Za i przeciw

W 2015 roku toczyła się w naszym kraju wielka dyskusja, przeradzająca się nawet w protesty, dotycząca przyjmowania uchodźców z krajów, w których trwają wojny lub ludzie są prześladowani.
Zdaniem jednych Polska nie powinna przyjmować uciekinierów z krajów Bliskiego Wschodu i Afryki, skoro nie potrafiliśmy pomóc w powrocie do ojczyzny rodakom wywiezionym niegdyś na Wschód (na Syberię i do Kazachstanu). Ponadto wiele osób boi się, że wraz z uchodźcami przenikną do naszego kraju terroryści. Silne są też obawy, że różnice religijne i kulturowe doprowadzą do konfliktów społecznych. Inni uważają, że względy humanitarne nakazują nam udzielić schronienia potrzebującym. A co wy sądzicie na ten temat?

Debata oksfordzka – krótka historia

R1GHtpnIGFKRi1

Debata oxfordzka w parlamencie brytyjskim w 1834 roku Debata oxfordzka w parlamencie brytyjskim w 1834 roku Źródło: domena publiczna.

Za formalną datę powstania idei debat oksfordzkich przyjmuje się rok 1823. To właśnie wtedy na uniwersytecie w Oksfordzie w Wielkiej Brytanii powstała „Oxford Union Society”, której głównym założeniem dawniej, jak i obecnie, są dyskusje dotyczące problemów politycznych i społecznych.
Najważniejszym celem takiej debaty jest przygotowanie mówców do rzeczowego wyrażania swoich argumentów. Twórcy współczesnych debat chcą przygotować ludzi do wystąpień publicznych. Debata oksfordzka ma uczyć kultury dyskusji i szacunku do przeciwników.

Debata oksfordzka – główne zasady

Strony debaty: podstawową zasadą jest podział na dwie strony:

• za

• przeciw dyskutowanej tezie

Tradycyjnie w sali, gdzie prowadzona jest debata oksfordzka, zwolennicy tezy „za” powinni siedzieć naprzeciw opozycji. Wzorem dla debaty jest parlament angielski, w którym ławy opozycji ustawione są vis‑a-vis do miejsc partii rządzącej.
Głowni mówcy siedzą w pierwszym rzędzie, twarzą w twarz. Liczba mówców musi być taka sama, nie więcej niż sześciu – siedmiu.
Za mówcami zajmują miejsca sympatycy danej tezy.
Prostopadle do obu stron debatujących siedzą niezdecydowani, którzy podejmą decyzję w czasie dyskusji.
Debacie oksfordzkiej przewodniczy marszałek, który zasiada w przeciwległym końcu sali na podwyższeniu. Po prawej stronie marszałka zasiadają zwolennicy tezy. Uczestnicy debaty (mówcy, publiczność) mogą zmieniać miejsca i opuszczać salę w przerwach między wystąpieniami.

Przebieg

Debata ma zadanie potwierdzić lub negować tezę, np.:

Czy Polska powinna przyjmować uchodźców z krajów, w których trwają wojny i ludzie są prześladowani, np. z Bliskiego Wschodu lub z Afryki.

Jedna ze stron przekonuje do słuszności tak sformułowanej tezy. Druga strona ma tę tezę zanegować.

Mówcy obu stron zabierają głos na przemian. Należy określić czas wystąpień (zazwyczaj jest to pięć – siedem minut). Pierwszy zabiera głos obrońca tezy, następnie opozycjonista, zwolennik itd. Po wystąpieniu wszystkich chętnych debatę kończy mówca przeciwny tezie.
Pierwszy mówca przedstawia pozostałych z danej strony. Po wystąpieniach mówców do głosu dopuszcza się publiczność (ok. dwie minuty dla każdej osoby). Osoba, która chce zabrać głos, przedstawia się, wstaje, głosu udziela jej marszałek. Po debacie następują końcowe wystąpienia mówców.
Publiczność ma prawo zażądać głosu, wstając z miejsca i wypowiadając słowo „pytanie” lub „informacja”. Mówca ma prawo wysłuchać wypowiedzi lub zignorować tę sytuację mówiąc „nie, dziękuję”. Słuchacz musi wówczas usiąść bez słowa. Po debacie z udziałem publiczności przychodzi czas na końcowe wystąpienia głównych mówców.

