Jak czytać polecenia?
Ćwiczenia
W powtórkowych lekcjach skupimy się na części poświęconej pytaniom. Odnoszą się one do wielu różnych materiałów źródłowych (nie tylko tekstów oraz ilustracji, ale również map, tabel czy wykresów itp.), na których bazują m.in. ćwiczenia. Przede wszystkim musisz dokładnie zapoznać się z materiałami źródłowymi, ale także zwrócić uwagę na polecenia. Poniżej przybliżamy, czego możesz się spodziewać po poszczególnych poleceniach i zastosowanych czasownikach:
wyjaśnij
twoim zadaniem jest zrekonstruowanie związku przyczynowo‑skutkowego, opisanie od początku do końca, o co chodziło i dlaczego;
scharakteryzuj
podobnie jak powyżej należy przeanalizować genezę, przebieg oraz konsekwencje danego procesu historycznego, podając uczestników wydarzeń (postacie, organizacje);
porównaj
czyli zestawianie wydarzeń, zachodzących procesów, danych itp. zarówno pod kątem występujących różnic, jak i podobieństw;
rozstrzygnij
w tym wypadku oczekiwana odpowiedź jest jedna: „tak” lub „nie” (oczywiście wraz z uzasadnieniem), ale bez formułowania własnych ocen;
rozważ
tu natomiast trzeba sformułować zarówno argumenty, jak i kontrargumenty, czyli „za” i „przeciw”, wartościując słuszność danego rozumowania;
oceń
to polecenie pozwala ci przedstawić swoją własną, subiektywną opinię na temat opisywanych zjawisk i procesów; każda przedstawiona ocena - o ile będzie dobrze uzasadniona - zostanie uznana, dlatego też kluczową rolę odgrywa umiejętność budowania argumentacji;
udowodnij
w poleceniu zawarta jest teza, a od osoby wykonującej to polecenie oczekuje się stworzenia krótkiej narracji z podaniem argumentów na rzecz jej prawdziwości;
uzasadnij
zadanie podobne jak powyżej, ale w tym przypadku powinno się określić sposób rozumowania, który umożliwia postawienie danej tezy;
wykaż
masz wykazać prawdziwość lub nieprawdziwość związków przyczynowo‑skutkowych, odnoszących się do tezy;
podaj (wymień, wskaż)
takie polecenia występują w zadaniach półotwartych, w których masz miejsce na odpowiedź; podajesz wtedy pojęcie, nazwę własną (pełną, bez skrótów), imię i nazwisko osoby itp.
Pamiętaj, że odpowiedź musi odnosić się do źródła - błędem jest bazowanie wyłącznie na swojej wiedzy i zignorowanie podanego źródła. Chodzi bowiem o to, aby umiejętnie połączyć analizę materiału źródłowego z własną wiedzą. Nie bój się korzystać z posiadanych informacji i zawsze odwołuj się do podanych źródeł.
Słownik
(gr. mystikos - tajemny) nurt religijno‑filozoficzny; uznawał możliwość łączenia się z Bogiem dzięki intuicji i kontemplacji
(łac. revolutio), przewrót zbrojny w Rosji mający miejsce z 24 na 25 października 1917 r. (według obowiązującego wówczas w Rosji kalendarza juliańskiego; według kalendarza gregoriańskiego, którym posługiwały się państwa europejskie, było to z 6 na 7 listopada); wybuchł w Piotrogrodzie z inicjatywy Lenina, którego celem było przejęcie przez bolszewików władzy w Rosji
nurt w kulturze, który dał nazwę epoce w historii sztuki i historii literatury trwającej od lat 90. XVIII w. do lat 40. XIX w.; rozwinął się początkowo w Europie i obejmował różne obszary kultury, m.in. poezję, malarstwo i muzykę; polscy przedstawiciele romantyzmu to m.in. Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Fryderyk Chopin
(łac. strach, straszna rzecz, od terrere – przerażać) stosowanie przemocy i gwałtu, rządy charakteryzujące się okrucieństwem
wybrane dzieła architektury starożytnej o niezwykłych rozwiązaniach technicznych oraz walorach artystycznych; były to: piramida Cheopsa, wiszące ogrody w Babilonie, posąg Zeusa Olimpijskiego, latarnia morska na Faros, mauzoleum w Halikarnasie, Kolos Rodyjski i Artemizjon w Efezie