Jak wykryć glukozę?

Reakcja rozpoznawcza glukozy
Doświadczenie 1
R1DWJSJyMx3jk
Problem badawczy: Czy glukoza reaguje ze świeżo wytrąconym wodorotlenkiem miedzi(II) w podwyższonej temperaturze?. Hipoteza: Spośród podanych poniżej hipotez wybierz jedną, a następnie ją zweryfikuj. Hipoteza 1: Glukoza reaguje z wodorotlenkiem miedzi(II) w podwyższonej temperaturze. Hipoteza 2: Glukoza nie reaguje z wodorotlenkiem miedzi(II) w podwyższonej temperaturze. Twój wybór: (Wybierz: Hipoteza 1., Hipoteza 2.). Co będzie potrzebne: wodny roztwór glukozy, wodny roztwór siarczanu(VI) miedzi(II), wodny roztwór wodorotlenku sodu, probówka, statyw na probówki, drewniana łapa do probówek, palnik (opcjonalnie zlewka z gorącą wodą), zapałki. Instrukcja: Uwaga: Doświadczenie wykonuj w asyście osoby dorosłej. 1. Do probówki wlej ok. 1 cm3 wodnego roztworu siarczanu(VI) miedzi(II), a następnie dodaj do niego ok. 3 cm3 wodnego roztworu wodorotlenku sodu. 2. Do uzyskanej w probówce mieszaniny wlej ok. 2 cm3 wodnego roztworu glukozy. 3. Zawartość probówki wytrząśnij. 4. Ogrzewaj otrzymaną mieszaninę w płomieniu palnika. Uwaga: Pamiętaj, żeby ogrzewaną probówkę trzymać w drewnianej łapie. Nigdy nie trzymaj probówki z ogrzewanymi substancjami gołymi dłońmi. Jeśli nie dysponujesz palnikiem, możesz wstawić probówkę z mieszaniną do zlewki z gorącą wodą.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Przeprowadzono doświadczenie chemiczne, badające reaktywność glukozy.

Problem badawczy:

Czy glukoza reaguje ze świeżo wytrąconym wodorotlenkiem miedzi(II) w podwyższonej temperaturze?

Hipoteza:

Glukoza reaguje z wodorotlenkiem miedzi(II) w podwyższonej temperaturze.

Co było potrzebne:

  • wodny roztwór glukozy;

  • 10% wodny roztwór siarczanu(VI) miedzi(II);

  • 10% wodny roztwór wodorotlenku sodu;

  • probówka;

  • statyw na probówki;

  • drewniana łapa do probówek;

  • palnik (opcjonalnie zlewka z gorącą wodą);

  • zapałki.

Przebieg doświadczenia:

Do probówki wlano około 1 cm3 wodnego roztworu siarczanu(VI) miedzi(II), a następnie dodano do niego około 3 cm3 wodnego roztworu wodorotlenku sodu. Do uzyskanej w probówce mieszaniny wlano około 2 cm3 wodnego roztworu glukozy. Zawartość probówki wytrząśnięto. Ogrzewano otrzymaną mieszaninę w płomieniu palnika, trzymając probówkę w drewnianej łapie.

Obserwacje:

Po wprowadzeniu wodnego roztworu wodorotlenku sodu do (niebieskiego) wodnego roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) zaobserwowano wytrącanie się niebieskiego, galaretowatego osadu. Po wprowadzeniu wodnego roztworu glukozy do otrzymanej w probówce mieszaniny i po wstrząśnięciu zawartości probówki wspomniany osad roztworzył się. W probówce pozostał klarowny szafirowy roztwór. W czasie ogrzewania roztworu zaobserwowano wytrącanie się ceglastoczerwonego osadu.

Wnioski:

Odnotowane w czasie trwania doświadczenia obserwacje pozwalają wnioskować, że glukoza reaguje z wodorotlenkiem miedzi(II) w podwyższonej temperaturze.

1
Polecenie 1

Zapisz obserwacje oraz wnioski z przeprowadzonego doświadczenia nr 2.

RPKz89PinZ3wP
Obserwacje: (Uzupełnij). Wnioski: (Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 1
Ra89LroitbHmp
Uzupełnij poniższy tekst, tak aby powstały zdania prawdziwe. Zaznacz odpowiednie słowo.
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Na podstawie obserwacji poczynionych w czasie wykonywania doświadczenia nr 2 można wnioskować, że glukoza reaguje ze świeżo strąconym wodorotlenkiem miedzi(II) w podwyższonej temperaturze.