Podsumowanie

Zwieńczeniem debaty oksfordzkiej jest głosowanie. Publiczność tradycyjnie wychodzi przez drzwi z napisem „tak” lub „nie”. Głosy liczą dwaj sekretarze.
Nad całą debatą czuwa marszałek. Każde przemówienie należy zacząć od słów „panie marszałku” lub „pani marszałek”. Marszałek ogłasza zasady debaty (przed jej rozpoczęciem), obwieszcza początek i koniec dyskusji, udziela głosu, zarządza głosowanie, zapowiada uczestników debaty. Ma także prawo odebrać głos z powodu przekroczenia czasu lub naruszenia norm kultury dyskusji.
Sekretarz pełni funkcję pomocnika marszałka. W trakcie debaty informuje o czasie przemówień, sporządza protokół. Marszałek i sekretarz mają obowiązek zachowania bezstronności w toku całej dyskusji.
Celem debaty oksfordzkiej jest sformułowanie konkretnych wniosków. Taka forma dyskusji wymusza przygotowanie argumentów, obronę własnych poglądów, rozwija kulturę dyskutowania, angażuje publiczność do opowiedzenia się za jedną z tez. Niezbędna jest tu znajomość i przestrzeganie zasad dyskusji wzorowanej na obradach parlamentu angielskiego. Mottem do typowej debaty mogą być słowa Cycerona: argumentów nie należy liczyć, lecz trzeba je ważyć (łac. Non numeranda, sed ponderanda sunt argumenta).
Debaty oksfordzkie to popularne formy dyskusji o problemach współczesnego świata prowadzone w liceach i na wyższych uczelniach. Organizowane są nawet Mistrzostwa Polski Debat Oksfordzkich, IPN organizuje Turniej Debat na tematy historyczne. Więcej informacji na ten temat znajdziecie w Internecie, gdzie zamieszczone zostały także filmiki instruktażowe.
Jaki jest wynik waszej debaty o przyjmowaniu uchodźców do Polski? Czy przemówiły do was argumenty za humanitarnym niesieniem pomocy potrzebującym, czy pojawił się może niepokój o ewentualne zagrożenie terroryzmem lub problemami ekonomicznymi?
Warto pamiętać, że konfliktów nie da się uniknąć, występują w każdym społeczeństwie, ponieważ zawsze istnieją grupy ludzi mające sprzeczne interesy. Należy jednak nauczyć się rozwiązywać różne spory i łagodzić antagonizmy.

Konflikty a badania opinii publicznej

A teraz porównajcie wasze odpowiedzi z tymi uzyskanymi przez CBOS (Centrum Badania Opinii Społecznej) na reprezentatywnej grupie Polaków.

Czy wasze opinie różnią się od tych wyrażonych przez respondentów CBOS? Jeśli tak, to spróbujcie odpowiedzieć na pytanie dlaczego?
Czy rząd podejmując takie decyzje powinien kierować się badaniami opinii publicznej?

Rospuda podzieliła Polskę

DYSKUSJA

Obejrzyj i przeczytaj historię wielkiego, trwającego wiele lat konfliktu społecznego o przebieg drogi wokół Augustowa. Czy można było mu zapobiec?

R17kVhMcLu7OP1

Film 1 Źródło: TVP S.A., tylko do użytku edukacyjnego na epodreczniki.pl.

Film 1 Źródło: TVP S.A., tylko do użytku edukacyjnego na epodreczniki.pl.

Film dostępny na portalu epodreczniki.pl

Film 1 Źródło: TVP S.A., tylko do użytku edukacyjnego na epodreczniki.pl.

Budowę obwodnicy Augustowa planowano już w roku 1992, kilka lat później powstały pierwsze projekty.
Starano się poprowadzić tę drogę tak, aby nie przebiegała przez lasy i omijała jak najwięcej gospodarstw. Zaplanowano przeprawę przez Rospudę półkilometrową estakadą wspartą na dziesięciu słupach. Obwodnicy domagali się nie tylko kierowcy, ale także, a może przede wszystkim, mieszkańcy Augustowa, którzy już mieli dość życia obok przejeżdżających ciężarówek. Z roku na rok przejeżdżało ich więcej i więcej, szacowano, że około półtora miliona rocznie, czyli blisko pięć tysięcy dziennie. Mieszkańcy miasteczka uzdrowiskowego żyli wśród hałasu, spalin, w ciągłym niebezpieczeństwie. Niepokojąco wzrastała liczba śmiertelnych wypadków drogowych.

