Spis treści

• Informacje ogólne1Informacje ogólne

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wymagania techniczne3Wymagania techniczne

Informacje ogólne

E‑materiał składa się z siedmiu paneli: wprowadzenia, materiałów multimedialnych, interaktywnych materiałów sprawdzających, słownika pojęć dla e‑materiału, przewodnika dla nauczyciela, przewodnika dla uczącego się oraz netografii i bibliografii. Można je przeglądać po kolei.

Powrót do spisu treści4Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

Każda strona e‑materiału posiada na górze baner z informacją o nazwie zasobu oraz zawodach, dla których jest on przeznaczony. Nad banerem umiejscowiony jest przycisk „Poprzednia strona” wraz z tytułem poprzedniego zasobu tego e‑materiału.

Ro5SL0cVIxFE9

Na zdjęciu widać przykładowy przycisk nawigujący do poprzedniej strony. W górnej części przycisku znajduje się napis: poprzednia strona. W dolne części przycisku widoczny jest przykładowy napis: interaktywne materiały sprawdzające. Pomiędzy dwoma napisami znajduje się czarna pozioma prosta.

Na dole strony znajduje się przycisk „Następna strona” z tytułem kolejnego zasobu. Te przyciski umożliwiają przeglądanie całego e‑materiału.

R1Bry4pYrParJ

Na zdjęciu widać przykładowy przycisk nawigujący do następnej strony. W górnej części przycisku znajduje się napis: następna strona. W dolne części przycisku widoczny jest przykładowy napis: przewodnik dla nauczyciela. Pomiędzy dwoma napisami znajduje się czarna pozioma prosta.

Wprowadzenie

We wprowadzeniu, na górze strony, znajdują się podstawowe informacje o kwalifikacji zawodowej oraz konsultancie merytorycznym e‑materiału. Poniżej zamieszczony jest spis treści, dzięki któremu można przenieść się na stronę konkretnego zasobu. W tym celu należy kliknąć na zdjęcie prezentujące temat danego zasobu.

Materiały multimedialne

W ich skład wchodzą: animacja 3D, schemat interaktywny oraz e‑book.

Animacja 3D

Animacja 3D prezentuje obsługę gazodźwigu nurnikowego.

Ekran animacji wygląda jak na poniższym zdjęciu:

R1czZRY5ZZHNf

Na zdjęciu znajduje się przykładowa plansza tytułowa w materiale filmowym. Plansza tytułowa składa się z dwóch części. Z lewej strony zdjęcia widoczny jest szary napis brzmiący: Animacja $3\text{D}$. Pod nim znajduje się pomarańczowy napis sporządzony wielkimi literami z tytułem filmu. Napis w tym przypadku brzmi: Organizacja i prowadzenie eksploatacji kopalin metodą otworową. Pod tytułem znajduje się biały wężyk dekoracyjny. Z prawej strony planszy widoczne jest okrągłe zdjęcie. W tym przypadku na zdjęciu widać głowicę eksploatacyjną czyli urządzenie montowane na szczycie odwiertu, w celu zamknięcia wylotu odwiertu wiertniczego. Podstawę głowicy stanowi gruby element cylindryczny o kształcie żółtego walca. Od obu boków walca odchodzą cienkie podłużne rury o orientacji pionowej. Na widocznym prawym fragmencie rur znajdują się dwa zawory wyposażone w duże czerwone okrągłe pokrętła. Na fragmencie rur wychodzącym z lewego boku walca znajduje się jedno czerwone okrągłe pokrętło. Góra walca jest połączona połączeniem kołnierzowym z cieńszym podłużnym cylindrem o orientacji pionowej. Na górze cylindra widoczne są dwa zawory z czerwonymi okrągłymi pokrętłami znajdującymi się pod sobą. Od górnej części głowicy odchodzą w prawo dwie cienkie żółty rury. Rury są równoległe względem siebie. Górna rura ulega załamaniu w lewo przez co łączy się z dolną rurą która następnie ulega załamaniu i biegnie pionowo w dół. Przed załamaniem na końcu dolnej rury znajduje się czerwony sześcienny element. Przy poziomie gruntu do pionowej rury ulega przyłączeniu dolna rura wychodząca z prawego boku głowicy. W tle zdjęcia widać trawę.
Tło planszy stanowią cienkie szare wzory przypominające poziomice na mapie sytuacyjno‑wysokościowej.

Aby odtworzyć animację, należy kliknąć na ikonkę trójkąta, znajdującą się w dolnym lewym rogu:

R16S0IVYn3zLP

Zdjęcie przedstawia ikonę włączenia odtwarzania filmu. Ikona składa się z trójkąta wpisanego w okrąg. Wierzchołek trójkąta wskazuje w prawo. Oba kształty są białe. Tło zdjęcia jest czarne.

Ikona zmieni się w poniższy znak. Żeby zatrzymać animację, należy go kliknąć.

Ri0mVMMThhwat

Zdjęcie przedstawia ikonę zatrzymania odtwarzania filmu. Są to dwie pionowe kreski wpisane w okrąg. Ikona ma biały kolor. Tło zdjęcia jest czarne.

Przeciągając widoczny poniżej niebieski pasek do określonego poziomu, można ustawić głośność na wymagany poziom. By całkowicie wyłączyć dźwięk, trzeba kliknąć na symbol głośnika.

R1b1Lr1BMKyeZ

Zdjęcie przedstawia pasek zmiany głośności dźwięku w filmie. Składa się on z ikony megafonu skierowanego w prawo, od którego odchodzą dwie półokrągłe linie symbolizujące fale dźwiękowe. Po prawej stronie megafonu znajduje się niebieski pasek, który umożliwia zmianę poziomu głośności.

Poniższy przycisk pozwala na włączenie alternatywnej ścieżki dźwiękowej.

R1JOlTkoAXOIt

Grafika przedstawia ikonkę głowy i górnej części tułowia człowieka. Obok niej widać dwie kreski symbolizujące falę dźwiękową odchodzącą od głowy postaci.

Gdy ścieżka jest aktywna, ikonka zmieni się na tę przedstawioną poniżej. Kliknięcie na nią spowoduje wyłączenie alternatywnej ścieżki.

RcCEkOiw8jJ1J

Grafika przedstawia ikonkę sylwetki człowieka. Rozkłada ona ramiona szeroko na boki.

Ikona napisów to mały prostokąt z kropkami i kreskami. Po kliknięciu na niego pojawia się panel, dający możliwość włączenia lub wyłączenia napisów.

RLVSaQUeols9A

Zdjęcie przedstawia ikonę włączania i wyłączania napisów w filmie wraz z rozwiniętymi opcjami. Ikona napisów to biały prostokąt z kropkami i kreskami w jego dolnej części, które mają symbolizować napisy. Ikona napisów jest kliknięta, można to stwierdzić po bardziej białym kolorze niż znajdujące się obok inne ikony, które są szare. Nad ikonami widać szary panel zatytułowany napisy. Pod nim są dwie opcje: napisy oraz wyłączone. Klikniętą opcją są wyłączone. Można to stwierdzić po niebieskim kolorze napisu. Obok ikony napisów widać jeszcze trzy inne ikony. Są to auto, 1x oraz kwadrat umożliwiający włączenie pełnego ekranu.

Ikona „auto” pozwala na dostosowanie jakości wyświetlanego materiału.

RTk9H5ctBrFFT

Zdjęcie przedstawia ikonę oraz panel zmiany jakości filmu. Ikona to biały napis auto. Po kliknięciu na nią wyświetla się powyżej panel zatytułowany jakość. Na zdjęciu widać trzy opcje do wyboru: auto, tysiąc osiemdziesiąt pikseli oraz czterysta osiemdziesiąt pikseli. Obok ikony auto widać dwie inne ikony, czyli 1x oraz kwadrat włączania trybu pełnoekranowego.

