, w informacji zwrotnej będzie zawarty tytuł multimedium, na podstawie którego można uzupełnić wiedzę, aby prawidłowo rozwiązać zadanie. Po lewej stronie przycisku „Sprawdź” znajduje się symbol gumki. Klikając na niego czyści się zaznaczone odpowiedzi, a zadanie wraca do formy wyjściowej. Poniżej przycisku „Sprawdź” widnieje napis „Pokaż odpowiedź”. Umożliwia on poznanie prawidłowego rozwiązania zadania. Po prawej stronie polecenia, w górnym prawym rogu zadania, znajduje się kolorowa ikonka. Jej kolor informuje o poziomie trudności zadania: zielony kolor to zadanie łatwe, żółty – średni, czerwony – trudny.

R16Xn1YnQDT8d

Grafika przedstawia oznaczenia poziomu trudności zadań. Widoczne są trzy sześciokąty umieszczone obok siebie. Pierwszy sześciokąt jest koloru zielonego z białym wnętrzem, którego jeden fragment jest zielony. Fragment ten ma formę trójkąta, którego podstawę tworzy jeden bok sześciokąta. Druga ikonka ma żółty kolor. Jej połowa jest biała, a druga połowa jest żółta. Trzecia ikonka jest czerwona, przy czym cały jej środek jest pokryty czerwienią.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Słownik pojęć dla e‑materiału

Słownik pojęćD16PNUyFzSłownik pojęć umożliwia zapoznanie się ze słowami kluczowymi i ich definicjami dotyczącymi e‑materiału. Ponad pojęciami znajduje się wyszukiwarka pojęć. Należy wpisać w prostokątne pole określoną literę, a pojęcia zostaną przefiltrowane. Umożliwia to użytkownikowi znalezienie interesującego go zagadnienia. Pod każdą definicją znajdują się linki do materiałów multimedialnych, w których zostało użyte dane pojęcie.

W górnej części słownika znajduje się instrukcja korzystania ze słownika oraz pole do filtracji pojęć. Aby odnaleźć jakieś pojęcie, należy je wpisać w polu filtracji. Po wpisaniu widoczne będzie tylko to pojęcie wraz z definicją. Aby wrócić do listy wszystkich pojęć, należy kliknąć krzyżyk w prawej części pola filtracji.

RMBk21saQS5n8

Widok na górną część słownika. Widoczna jest rozwinięta instrukcja, pole do filtrowanie pojęć, niżej widoczne jest hasło z definicją, a pod hasłem link do części lekcji, w której definiowane słowo się znajduje.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Przewodnik dla nauczyciela

Przewodnik dla nauczycielaD18PdifFQPrzewodnik dla nauczyciela zawiera szczegółowe informacje o celach i efektach kształcenia, które zapewnić ma e‑materiał. Posiada informację o strukturze e‑materiału i powiązaniach pomiędzy jego elementami, a także wskazówki, jak wykorzystać go w pracy dydaktycznej. Można tam też znaleźć spis wymagań technicznych niezbędnych do pracy z e‑materiałem. Na górze przewodnika znajduje się spis treści, który umożliwia przejście do konkretnego fragmentu tekstu. W strukturze e‑materiału opisywane multimedia posiadają aktywne linki. Klikając na nie, można przejść do strony z danym multimedium.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

Przewodnik dla uczącego się

Przewodnik dla uczącego sięDn3bLXzoxPrzewodnik dla uczącego się przedstawia strukturę e‑materiału oraz zawiera instrukcję, jak korzystać z materiałów w procesie samokształcenia. Można tam też znaleźć spis minimalnych wymagań technicznych umożliwiających korzystanie z e‑materiału. Na górze przewodnika znajduje się spis treści, który umożliwia przejście do konkretnego fragmentu tekstu. W strukturze e‑materiału opisywane multimedia posiadają aktywne linki. Klikając na nie, można przejść do strony z danym multimedium.

Netografia i bibliografia

Netografia i bibliografiaD1FK8DajtNetografia i bibliografia zawiera spis linków i pozycji bibliograficznych, na podstawie których tworzone były materiały zawarte w e‑materiale.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

2. Problemy techniczne z odtwarzaniem e‑materiałów

W przypadku problemów z wyświetlaniem się elementów w e‑materiale należy upewnić się, że urządzenie (komputer, laptop, smartfon itp.) ma dostęp do sieci internetowej. Czasami zbyt wolne łącze internetowe może spowodować wolne ładowanie się stron, szczególnie w przypadkach, gdy znajdują się na nich multimedia takie jak film, wizualizacje 3D lub animacje 3D. W takiej sytuacji zalecane jest sprawdzenie, co może spowalniać internet. Najczęściej jest to otwarcie zbyt wielu zakładek w przeglądarce internetowej, przeciążenie systemu (zbyt wiele otwartych aplikacji).

Jeżeli użytkownik korzysta z internetu mobilnego, słaba jakość połączenia może być spowodowana wyczerpaniem się danych pakietowych w ofercie.

Osoby niewidome mogą mieć trudności z dostępem do ekranu, który jest podstawowym interfejsem komputera. W przypadku słabowidzących, problemem może być zbyt mały tekst lub jego niska jakość.

W przypadku niewidomych należy użyć oprogramowania obsługującego czytanie ekranowe, takie jak JAWS czy NVDA, które zamieniają tekst na mowę. W przypadku słabowidzących zaleca się korzystanie z funkcji powiększania tekstu lub zmiany koloru tła, które pomagają w poprawie widoczności.

Osoby niewidome lub słabowidzące mogą mieć trudności z nawigacją w aplikacjach lub na stronach internetowych, szczególnie w przypadku tych, które nie są dostosowane do potrzeb osób z dysfunkcją wzroku. Konieczne jest zapewnienie łatwego dostępu do menu, przycisków i linków na stronie internetowej lub w aplikacji, poprzez zapewnienie alternatywnych tekstów lub skrótów klawiszowych.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści

3. Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy (przy czym Windows 7 nie jest już wspierany przez Microsoft);

• OS X $\mathrm{10.11.6}$ lub nowszy;

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej 3GB RAM.

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $\mathrm{69.0.3497.100}$;

• Firefox w wersji $\mathrm{62.0.2}$;

• Safari w wersji $11.1$;

• Opera w wersji $\mathrm{55.0.2994.44}$;

• Microsoft Edge w wersji $\mathrm{42.17134.1.0}$;

• Internet Explorer w wersji $\mathrm{11.0.9600.18124}$.

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym;

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej 420 px.

Powrót do spisu treści7Powrót do spisu treści