W pierwszym etapie doświadczenia, po zmieszaniu wodnych roztworów wodorotlenku sodu i siarczanu(VI) miedzi(II), obserwujemy wytrącanie się niebieskiego, galaretowatego osadu. Osad ten to praktycznie nierozpuszczalny w wodzie wodorotlenek miedzi(II). Równanie zachodzącej na tym etapie reakcji ma postać:

RK4pXr8yUxH0R1
Zapis cząsteczkowy
CuSO4+2 NaOHCuOH2+Na2SO4
siarczanVI miedziII+wodorotlenek soduwodorotlenek miedziII+siarczanVI sodu, Zapis jonowy (pełny)
Cu2++SO42-+2 Na++2 OH-CuOH2+2 Na++SO42-, Zapis jonowy (skrócony)
Cu2++2 OH-CuOH2
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Po wprowadzeniu do uzyskanej mieszaniny wodnego roztworu glukozy i po ogrzaniu zawartości probówki obserwujemy wytrącanie się ceglastoczerwonego osadu. Osad ten to tlenek miedzi(I).

RcM30E3OHLk211
Ilustracja interaktywna składa się z czterech fotografii. Na każdej z nich znajduje się pinezka z tekstem. Na pierwszym zdjęciu widoczna jest probówka zawierająca niebieski, galaretowaty osad. Pinezka numer jeden: Probówka ze świeżo strąconym wodorotlenkiem miedzi(dwa). Na drugim zdjęciu widoczna jest probówka zawierająca roztwór szafirowego koloru, w którym zauważyć można jeszcze niebieski galaretowaty osad. Pinezka numer dwa: Probówka z mieszaniną wodnych roztworów glukozy, siarczanu(sześć) miedzi(dwa) oraz wodorotlenku sodu. Trzecie zdjęcie przedstawia probówkę z ciemnym, brązowoszarym osadem, miejscami widoczne są jeszcze resztki niebieskiego osadu. Pinezka numer trzy: Zawartość probówki w czasie ogrzewania. Czwarte zdjęcie przedstawia probówkę w której znajduje się ceglastoczerwony osad. Pinezka numer cztery: Końcowy efekt doświadczenia. W probówce znajduje się ceglastoczerwony osad.
Zdjęcia obrazujące przebieg doświadczenia nr 2.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Uproszczone równanie opisanej reakcji chemicznej (z wykorzystaniem sumarycznych wzorów substancji) ma postać:

RvINrPLaH4TLS1
Zapis cząsteczkowy
C6H12O6+2Cu(OH)2+NaOH C6H11O7Na+Cu2O+3H2O
glukoza+wodorotlenek miedzi(II)+wodorotlenek soduglukonian sodu+tlenek miedzi(I)+woda, Zapis jonowy (pełny)
C6H12O6+2Cu(OH)2+Na++OH-C6H11O7-+Na++Cu2O+3H2O, Zapis jonowy (skrócony)
C6H12O6+2Cu(OH)2+OH-C6H11O7-+Cu2O+3H2O
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Przeprowadzone doświadczenie - reakcja glukozy ze świeżo strąconym wodorotlenkiem miedzi(II) w podwyższonej temperaturze to tzw. próba Trommera.

Próba ta wykorzystywana jest w laboratoriach do wykrywania związków chemicznych o pewnych specyficznych właściwościach, nazywanych właściwościami redukującymi. Pozytywny jej wynik (a więc stwierdzenie w badanej próbce obecności związku chemicznego o właściwościach redukujących) to wytrącenie się ceglastoczerwonego osadu. Możemy zatem wnioskować, że glukoza ma właściwości redukujące. Co to dokładnie oznacza i na czym polegają właściwości redukujące substancji dowiesz się, jeśli zechcesz kontynuować naukę chemii na dalszych etapach edukacji.

Na tym etapie edukacji, próbę Trommera możemy wykorzystać w innym celu – do wykrywania glukozy w produktach spożywczych.

Jak wykryć cukry w produktach spożywczych?

1
11
Laboratorium 1

Przeprowadź doświadczenie, w którym sprawdzisz, czy bulwa ziemniaka i jabłko zawierają skrobię. Na podstawie obserwacji wyciągnij wnioski. Zweryfikuj poprawność hipotezy.

Temat: Wykrywanie skrobi w bulwie ziemniaka i jabłku za pomocą płynu Lugola.

Problem badawczy

Czy w bulwie ziemniaka i jabłku jest obecna skrobia?

Hipoteza 1

Zarówno bulwa ziemniaka, jak i jabłko zawierają skrobię.

Hipoteza 2

Bulwa ziemniaka zawiera skrobię, natomiast w jabłku jej nie ma.

Sprzęt laboratoryjny:

  • 4 szalki Petriego

  • pipeta Pasteura

  • skalpel

  • łyżka

  • tryskawka

Materiały:

  • cukier spożywczy

  • skrobia ziemniaczana

  • jabłko

  • bulwa ziemniaka

  • płyn Lugola

R1J0z8yRUUcIF1
Multimedium przedstawia blat laboratoryjny, na którym znajduje się pipeta Pasteura, 4 szalki Petriego, skalpel, łyżka, tryskawka, cukier spożywczy, skrobia spożywcza, jabłko ziemniak oraz płyn Lugola. Laboratorium ma umożliwić przeprowadzenia doświadczenia sprawdzającego czy zarówno ziemniak jak i jabłko zawierają skrobię. Zabarwienie skrobi pod wpływem płynu Lugola spowodowane jest przez adsorpcję jodu na cząsteczce polisacharydu.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Szczegóły reakcji 1greenwhite
Szczegóły reakcji 2bluewhite
Szczegóły reakcji 3redwhite
RhabzAPUaARYY
Analiza: Wykrywanie skrobi w ziemniaku i jabłku za pomocą płynu Lugola. Problem badawczy: Czy w ziemniaku i jabłku jest obecna skrobia?. Hipoteza: Zarówno ziemniak, jak i jabłko zawierają skrobię. Obserwacje: (Uzupełnij). Wyniki: (Uzupełnij). Wnioski: (Uzupełnij).

Przeprowadzono doświadczenie. Temat doświadczenia: Wykrywanie skrobi w ziemniaku i jabłku za pomocą płynu Lugola.

Problem badawczy: Czy w ziemniaku i jabłku jest obecna skrobia?

Hipoteza: Zarówno ziemniak, jak i jabłko zawierają skrobię.

Sprzęt laboratoryjny: 4 szalki Petriego, pasterówka

Materiały: cukier spożywczy, skrobia ziemniaczana, jabłko, ziemniak, płyn Lugola

Po potraktowaniu próbek płynem Lugola zaobserwowano następujące zmiany barw:

Próbka: cukier spożywczy (kontrola negatywna) – barwa bez zmian.

Próbka: skrobia ziemniaczana (kontrola pozytywna) – barwa niebieskofioletowa.

Próbka: jabłko – barwa bez zmian.

Próbka: ziemniak – barwa niebieskofioletowa. 

Płyn Lugola służy do wykrywania skrobi. Próbki, w których doszło do zmiany barwy na niebieskofioletową, zawierają skrobię. Postawiona hipoteza jest błędna. Ziemniak zawiera skrobię, natomiast jabłko nie.

Płyn Lugola jest wodnym roztworem jodu w jodku potasu. Zabarwienie skrobi pod wpływem płynu Lugola spowodowane jest przez adsorpcję jodu na cząsteczce polisacharydu. Cząsteczki jodu wnikają do środka spiralnie skręconego łańcucha skrobi. Powoduje to zmianę zakresu fal pochłaniania światła. Barwa zależy od długości łańcucha, amyloza zabarwia się pod wpływem jodu na niebiesko, a amylopektyna na fioletowo.

Ćwiczenie 1
Rj5dEXXfCb7N5
Odpowiedz, do czego służy płyn Lugola? Co oznacza zmiana barwy próbek? (Uzupełnij).

Podsumowanie

  • Aby wykryć glukozę w produktach spożywczych, należy przeprowadzić tzw. próbę Trommera – odpowiednio przygotowany produkt ogrzewać ze świeżo strąconym wodorotlenkiem miedzi(II). Pozytywny wynik tej próby, świadczący o obecności glukozy w analizowanym produkcie, to obecność w probówce, po zakończeniu doświadczenia, ceglastoczerwonego osadu.

  • Do wykrywania skrobi w produktach spożywczych służy próba jodoskrobiowa – reakcja skrobi z jodyną, w wyniku której powstaje ciemnogranatowe zabarwienie.

Słownik

próba jodoskrobiowa
próba jodoskrobiowa

reakcja charakterystyczna skrobi; zachodzi pod wpływem jodu zawartego między innymi w jodynie; w wyniku tej reakcji powstaje ciemnogranatowe zabarwienie

próba Trommera
próba Trommera

reakcja pozwalająca na sprawdzenie obecności glukozy w badanych próbkach; próba ta polega na ogrzewaniu odpowiednio przygotowanej próbki ze świeżo strąconym wodorotlenkiem miedzi, pozytywny wynik próby to ceglastoczerwony osad, który świadczy o obecności glukozy w badanej próbce

bg‑gold

Notatnik

R17TY7A3VUjRk
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.