Zasady postępowania z niebezpiecznymi substancjami i preparatami chemicznymi
Słownik pojęć dla e‑materiału
E-materiały do kształcenia zawodowego
Substancje niebezpieczne
CHM.02. Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu chemicznego - Operator urządzeń przemysłu chemicznego 813134, Technik technologii chemicznej 311603
Interaktywne materiały sprawdzające
Zadanie 1. Test: Substancje niebezpieczne.
Zadanie 1. Test: Substancje niebezpieczne.
Wykonaj test ćwiczeniowy. W poszczególnych zadaniach testu zaznacz jedną prawidłową odpowiedź:
RbS37vLM67e7Z1
Dokończ zdanie. Konwencja ADR dotyczy: Możliwe odpowiedzi: 1. Transportu morskiego, 2. Transportu lotniczego, 3. Transportu drogowego, 4. Transportu kolejowego
R1ZKvy4x8fxsZ1
Dokończ zdanie.
Umowa ADR... Możliwe odpowiedzi: 1. jest aktualizowana co 2 lata w każdym roku nieparzystym., 2. jest aktualizowana raz w roku, zawsze na koniec roku kalendarzowego., 3. jest aktualizowana w każdym momencie na wniosek sygnatariusza umowy., 4. nie jest aktualizowana.
R1B1ISKaoUzBs1
Dokończ zdanie.
Doradca ADR... Możliwe odpowiedzi: 1. Jest odpowiedzialny m.in. za planowanie bezpiecznego transportu oraz szkolenie osób biorących udział w przewozie towarów niebezpiecznych., 2. musi mieć min. 18 lat, wykształcenie średnie, oraz ukończyć kurs z zakresu ADR., 3. zgodnie z umową ADR musi znajdować się w każdym podmiocie zajmującym się przewozem towarów niebezpiecznych., 4. odpowiedzi a) i c) są prawidłowe.
R1IPhz6BJ2NZy1
Dokończ zdanie.
Klasa 2 substancji niebezpiecznych wg ADR dotyczy... Możliwe odpowiedzi: 1. materiałów utleniających, 2. materiałów żrących, 3. materiałów i przedmiotów wybuchowych, 4. gazów
R1AI82YgrZldG1
Dokończ zdanie.
Podstawowe elementy etykiety CLP to... Możliwe odpowiedzi: 1. identyfikator dostawcy, opis zagrożenia, hasło ostrzegawcze, piktogram ADR, informacje dodatkowe., 2. hasło ostrzegawcze, opis zagrożenia, opis środków ostrożności oraz pierwszej pomocy, piktogram GHS, identyfikator dostawcy., 3. opis zagrożenia, piktogram GHS, piktogram ADR, informacje dodatkowe, identyfikator dostawcy, hasło ostrzegawcze., 4. nie ma żadnych obowiązkowych informacji które mają być na etykiecie.
R1GKeP5m2oz3R2
VI. Kierując się zasadą pierwszeństwa, czyli eliminacji podobnych oznaczeń zaznacz, które z poniższych zestawień jest prawidłowe. UWAGA. Dodatkowe warunki oznaczenia znajdują się nad oznakowaniem. Zaznacz odpowiedź.
VI. Kierując się zasadą pierwszeństwa, czyli eliminacji podobnych oznaczeń zaznacz, które z poniższych zestawień jest prawidłowe. UWAGA. Dodatkowe warunki oznaczenia znajdują się nad oznakowaniem. Zaznacz odpowiedź.
R1HMCWyA0s9yW
VI. Uzupełnij luki w tekście. W systemie GHS wyróżnia się trzy klasy zagrożeń dla zdrowia człowieka oraz środowiska:
zagrożenia 1. zdrowia, 2. środowiska, 3. atmosferyczne, 4. fizyczne – m.in. materiały wybuchowe, gazy łatwopalne, gazy utleniające, gazy pod ciśnieniem oraz substancje korodujące metale;
zagrożenia 1. zdrowia, 2. środowiska, 3. atmosferyczne, 4. fizyczne – substancje i chemikalia charakteryzujące się m.in. ostrą toksycznością, żrącym lub drażniącym działaniem na skórę, uczulającym działaniem na drogi oddechowe i szkodliwie wpływające na układ rozrodczy. Ogólne informacje dotyczące potencjalnego wpływu czynników szkodliwych na zdrowie przedstawiono w tabeli 1;
zagrożenia 1. zdrowia, 2. środowiska, 3. atmosferyczne, 4. fizyczne – substancje i chemikalia stwarzające zagrożenie ostre i przewlekłe dla środowiska wodnego oraz działające szkodliwie na warstwę ozonową.
VI. Uzupełnij luki w tekście. W systemie GHS wyróżnia się trzy klasy zagrożeń dla zdrowia człowieka oraz środowiska:
zagrożenia 1. zdrowia, 2. środowiska, 3. atmosferyczne, 4. fizyczne – m.in. materiały wybuchowe, gazy łatwopalne, gazy utleniające, gazy pod ciśnieniem oraz substancje korodujące metale;
zagrożenia 1. zdrowia, 2. środowiska, 3. atmosferyczne, 4. fizyczne – substancje i chemikalia charakteryzujące się m.in. ostrą toksycznością, żrącym lub drażniącym działaniem na skórę, uczulającym działaniem na drogi oddechowe i szkodliwie wpływające na układ rozrodczy. Ogólne informacje dotyczące potencjalnego wpływu czynników szkodliwych na zdrowie przedstawiono w tabeli 1;
zagrożenia 1. zdrowia, 2. środowiska, 3. atmosferyczne, 4. fizyczne – substancje i chemikalia stwarzające zagrożenie ostre i przewlekłe dla środowiska wodnego oraz działające szkodliwie na warstwę ozonową.
R12vnlM5lET8m1
Dokończ zdanie. Jakie trzy klasy zagrożeń wyróżnia się w systemie GHS... Możliwe odpowiedzi: 1. zagrożenia fizyczne, zagrożenia zdrowotne, zagrożenia dla środowiska., 2. zagrożenia destrukcyjne, zagrożenia naturalne, zagrożenia technologiczne., 3. zagrożenia techniczne, zagrożenia wobec zwierząt, zagrożenia wobec roślin., 4. zagrożenia naturalne, zagrożenia techniczne, zagrożenia zdrowotne
R1WT8u5a1e0mb1
Dokończ zdanie.
Co jest opisywane w „Fioletowej księdze”... Możliwe odpowiedzi: 1. opis systemy blokowego opracowanego dla ADR., 2. opis sposobu doboru pojazdów transportowych do przewozu danego typu materiału niebezpiecznego., 3. zbiór kart charakterystyki wszystkich produktów niebezpiecznych., 4. kryteria klasyfikacji oraz zasady znakowania związków chemicznych i mieszanin.
RzxT2hIiApCrf1
Dokończ zdanie.
Które z poniższych przykładowych zagrożeń zalicza się do kategorii zagrożeń dla zdrowia... Możliwe odpowiedzi: 1. działanie żrące (np. stężony kwas siarkowodorowy), gaz łatwopalny (np. eter dietylowy)., 2. działanie żrące (np. stężony kwas chlorowodorowy), działanie uczulające drogi oddechowe (np. mieszanina zawierająca diizocyjanian difenylometanu oraz mieszaninę izomerów i homologów) ., 3. olej napędowy, związek oddziałujący na warstwę ozonową (np. dichlorodifluorometan)., 4. materiał wybuchowy (np. 2,4,6- trinitrotoluen), olej napędowy.
R17T9g7Jdyilx1
Dokończ zdanie.
Prowadzone prace na pracowniach chemicznych z udziałem stężonych kwasów (np. kwas solny) lub stężonych zasad (np. wodorotlenek sodu)... Możliwe odpowiedzi: 1. można prowadzić bez jakichkolwiek środków ochrony indywidualnej., 2. można prowadzić w dowolnym miejscu pracowni chemicznej., 3. należy prowadzić pod dygestorium., 4. odpowiedź a i b jest prawidłowa.
R1ZzhLv5z5qri2
XI. Jakie materiały niebezpieczne mogą być transportowane po drogach publicznych, środkami transportu na których widnieje poniższy piktogram? Zaznacz odpowiedź.
XI. Jakie materiały niebezpieczne mogą być transportowane po drogach publicznych, środkami transportu na których widnieje poniższy piktogram? Zaznacz odpowiedź.
R1P5SJNYDfAPf
XI. Uzupełnij luki w tekście. Materiały niebezpieczne można przewozić w pojazdach 1. zamkniętych, 2. przemieszczaniu, 3. znormalizowanych tablic ADR, 4. cystern, 5. odkrytych lub 1. zamkniętych, 2. przemieszczaniu, 3. znormalizowanych tablic ADR, 4. cystern, 5. odkrytych w przypadku stosowania się do opracowanych instrukcji bezpieczeństwa. Podczas transportu towar nie może ulegać 1. zamkniętych, 2. przemieszczaniu, 3. znormalizowanych tablic ADR, 4. cystern, 5. odkrytych. Granulaty, proszki i niektóre ciekłe towary niebezpieczne mogą być transportowane przy użyciu 1. zamkniętych, 2. przemieszczaniu, 3. znormalizowanych tablic ADR, 4. cystern, 5. odkrytych. Pojazdy realizujące w danym momencie transport towarów niebezpiecznych muszą być oznakowane przez zamontowanie 1. zamkniętych, 2. przemieszczaniu, 3. znormalizowanych tablic ADR, 4. cystern, 5. odkrytych.
XI. Uzupełnij luki w tekście. Materiały niebezpieczne można przewozić w pojazdach 1. zamkniętych, 2. przemieszczaniu, 3. znormalizowanych tablic ADR, 4. cystern, 5. odkrytych lub 1. zamkniętych, 2. przemieszczaniu, 3. znormalizowanych tablic ADR, 4. cystern, 5. odkrytych w przypadku stosowania się do opracowanych instrukcji bezpieczeństwa. Podczas transportu towar nie może ulegać 1. zamkniętych, 2. przemieszczaniu, 3. znormalizowanych tablic ADR, 4. cystern, 5. odkrytych. Granulaty, proszki i niektóre ciekłe towary niebezpieczne mogą być transportowane przy użyciu 1. zamkniętych, 2. przemieszczaniu, 3. znormalizowanych tablic ADR, 4. cystern, 5. odkrytych. Pojazdy realizujące w danym momencie transport towarów niebezpiecznych muszą być oznakowane przez zamontowanie 1. zamkniętych, 2. przemieszczaniu, 3. znormalizowanych tablic ADR, 4. cystern, 5. odkrytych.
Zadanie 2. System GHS
Zadanie 2. System GHSDxY5u1uBS
RaPm8Ia3p1UXZ2
I. Przypisz piktogram GHS do odpowiedniej kategorii zagrożenia (zagrożenie fizyczne, zagrożenie zdrowia, zagrożenie środowiska). Pamiętaj, że do niektórych piktogramów możesz przypisać kilka kategorii (w takiej sytuacji zaleca się wstawienie przecinka pomiędzy kategoriami w celu oddzielenia ich od siebie). Wszystkie kategorie wpisuj małymi literami.
I. Przypisz piktogram GHS do odpowiedniej kategorii zagrożenia (zagrożenie fizyczne, zagrożenie zdrowia, zagrożenie środowiska). Pamiętaj, że do niektórych piktogramów możesz przypisać kilka kategorii (w takiej sytuacji zaleca się wstawienie przecinka pomiędzy kategoriami w celu oddzielenia ich od siebie). Wszystkie kategorie wpisuj małymi literami.
RH960mLaCo2am
I. Opisz, co oznacza piktogram GHS w formie białego rombu z czerwoną obwódką i konturem drzewa oraz rybą pływającą w wodzie do góry brzuchem wewnątrz. Do jakiej kategorii zagrożenia (zagrożenie fizyczne, zagrożenie zdrowia, zagrożenie środowiska) można go przyporządkować? (Uzupełnij).
Zadanie 3. Bezpieczeńswto w pracowni chemicznej
Zadanie 3. Bezpieczeńswto w pracowni chemicznejDcb6jIppA
R1Z9QiADjBNdQ2
Uzupełnij poniższe zdanie wybierając właściwe zwroty z spośród sugerowanych odpowiedzi. 1. Aby zapewnić sobie i innym bezpieczeństwo na pracowni chemicznej należy pamiętać, że przy rozcieńczaniu kwasów mineralnych należy wlewać zawsze 1. kwas do wody, 2. magazynowania tylko i wyłącznie w oryginalnym opakowaniu, 3. ewidencji, 4. związki chemiczne, 5. wodę do kwasu, 6. od siebie, 7. substancje niebezpieczne, 8. do siebie, 9. bez udziału środków ochrony osobistej, 10. pod dygestorium, probówki należy kierować zawsze wylotem 1. kwas do wody, 2. magazynowania tylko i wyłącznie w oryginalnym opakowaniu, 3. ewidencji, 4. związki chemiczne, 5. wodę do kwasu, 6. od siebie, 7. substancje niebezpieczne, 8. do siebie, 9. bez udziału środków ochrony osobistej, 10. pod dygestorium, a wszelkie prace związane z substancjami żrącymi, trującymi, lub wydzielające trujące opary należy prowadzić 1. kwas do wody, 2. magazynowania tylko i wyłącznie w oryginalnym opakowaniu, 3. ewidencji, 4. związki chemiczne, 5. wodę do kwasu, 6. od siebie, 7. substancje niebezpieczne, 8. do siebie, 9. bez udziału środków ochrony osobistej, 10. pod dygestorium.
