Komentarz
Rekomendowane zmiany
Rekomendowane poziomy biegłości
Komentarz
Wybór poziomu B2 ze skali poziomu biegłości językowej został dokonany ze względu na różne czynniki, które wynikają zarówno ze zróżnicowanej i trudnej sytuacji uczniów głuchych i słabosłyszących w polskich szkołach, jak i sytuacji kadrowej pedagogów.
Do dziś nadal brakuje w języku polskim i PJM jednej, spójnej ramy opisu biegłości językowej dla uczenia PJM jako języka obcego. Obecnie dla PJM istnieje jedynie pełne opracowanie poziomów A1 i A2 wraz z deskryptorami.
Brak ramy opisu dla poziomów B1‑C2 należy uzupełnić w pierwszej kolejności. Przygotowanie opisu każdego poziomu skali jest niezbędne do tego, by zgodnie z ESOKJ, można było dostosować go do specyficznych potrzeb konkretnej grupy osób. Stosowana rama skali biegłości może służyć do standaryzowania i uogólniania wymogów kształcenia na kursach językowych, systemów certyfikacji, szkolenia nauczycieli, czy też samodzielnego sprawdzenia swojego poziomu biegłości językowej.
Osiągnięcie poziomu B1 to znaczący krok na ścieżce uczenia się języka jako obcego. Opanowanie języka na tym poziomie oznacza, że możemy poradzić sobie w codziennych sytuacjach komunikacyjnych. Wyznaczenie poziomu B2 jako wyjściowego dla nauczycieli/nauczycielek wydaje się odpowiednie jako punkt wyjścia ich funkcjonowania językowego w klasie. Umiejętności zaznaczone w skali globalnej dla B2 podkreślają samodzielność użytkowników/użytkowniczek języka, ich gotowość do spontanicznej i płynnej komunikacji, szerokie umiejętności z zakresu poruszanych tematów, w tym umiejętność rozumienia dyskusji na tematy techniczne i związane z daną specjalnością lub konkretnym wykształceniem. Wszystkie te umiejętności są niezbędne do prowadzenia skutecznego procesu dydaktycznego z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb uczniów i uczennic.
Specjalizacja surdopedagogiczna oferowana na różnych kierunkach nie daje możliwości osiągnięcia wyższego poziomu biegłości językowej w PJM niż B2. Zakładając, że możliwości kadrowe i finansowe pozwolą na realizację programu nauczania PJM przez 4 lata, poziom B2 jest dla osób studenckich w zasięgu. Osiągnięcie takiego poziomu na studiach podyplomowych może być trudniejsze, ale przy intensyfikacji zajęć, możliwe.
Oczywiście, samo wskazanie poziomu B2 jako wyjściowego nie oznacza, że powinien być to ostatni etap kształcenia językowego danej osoby. Jest to poziom pozwalający na swobodne wchodzenie w interakcję z użytkownikami/użytkowniczkami polskiego języka migowego (nie tylko uczniami/uczennicami), rozwijanie swojego języka w kontaktach nieformalnych, na uczestniczenie w życiu środowiska, zdobywanie kompetencji w różnych sytuacjach komunikacyjnych.
Na koniec należy dodać, że w modelu kształcenia dwujęzycznego osób głuchych i słabosłyszących powinno się zakładać dobre kompetencje językowe osoby nauczycielskiej, która miałba prowadzić zajęcia w języku migowym, ale szczególnie kompetencje tych osób, które miałaby uczyć PJM w ramach przedmiotu „polski język migowy”.
Słyszące osoby nauczycielskie, którr posługują się PJM jako językiem obcym, nie zastąpią w doświadczeniu językowym kontaktów z natywnym użytkownikiem PJM. W rozwoju językowym potrzebny jest nie tylko wzorzec komunikacyjny, ale również kulturowy. Składa się na to przebywanie w środowisku użytkowników/użytkowniczek PJM, w którym dziecko głuche zyskałoby poczucie przynależności, kształtowałoby swoją tożsamość i obserwowało dorosłych reprezentantów swojego środowiska funkcjonujących zarówno w kulturze głuchych użytkowników PJM, jak i słyszących.
