Jak sobie pościelesz…

Przysłowie to krótkie zdanie, którego znaczenie jest ukryte. Wyraża jakąś ogólną myśl lub pouczenie.

Znaczenia przysłów:

• 'Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz': Jeśli dobrze pościelisz łóżko, wygodnie się wyśpisz. W przysłowiu czynność ta odnosi się do całego życia. Jeśli dobrze zaplanujesz swoje życie, czekają cię wspaniałe chwile.

• 'Każdy jest kowalem swojego losu': Kowal w wielkim trudzie wykuwa przedmioty z żelaza. Życie ludzkie też nie jest łatwe, czasami trzeba się zmierzyć z przeciwnościami losu i jak kowal je pokonywać. Przysłowie to można jeszcze rozumieć tak: każdy sam decyduje o własnym życiu.

Zwróć uwagę na to, że kiedy człowiek się nie wysypia, jest zmęczony i ma zły nastrój.

Sen jest bardzo ważny dla zdrowego funkcjonowania organizmu. To czas, w którym regenerujemy siły i odpoczywa mózg. Sen ma duże znaczenie dla dobrej koncentracji i pamięci. Osoby wyspane uczą się lepiej i mają lepszy humor.

Bohaterami utworu są występujące w nim postacie lub rzeczy, którym nadano cechy ludzkie, a tematem to, o czym on mówi.

Bohaterami utworu są Grześ i kołdra. Tematem wiersza jest dziwne i nietypowe zachowanie nowej kołdry Grzesia.

Pamiętaj, wyrazy oznaczające czynność lub stan to czasowniki.

Kołdra wykonuje w utworze następujące czynności: wrzasnęła, uciekła, zwinęła się, darła się.

Zwróć uwagę na to, że Grześ potraktował kołdrę tak, jak istotę żywą.

Grześ poradził sobie z dziwną kołdrą w taki sposób, że kupił kołdrze kołdrę.

Zastanów się, co odróżnia kołdrę z wiersza od twojej.

Kołdra z wiersza nie jest zwyczajną pościelą, jakiej ludzie używają do spania i do jakiej się przyzwyczaili. W utworze nie tylko nadano jej cechy ludzkie, ale również okazało się, że nie może ona spełnić podstawowej potrzeby Grzesia. Ku zdziwieniu chłopca jest jej tak samo zimno jak jemu.

Synonimy są to wyrazy lub wyrażenia o takim samym lub zbliżonym znaczeniu do innych wyrazów.

Synonimy słowa 'zimno' występujące w wierszu to: ziąb, chłód, jak z lodu.

Pamiętaj, że dialog jest to rozmowa dwóch osób.

Pewnego dnia, gdy Ania chciała podnieść kubek z herbatą do ust, ten zaczął wykonywać ruchy, jakby przed nią uciekał. Przechylał się to w lewo, to w prawo. Bardzo zdziwiona dziewczynka powiedziała:

– Niesłychane, kubek wykonuje jakieś tańce po stole. To niewiarygodne – zastanowiła się Ania.

– Przepraszam, nie chciałbym nikogo martwić, ale...

– Nie pomyślałabym też, że potrafi mówić. – przerwała mu Ania.

– Mówić nauczyłem się od ludzi, tyle wieczorów słuchałem waszych opowieści. Byłem świadkiem nie lada historii. Słuchałem o ludzkich problemach
i dzieliłem wasze radości.

– Jakie na przykład? – zainteresowała się Ania.

– Pamiętam jak ostatnio opowiadałaś o znalezieniu niebieskiego kamienia.

– Tak, to prawda, to zupełny przypadek. Leżał sobie na chodniku, jakby na mnie czekał.

– Być może on tam rzeczywiście na ciebie czekał.

– Też to tak zrozumiałam. Na początku powiedziałeś, że nie chciałbyś nikogo martwić. Dlaczego?

– Ponieważ jestem trochę obrażony.

– Z jakiego powodu? – zapytała dziewczynka.

– Od dłuższego czasu na moim uchu mam odprysk i boję się, że się powiększy. Nikt tego nie zauważył.

– Oj, szanowny kubku, bardzo cię przepraszam. Ten brakujący kawałek trzymam ciągle w szufladzie.

Dziewczynka pobiegła po brakujący kawałek uszka. Posmarowała go klejem i do  miejsca, z którego odpadł, przycisnęła mocno dla pewności, że klej chwyci.

– Aaaa! – krzyknął kubek – moje ucho!

– To było konieczne – zdecydowanie powiedziała dziewczynka.

– No dobrze – westchnął kubek – bardzo ci dziękuję. Bałem się, że nikt nie będzie chciał ze mnie pić. Przepraszam za moje grymasy.

– Dlatego przede mną uciekałeś? Bo cię zaniedbałam?

– Tak, chciałem, żebyś zauważyła, że czegoś mi brakuje.

– Jak to? Przecież jesteś moim ulubionym kubkiem! Nie pamiętasz? – powiedziała dziewczynka. Wszystko się dobrze układa, ponieważ przy okazji odkryłam, że mówisz. Od tej pory będziemy sobie gawędzić przy herbacie, dobrze? – upewniła się Ania.

– Tak, zacznę od opowieści o moich krewnych‑kubkach, z dalekich krajów. Nawet nie wiesz, ile jest do opowiedzenia. Było to tak...

Przeczytaj jeszcze raz wyjaśnienia przysłów.

Przywołane na początku lekcji przysłowia można odnieść do sytuacji Grzesia. Próbował on stworzyć sobie dobre warunki do spania. Kupił sobie kołdrę, a gdy okazało się, że nie spełnia ona jego potrzeby, kupił drugą. Można powiedzieć, że chłopiec podejmował starania, aby wpłynąć na swój los.