2. Wszystkie 1. kwas do wody, 2. magazynowania tylko i wyłącznie w oryginalnym opakowaniu, 3. ewidencji, 4. związki chemiczne, 5. wodę do kwasu, 6. od siebie, 7. substancje niebezpieczne, 8. do siebie, 9. bez udziału środków ochrony osobistej, 10. pod dygestorium i preparaty, które zostały zakupione, przemieszczone i są użytkowane na terenie zakładu pracy podlegają obowiązkowi 1. kwas do wody, 2. magazynowania tylko i wyłącznie w oryginalnym opakowaniu, 3. ewidencji, 4. związki chemiczne, 5. wodę do kwasu, 6. od siebie, 7. substancje niebezpieczne, 8. do siebie, 9. bez udziału środków ochrony osobistej, 10. pod dygestorium.
Uzupełnij poniższe zdanie wybierając właściwe zwroty z spośród sugerowanych odpowiedzi. 1. Aby zapewnić sobie i innym bezpieczeństwo na pracowni chemicznej należy pamiętać, że przy rozcieńczaniu kwasów mineralnych należy wlewać zawsze 1. kwas do wody, 2. magazynowania tylko i wyłącznie w oryginalnym opakowaniu, 3. ewidencji, 4. związki chemiczne, 5. wodę do kwasu, 6. od siebie, 7. substancje niebezpieczne, 8. do siebie, 9. bez udziału środków ochrony osobistej, 10. pod dygestorium, probówki należy kierować zawsze wylotem 1. kwas do wody, 2. magazynowania tylko i wyłącznie w oryginalnym opakowaniu, 3. ewidencji, 4. związki chemiczne, 5. wodę do kwasu, 6. od siebie, 7. substancje niebezpieczne, 8. do siebie, 9. bez udziału środków ochrony osobistej, 10. pod dygestorium, a wszelkie prace związane z substancjami żrącymi, trującymi, lub wydzielające trujące opary należy prowadzić 1. kwas do wody, 2. magazynowania tylko i wyłącznie w oryginalnym opakowaniu, 3. ewidencji, 4. związki chemiczne, 5. wodę do kwasu, 6. od siebie, 7. substancje niebezpieczne, 8. do siebie, 9. bez udziału środków ochrony osobistej, 10. pod dygestorium.
2. Wszystkie 1. kwas do wody, 2. magazynowania tylko i wyłącznie w oryginalnym opakowaniu, 3. ewidencji, 4. związki chemiczne, 5. wodę do kwasu, 6. od siebie, 7. substancje niebezpieczne, 8. do siebie, 9. bez udziału środków ochrony osobistej, 10. pod dygestorium i preparaty, które zostały zakupione, przemieszczone i są użytkowane na terenie zakładu pracy podlegają obowiązkowi 1. kwas do wody, 2. magazynowania tylko i wyłącznie w oryginalnym opakowaniu, 3. ewidencji, 4. związki chemiczne, 5. wodę do kwasu, 6. od siebie, 7. substancje niebezpieczne, 8. do siebie, 9. bez udziału środków ochrony osobistej, 10. pod dygestorium.