Klikając na ikonę „1x”, można wybrać prędkość odtwarzania animacji. Poniżej widnieją dostępne opcje:

R1GeX0DO8KVyG

Zdjęcie przedstawia ikonę oraz panel zmiany prędkości odtwarzania filmu. Ikona składa się z jedynki i małego iksa. Nad ikoną wyświetlony jest panel zatytułowany prędkość i zawierający różne opcje prędkości do wyboru. Opcje od góry to: po klatce, dwadzieścia pięć setnych, pięć dziesiątych, siedemdziesiąt pięć setnych, normalna, jeden i dwadzieścia pięć setnych, jeden i pięć dziesiątych, jeden i siedemdziesiąt pięć setnych, dwa. Zaznaczoną opcją jest prędkość normalna. Można to stwierdzić po niebieskim kolorze tego napisu. Obok ikony zmiany prędkości widać po lewej stronie ikonę auto, a po prawej kwadrat umożliwiający włączenie pełnego ekranu.

Ostatnia ikona pozwala na wejście w tryb pełnoekranowy oraz późniejsze z niego wyjście.

R78WKAZbaEL7O

Zdjęcie przedstawia ikonę włączenia trybu pełnoekranowego filmu. Składa się ona z czterech kątów prostych, które tworzą kształt kwadratu. Ikona jest biała, a tło zdjęcia czarne.

Schemat interaktywny

Schemat składa się z grafiki (schematu), na którym umieszczone są znaczniki do kliknięcia. Znacznikami są klikalne cyferki w kółeczkach.

RIDnkYoRqGoOX

Zdjęcie przedstawia przykładowy widok schematu interaktywnego. Umieszczone są na nim klikalne przyciski - cyferki w kółeczkach.

Po ich kliknięciu, otwiera się ramka z opisem i z nagraniem lektora.

R2Z6jVUtZHTTh

Na zdjęciu widać przykładowy kolorowy interaktywny schemat organizacyjny zakładów górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi wraz z tekstem wyświetlanym po naciśnięciu cyfry umieszczonej na schemacie.
W górnej części schematu znajduje się pomarańczowy prostokąt w którym znajduje się czarny opis: Dyrektor eksploatacji Kierownik ruchu Zakładu Górniczego. Poniżej niego w poziomie znajdują się ciemnofioletowe prostokąty w których znajdują się następujące opisy (w kolejności od lewej strony): Kierownik Kopalni Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego, Kierownik Kopani Gazu Ziemnego, Kierownik Podziemnego Magazynu Gazu/Ropy, Kierownik Kopalni Ropy Naftowej, Kierownik Działu: Mechanicznego, Eksploatacji złóż, Elektrycznego, Łączności, Podziemnego magazynowania gazu/ropy, Robót górniczych, Wiertniczego, Geologicznego, Inżynierii złożowej, Geodezji, Nieruchomości, Transportu, Inwestycyjnego.
Pomiędzy Dyrektorem a Kierownikami na schemacie znajduje się odnoga prowadząca do jasnopomarańczowego prostokąta w którym znajduje się czarny opis: Zastępca Dyrektora Kierownik Ruchu Zakładu Górniczego.
W przypadku Kierownika Kopalni Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego oznaczonego cyfrą $1$ w strukturze pionowej znajduje się pięć prostokątów o kolorach fioletowym, jasnofioletowym, morskim, szarym i jasnoszarym w których znajdują się odpowiednio następujące opisy: Zastępca Kierownika Kopalni, Kierownik Zmiany, Monter – mechanik, Elektromonter, Górnik eksploatacji otworowej.
W przypadku Kierownika Kopalni Gazu Ziemnego oznaczonego cyfrą $2$ w strukturze pionowej znajdują się pięć prostokątów o kolorach fioletowym jasnofioletowym, morskim, szarym i jasnoszarym w których umieszczone są odpowiednio następujące opisy: Zastępca Kierownika Kopalni, Kierownik Zmiany, Monter – mechanik, Elektromonter, Górnik eksploatacji otworowej.
W przypadku Kierownika Podziemnego Magazynu Gazu lub Ropy oznaczonego cyfrą $3$w strukturze pionowej znajdują się pięć prostokątów o kolorach fioletowym jasnofioletowym, morskim, szarym i jasnoszarym w których umieszczone są odpowiednio następujące opisy: Zastępca Kierownika Kopalni, Kierownik Zmiany, Monter – mechanik, Elektromonter, Górnik eksploatacji otworowej.
W przypadku Kierownika Kopalni Ropy Naftowej oznaczonego cyfrą $4$w strukturze pionowej znajdują się pięć prostokątów o kolorach fioletowym jasnofioletowym, morskim, szarym i jasnoszarym w których umieszczone są odpowiednio następujące opisy: Zastępca Kierownika Kopalni, Kierownik Zmiany, Monter – mechanik, Elektromonter, Górnik eksploatacji otworowej.
W przypadku Kierownik Działu: Mechanicznego, Eksploatacji złóż, Elektrycznego, Łączności, Podziemnego magazynowania gazu/ropy, Robót górniczych, Wiertniczego, Geologicznego, Inżynierii złożowej, Geodezji, Nieruchomości, Transportu, Inwestycyjnego oznaczonego cyfrą $5$ w strukturze pionowej znajdują się trzy fioletowe prostokąty w których umieszczone są następujące opisy: Specjalista ds. mechanicznych, eksploatacji złóż, elektrycznych, łączności, podziemnego magazynowania gazu lub ropy, robót górniczych, wiertniczych, geologii, inżynierii złożowej, geodezji, nieruchomości, transportu, inwestycji, Mechanik, Eksploatator złóż, Elektryk, Łącznościowiec, Magazynier PMG/R, Wiertnik, Geolog, Inżynier złożowy, Geodeta, Transportowiec, Pracownik techniczny ds. mechanicznych, eksploatacji złóż, elektrycznych, łączności, podziemnego magazynowania gazu lub ropy, robót górniczych, wiertniczych, geologii, inżynierii złożowej, geodezji, nieruchomości, transportu, inwestycji.
W lewym górnym rogu ilustracji Znajduje się sześć symboli Pierwszy stanowi przekreślone oko znajdujące się w czarnym okręgu a następne symbole to odpowiednio kolejne pięć cyfry od $1$ do $5$z których każda znajduje się w środku czarnego okręgu.
Po naciśnięciu cyfry $5$ na schemacie lub w lewym górnym rogu ilustracji rozwija się białe pole dialogowe w formie prostokąta. W środku pola znajduje się przykładowy tekst brzmiący: schemat organizacyjny pozostałych jednostek zapewniających właściwe funkcjonowanie kopalń i magazynów.

E‑book

Aby wyświetlić e‑book, należy kliknąć na jego okładkę. Otworzy się wtedy nowa karta w przeglądarce, gdzie można będzie zapoznać się z jego treścią.

RZs0ZYgsEjlUu

Na zdjęciu przedstawiono przykładowy wygląd okładki e‑booka. W centralnej części okładki widoczny jest żuraw pompowy. Na górze stalowej konstrukcji o kształcie litery A znajduje się prostokątne ramie wahacza. Na końcu ramienia zamontowana jest głowica. Całość przypomina wyglądem młotek. Po drugiej stronie ramienia zamontowane są pociągacze.
W górnej części okładki widoczny jest tytuł: Zasada działania i parametry techniczne pompy wgłębnej żerdziowej. W dolnej części okładki na czarnym tle widnieje napis: organizacja i prowadzenie eksploatacji kopalin metodą otworową.

W e‑booku można znaleźć linki do materiałów multimedialnych spójnych tematycznie z tym materiałem.

Rz9xdpUuGyJUQ

Na grafice przedstawiono przykładowy widok powiązanych materiałów multimedialnych. Pod nagłówkiem: "Powiązane materiały multimedialne" znajduje się lista nienumerowana. Każdy punkt listy zawiera tytuł multimedium pod którym znajduje się link do niego. Punkt pierwszy: Obsługa gazodźwigu nurnikowego. Punkt drugi: Organizacja zakładów górniczych wydobywających kopaliny metodami wiertniczymi.

E‑book podzielony jest na trzy podstrony, które mozna wybierać z panelu bocznego bądź przemieszczać się za pomocą przycisków „Poprzednia strona”

R619lYYjKlyGi

Zdjęcie przedstawia przykładowy widok przycisku przenoszącego do poprzedniej strony. Przycisk ma napis "Poprzednia strona. Metody eksploatacji ropy naftowej otworami wiertniczymi". Poniżej fragment tekstu e‑booka.

i „Następna strona”, znajdujących się odpowiednio u góry i u dołu przeglądanej strony.

RBmHulrAOYCxv

Zdjęcie przedstawia przykładowy widok przycisku przenoszącego do następnej strony. Przycisk ma napis "Następna strona. Podział pomp wgłębnych żerdziowych wraz z oznaczeniami pomp wgłebnych wg normy API". Powyżej fragment tekstu e‑booka.

Interaktywne materiały sprawdzające

Stan swojej wiedzy można sprawdzić dzięki interaktywnym materiałom sprawdzającym, zawierającym pytania w różnych formach testowych i o różnym poziomie trudności. Ćwiczenia są umieszczone w zakładkach rozwijających się po kliknięciu na nie.

RpBlAdB9qZxpQ

Zdjęcie przedstawia przykładowy wygląd zakładek zawierających interaktywne materiały sprawdzające. Składają się one z prostokątnych paneli umieszczonych jeden pod drugim. Każdy panel posiada numer oraz tytuł, który nawiązuje do zawartego w nim zadania.

Po kliknięciu na dany temat zakładka rozwinie się i wyświetli się zadanie.

REdNa49zfncTf

Zdjęcie przedstawia otwartą zakładkę z przykładowym zadaniem. Pod nazwą zakładki znajduje się polecenie. Pod poleceniem widać treść zadania z odpowiedziami do wyboru. Po prawej stronie polecenia widać żółty sześciokąt. Poniżej zadania, po prawej stronie panelu znajduje się ikona sprawdź. Po jej lewej stronie widać symbol gumki. Poniżej przycisku sprawdź znajduje się napis pokaż odpowiedź.

Odpowiedź zaznacza się poprzez kliknięcie na wybraną opcję, przeciągnięcie odpowiedzi lub jej wpisanie. Polecenie zawsze określa, co należy wykonać. Po wybraniu lub uzupełnieniu odpowiedzi należy kliknąć przycisk „Sprawdź”. Nad poleceniem wyświetli się informacja, czy zadanie zostało poprawnie wykonane. Po lewej stronie przycisku „Sprawdź” znajduje się symbol gumki. Czyści ona odpowiedzi. Poniżej przycisku „Sprawdź” widnieje napis „Pokaż odpowiedź”. Umożliwia on poznanie prawidłowego rozwiązania zadania. W przypadku błędnej odpowiedzi wyświetlona zostanie informacja wskazująca na materiał multimedialny, w którym można uzupełnić brakującą wiedzę.

RBAi3r935ly7e

Zdjęcie przedstawia oznaczenia poziomu trudności zadań. Widać trzy sześciokąty umieszczone obok siebie. Pierwszy z lewej jest zielony. Środek zielonej ikonki jest biały z jednym fragmentem zielonym. Fragment jest trójkątny i jego podstawę tworzy jeden bok sześciokąta. Druga ikonka jest żółta. Jej jedna połowa jest biała, a druga żółta. Trzecia ikona jest czerwona. Cały jej środek jest czerwony.

Zarówno na nagłówku jak i po rozwinięciu, po prawej stronie polecenia, widoczny jest kolorowy sześciokąt. Jego kolor informuje o poziomie trudności zadania: zielony, to zadanie łatwe, żółty to zadanie o średnim poziomie trudności, a czerwony to zadanie trudne.

Krzyżówka

Jeśli w interaktywnych materiałach sprawdzających występuje krzyżówka, może się zdarzyć, że hasło składa się z więcej niż jednego słowa. W takim wypadku należy wpisać wyrazy w ciągu, bez stosowania spacji.

Słownik pojęć dla e‑materiału

Słownik pojęć umożliwia zapoznanie się ze słowami kluczowymi i ich definicjami dotyczącymi e‑materiału, daje też możliwość wyszukiwania pojęć bądź fraz za pomocą wyszukiwarki pojęć.

R3NKCVEOszmDB

Zdjęcie przedstawia pole tekstowe, w które wpisuje się poszukiwane pojęcie.
W podłużnym prostokącie widoczny jest napis: Filtruj pojęcie. Po prawej stronie, w prostokącie znajduje się iks. Jest to symbol zamknięcia.

Do każdego pojęcia w słowniku dołączone są linki przekierowujące do materiałów multimedialnych, w jakich to pojęcie zostało użyte.

Rd0l9GLTNMWe1

Zdjęcie przedstawia pojęcia zebrane w słowniku, pod nimi wyjaśnienia oraz jeśli jest ilustrację, a niżej linki przekierowujące do odpowiednich materiałów multimedialnych.

Przewodnik dla nauczyciela

Przewodnik dla nauczyciela zawiera szczegółowe informacje o kwalifikacjach, dla których materiał został przygotowany, a także o celach i efektach kształcenia, których realizację ma zapewnić. Posiada informację o strukturze e‑materiału, zawartości poszczególnych multimediów i powiązaniach między nimi oraz wskazówki, jak wykorzystać go w pracy dydaktycznej. Zawarte są w nim również przykładowe scenariusze pracy uczniów na zajęciach, poza nimi i podczas indywidualnej pracy z uczniem. Można tam też znaleźć spis wymagań technicznych niezbędnych do pracy z e‑materiałem. Przewodnik posiada spis treści pozwalający na przejście do wybranego podpunktu poprzez odsyłacze. Istnieje również możliwość przejścia z przewodnika do wszystkich składowych e‑materiału poprzez kafelki multimediów.

Przewodnik dla uczącego się

Składa się z dwóch części. Pierwsza przedstawia strukturę e‑materiału i omawia po kolei każdy zasób występujący w e‑materiale. Ponadto zawiera informacje, jak uczeń może korzystać z poszczególnych zasobów. Druga część, to wymagania techniczne niezbędne do korzystania z e‑materiału. Przewodnik posiada spis treści pozwalający na przejście do wybranego podpunktu poprzez odsyłacze. Istnieje również możliwość przejścia z przewodnika do wszystkich składowych e‑materiału poprzez kafelki multimediów.

Netografia i bibliografia

Jest to spis adresów internetowych oraz pozycji literaturowych, które ubogacają i rozszerzają wiedzę zawartą w e‑materiale. Adresy internetowe zawierają hiperłącza, dzięki którym można przejść na daną stronę, oraz datę z ostatnim dostępem do linku.

Powrót do spisu treści4Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Problemy techniczne z odtwarzaniem materiałów

W przypadku problemów z wyświetlaniem się multimediów w e materiale należy upewnić się, że urządzenie (komputer, laptop, smartfon itp.) ma dostęp do sieci internetowej. Najczęstszą przyczyną spowolnienia internetu jest otwarcie zbyt wielu aplikacji lub zakładek w przeglądarce internetowej na urządzeniu. Wolne ładowanie się stron może być również wywołane słabym łączem internetowym; odczuwalne będzie to zwłaszcza w przypadkach prób otwarcia stron zawierających wizualizacje 3D. Słaba jakość połączenia może być też spowodowana wyczerpaniem się danych pakietowych, jeżeli użytkownik korzysta z internetu mobilnego.

Powrót do spisu treści4Powrót do spisu treści