Z planowanego przebiegu drogi nie byli jednak zadowoleni ekolodzy i eksperci. Bezcenne torfowiska w dolinie Rospudy stwarzały dobre warunki dla kilkudziesięciu gatunków roślin i ptaków objętych ochroną: swoje gniazda zakładały tam bieliki, bociany czarne i dzięcioły białogrzbiete. Przez dolinę przechodziły też duże ssaki, takie jak wilki i jelenie, które wędrowały z Puszczy Augustowskiej do sąsiednich lasów. Z tych wszystkich względów dolinę Rospudy włączono do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000.

Pomimo wielu zastrzeżeń, w 2007 rozpoczęła się budowa obwodnicy, która uruchomiła wielki społeczny protest. Ekolodzy rozbili prowizoryczne namioty w dolinie i nawet w czasie zimy ich nie opuszczali, aby uniemożliwić wjazd ciężkiego sprzętu. W wielu polskich miastach odbywały się protesty przeciwko budowie obwodnicy przez tereny chronione.

Z drugiej strony mieszkańcy Augustowa blokowali istniejącą drogę, domagając się jak najszybszej budowy obwodnicy. „Czy życie jakieś żabki jest ważniejsze od ludzkiego!?” – pytali.

W spór włączyła się zaalarmowana przez ekologów Komisja Europejska. Sprawa trafiła przed Europejski Trybunał Sprawiedliwości. Naciski organizacji ekologicznych i Unii Europejskiej spowodowały zmianę przebiegu tej kontrowersyjnej drogi. W 2009 roku rząd przedstawił nowy przebieg obwodnicy Augustowa. 7 listopada 2014 roku została ona oddana do użytku.

Jak rozwiązywać konflikty?

Źródłem antagonizmów mogą być różnice w poziomie życia pomiędzy różnymi klasami społecznymi, dysproporcje w dostępie do dóbr materialnych, dóbr kultury, różnice w podejściu do obowiązujących norm społecznych, tradycyjnych wartości.
Między narodami lub państwami spory mogą dotyczyć terytoriów, dostępu do zasobów naturalnych, ale też religii czy ideologii.
Konflikty towarzyszyły ludzkości od zawsze i tylko od uczestników sporów zależy, czy będą one miały charakter niszczący, czy może staną się czynnikiem rozwoju społeczeństwa.
Konflikty mogą mieć charakter grupowy, lokalny, ale również mogą mieć wymiar międzynarodowy lub nawet globalny. W historii XX wieku globalny charakter miały dwie wojny światowe.

Historia ludzkości to historia konfliktów, na pewno więc nie da się ich wyeliminować.
Należy nauczyć się je rozwiązywać. Wypracowano wiele metod osiągania konsensusutklx0UNE79_000tp001konsensusu.

Najbardziej skuteczne metody rozwiązywania konfliktów to:

• Negocjacje, czyli rozmowy, w których antagoniści, dostrzegając konieczność współpracy, podejmują próbę przezwyciężenia dzielących je różnic i znalezienia wzajemnie satysfakcjonującego rozwiązania.

• Mediacje, w trakcie których osoba trzecia, zwana mediatorem, pomaga w dojściu do akceptowalnego przez obie strony porozumienia. Proces ten może mieć charakter dobrowolny, poufny i nieformalny, ale może być również elementem oficjalnych kontaktów. Mediatorem powinna być osoba ciesząca się zaufaniem obu stron. Może nim być zarówno ktoś zupełnie stronom obcy, jak i osoba im bliska (np. brat, siostra, koleżanka). Celem mediacji jest stworzenie stronom warunków umożliwiających osiągnięcie dobrowolnego porozumienia, nie zaś narzucenie im rozwiązania. Mediacje prowadzone z poszanowaniem wymienionych warunków powinny przynieść trwałe i zadowalające obie strony rozwiązanie konfliktu.

• Arbitraż, który także wymaga udziału osoby trzeciej (na poziomie międzynarodowym – innego państwa lub kilku państw), do której obie strony konfliktu mają zaufanie lub która jest narzucona przez organizację międzynarodową. W takiej sytuacji strony konfliktu uznają rozwiązanie narzucone przez stronę trzecią za ostateczne. Tego typu forma rozwiązywania konfliktu może jednak doprowadzić jedynie do ukrycia problemu, który w późniejszym czasie odrodzi się z jeszcze większą siłą. Wyobraźmy sobie kłótnię między rodzeństwem, którą przerywa mama, każąc dzieciom pogodzić się. Rodzicielski autorytet może doprowadzić do pozornej zgody, ale tylko próba poznania i wyeliminowania źródła konfliktu pozwoli ostatecznie go rozwiązać.

Sprawdź wiedzę: