Język mówiony a język pisany – czy dwa oddzielne języki?

Cele lekcji

Wiadomości

Uczeń:

• wie co to jest język mówiony,

• wie co to jest język pisany,

• zna cechy obydwu odmian języka.

Umiejętności

Uczeń:

• odróżnia język mówiony od pisanego,

• potrafi świadomie tworzyć teksty stylem mówionym i pisanym.

Metoda i forma pracy

Heureza, elementy podającej, zajęć praktycznych, indywidualna, zbiorowa.

Środki dydaktyczne

Karta pracy.

Przebieg lekcji

Faza przygotowawcza

Nauczyciel informuje uczniów o temacie lekcji.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi wybranego ucznia, żeby ten opowiedział krótko, co robił poprzedniego dnia.

2. Następnie nauczyciel czyta fragment jakiegoś opowiadania, np. z podręcznika

i prosi uczniów, aby spróbowali określić różnice językowe między wypowiedzią kolegi a przeczytanym tekstem.

3. Nauczyciel prosi, aby uczniowie zajrzeli do podręczników i na podstawie któregoś z tekstów spróbowali powiedzieć w jaki sposób powstaje tekst pisany, jakich zasad przestrzega się przy jego tworzeniu. Po czym uczniowie zapisują notatkę w zeszytach uwzględniającą powstawanie cechy języka pisanego.

4. Nauczyciel prosi wybranego ucznia, by ten powtórzył zdanie: jestem głodny – w taki sposób jak by to mówiła osoba zła, rozbawiona, jako pytanie, jako stwierdzenie.

5. Nauczyciel prosi uczniów żeby zastanowili się jak interpunkcja w języku pisanym przekłada się na język mówiony.

6. Uczniowie sporządzają notatkę uwzględniającą cechy języka mówionego.

7. Zadaniem uczniów jest wyobrażenie sobie że są świadkami napadu na bank oraz sporządzenie oświadczenia pisemnego dla policji, a następnie opowiedzenie zdarzenia koledze lub koleżance.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o skomentowanie różnic w tekstach pisanych i mówionych kolegów.

2. Nauczyciel prosi wybraną osobę o podsumowanie wiadomości z lekcji.

5. Bibliografia

Współczesna polszczyzna red. J. Kowalikowa, U. Żydek‑Bednarczuk, Kraków 2000, s.27.

6. Załączniki.

Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Brak.