Zadanie 4. Ważne symbole i pojęcia
Zadanie 4. Ważne symbole i pojęciaDxY5u1uBS
RjGpGAeWGnAXw1
Łączenie par. I. Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz ,,prawda'', jeśli zdanie jest prawdziwe, lub ,,fałsz'', jeśli jest fałszywe.. GHS charakteryzuje się przyjęciem systemu blokowego (tzw. building block approach).. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Symbol EUH będący częścią zwrotu wskazującego stosuje się zamiast litery wskazującej wskazujące zalecane środki ostrożności.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Pojęcie „magazyn ADR” jest zdefiniowany w umowie ADR.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia w GHS opisuje się literą H.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Łączenie par. I. Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz ,,prawda'', jeśli zdanie jest prawdziwe, lub ,,fałsz'', jeśli jest fałszywe.. GHS charakteryzuje się przyjęciem systemu blokowego (tzw. building block approach).. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Symbol EUH będący częścią zwrotu wskazującego stosuje się zamiast litery wskazującej wskazujące zalecane środki ostrożności.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Pojęcie „magazyn ADR” jest zdefiniowany w umowie ADR.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia w GHS opisuje się literą H.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Zadanie 5. Podklasy materiałów i przedmiotów wybuchowych
Zadanie 5. Podklasy materiałów i przedmiotów wybuchowychDxY5u1uBS
RNORRlBz6kngn1
Uporządkuj podklasy należące do klasy materiały i przedmioty wybuchowe zgodnie z rosnącym zagrożeniem, tak aby największe zagrożenie znajdowało się na szczycie tabeli. Elementy do uszeregowania: 1. 1.5, 2. 1.4, 3. 1.2, 4. 1.3, 5. 1.1, 6. 1.6
Uporządkuj podklasy należące do klasy materiały i przedmioty wybuchowe zgodnie z rosnącym zagrożeniem, tak aby największe zagrożenie znajdowało się na szczycie tabeli. Elementy do uszeregowania: 1. 1.5, 2. 1.4, 3. 1.2, 4. 1.3, 5. 1.1, 6. 1.6
Zadanie 6. Etykieta
Zadanie 6. EtykietaDxY5u1uBS
R7nexsmRcyjxG2
I. Ilustracja przedstawia szablon etykiety GHS. Wpisz odpowiednie numery w puste pola znajdujące się na etykiecie przypisując je do właściwego elementu. Aby wykonać to zadanie przejdź do zamieszczonej poniżej tabeli z elementami etykiety, a następnie uzupełnij pola zamieszczone na ilustracji.
I. Ilustracja przedstawia szablon etykiety GHS. Wpisz odpowiednie numery w puste pola znajdujące się na etykiecie przypisując je do właściwego elementu. Aby wykonać to zadanie przejdź do zamieszczonej poniżej tabeli z elementami etykiety, a następnie uzupełnij pola zamieszczone na ilustracji.
Tabela z elementami etykiety.
Numer
Nazwa elementu z przykładowym tekstem rysunkiem
1
Rt0GURtAq3FU8
Ilustracja przedstawia cztery przykładowe piktogramy zgodne z GHS przylegające do siebie i umieszczone na polu w kształcie rombu. W górnym rogu pola znajduje się piktogram z płomieniem znajdującym się na płaskiej powierzchni, w prawym rogu piktogram z trupią czaszką z dwoma skrzyżowanymi piszczelami, w dolnym rogu piktogram z popiersiem postaci ludzkiej, na piersi której widoczny jest okrąg z odchodzącymi od niego promieniami, natomiast w lewym rogu piktogram z leżącą butelką, której szyjka skierowana jest w prawą stronę. Każdy z piktogramów jest w formie białego rombu z czerwoną obwódką.
2
RjUyBLmDvvJqs
Ilustracja przedstawia przykładowe hasło ostrzegawcze: DANGER.
3
RFTQMnIA1OBxa
Ilustracja przedstawia przykładowy opis środków ostrożności i pierwszej pomocy w języku angielskim. Napis brzmi: Keep container tightly closed. Avoid breathing vapours. If inhaled: Remove victim to fresh air and keep at rest in a position comfortable for breathing. Call a Poison Center or doctor. Store in a well‑ventilated place.
4
RWWnV6b68fR1C
Ilustracja przedstawia przykładowe informacje dodatkowe dotyczące substancji niebezpiecznej. Informacje te stanowią następujący ciąg znaków: 3630‑08‑0, 006‑001‑00‑2, 211‑128‑3, #####.
5
RSG2jSbY3JQXU
Ilustracja przedstawia przykładowy identyfikator produktu w języku angielskim: Carbon Monoxide.
6
R1WitEeWwJc5c
Ilustracja przedstawia przykładowy opis zagrożenia w języku angielskim. Opis brzmi: H220: Extremely flammable gas. – H331: Toxic if inhaled. – H360D: May damage the unborn child. – H372: Causes damage to organs through prolonged or repeated exposure.
7
RBZrK3I3MJwHo
Ilustracja przedstawia przykładowy identyfikator dostawcy w języku angielskim. Tekst brzmi: Company ABC, 1234 Long Road, New York, New York, 555‑800‑8585.
