Kaski korekcyjne w leczeniu deformacji głowy
Każda anomalia w budowie głowy małego dziecka wzbudza niepokój rodziców. Nie tylko ze względów estetycznych, ale przede wszystkim z powodu obaw o jego rozwój psychiczny i ruchowy. Deformacje głowy u niemowląt mogą mieć różne podłoże i być związane z życiem płodowym, a także mogą pojawić się po urodzeniu dziecka.
Występuje kilka rodzajów zniekształceń głowy u niemowląt i małych dzieci (tabela 6).
Deformacja | Nazwa deformacji | Charakterystyka |
|---|---|---|
 | Plagiocefalia (skośnogłowie) | Główka ustawiona skośnie. Asymetrycznemu wybrzuszeniu po jednej stronie tyłoczaszki odpowiada po przekątnej uwypuklenie czoła. Ucho od strony spłaszczenia jest przesunięte ku przodowi. Twarz najczęściej jest asymetryczna. |
 | Brachycefalia symetryczna (płaskogłowie, krótkogłowie symetryczne) | Występuje mocne, szerokie spłaszczenie na całej powierzchni potylicznej wraz ze skróceniem wymiaru przednio‑tylnego czaszki. Czoło najczęściej uwypuklone, wysuwa się obustronnie do przodu. |
 | Brachycefalia asymetryczna (krótkogłowie asymetryczne) | Głowa szeroka, mocno spłaszczona asymetrycznie. Wymiar przednio‑tylny skrócony. Ucho i czoło mogą znaleźć się w pozycji wysunięcia do przodu po stronie większego spłaszczenia, a twarz może stać się asymetryczna. |
 | Skafocefalia (wąskogłowie, łódkogłowie, długogłowie) | Główka dziecka spłaszczona po bokach, co powoduje, że nabiera wydłużonego kształtu. Staje się przy tym wąska, a część potyliczna i czołowa uwypuklają się. |
Terapia dziecka z deformacją głowy wymaga ogromnego zaangażowania rodziców. Podjęcie decyzji o zastosowaniu odpowiedniego leczenia należy do lekarza kierującego. Do wyboru pozostaje kilka metod: od zwykłej ułożeniowej, poprzez odpowiednie ćwiczenia, do zastosowania rozwiązań ortotycznych.
Najbardziej rozpowszechnionymi ortezami do nieinwazyjnego leczenia deformacji głowy są kaski korekcyjne (rys. 22).
Celem tej metody jest wyeliminowanie zniekształcenia i powrót do prawidłowych proporcji czaszki. Proces zaopatrzeniu małego pacjenta przebiega następująco.
Lekarz prowadzący zleca wykonanie indywidualnego kasku korekcyjnego wraz z ewentualnymi wskazaniami dodatkowymi dla technika ortopedycznego. Jeżeli wcześniejsze metody, np. terapia ułożeniowa, nie przyniosły oczekiwanych efektów, ma to miejsce około do miesiąca życia dziecka. Warto dodać, że ustawodawca nie przewiduje finansowania kasków korekcyjnych ze środków publicznych (NFZ), wobec czego kosztami terapii kaskowej całkowicie obarczeni są rodzice.
Wybrany wytwórca zaopatruje pacjenta w kask korekcyjny z zastosowaniem różnych technologii (formownie tworzyw termoplastycznych, druk 3D).
Po odbiorze wykonanej ortezy pacjent trafia do lekarza kierującego, celem kontroli i oceny wykonanego zaopatrzenia. W przebiegu terapii kaskowej współpraca na linii lekarz – technik jest bardzo istotna. Lekarz ustala z rodzicami również plan dalszego leczenia oraz kalendarz wizyt kontrolnych.
Podstawą wykonania kasku dla konkretnego przypadku pacjenta jest pobranie indywidualnego pomiaru główki niemowlęcia. Obecnie praktycznie wyeliminowano stosowanie klasycznej metody gipsowej na rzecz skanowania głowy dziecka. Jest to bezpieczny sposób, który obniża poziom stresu i niepokoju malucha, a także rodziców. Wynik pomiaru jest dokładny, a prawidłowo pozyskany praktycznie pozbawiony granicy błędu. Oprócz oceny wzrokowej i badania pacjenta, technik ortopeda, korzystając z oprogramowania, może dokonać obliczeń charakteryzujących konkretną deformację. Obecnie powszechnie stosuje się w wykonawstwie ortez głowy u małych dzieci metody wspierane komputerowym oprogramowaniem projektowania i wykonywania CAD/CAM. Cały proces wytwórczy jest krótki i przebiega bardzo sprawnie.
W terapii kaskowej wykorzystuje się następujące czynniki:
główka dziecka rośnie bardzo szybko,
główka łatwo poddaje się przyłożonym siłom,
indywidualny pomiar oddaje dokładny kształt deformacji czaszki; widoczne są wszystkie wypukłości i wklęsłości towarzyszące danemu schorzeniu, na które należy oddziaływać,
małe dzieci nie maja problemu z akceptacją lekkiej, dostosowanej ortezy i noszeniem jej przez prawie całą dobę,
w kaskach łatwo wprowadza się zmiany oraz korekty w trakcie jego użytkowania,
ze względu na stosowane technologie wymiana kasku na większy (w miarę potrzeby) następuje szybko.
Zasada doboru konstrukcji kasku w zależności od deformacji czaszki opiera się głównie na odpowiednim uformowaniu ortezy w odpowiedzi na kształty głowy, bez względu na typ deformacji (tabela 6). Kask korekcyjny przylega do elementów uwypuklonych zniekształceniem, a wokół miejsc spłaszczonych czy wklęsłych posiada wolną przestrzeń (rys. 23).
Naturalnie rosnąca główka dziecka ograniczona jest przyłożonymi powierzchniami kasku, co hamuje powiększanie się deformacji. Natomiast wolne przestrzenie są przez nią wypełniane. Czaszka stopniowo nabiera prawidłowych proporcji (rys. 24).
Dziecko przebywa w kasku około godziny na dobę. Zakończenie stosowania ortezy odbywa się najczęściej około miesiąca życia dziecka i uzależnione jest od stopnia zniekształcenia, wieku dziecka oraz momentu rozpoczęcia terapii. Zakłada się, że im wcześniej kask korekcyjny zostanie wprowadzony, tym krótszy jest czas jego użytkowania.
W celu zaprojektowania kasków koreksyjnych przejdź do programu ćwiczeniowego do projektowania “Projektowanie kasków korekcyjnych”.programu ćwiczeniowego do projektowania “Projektowanie kasków korekcyjnych”.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści