Temat: Wiatry lokalne

Adresat

Uczeń klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

IX. Środowisko przyrodnicze Polski na tle Europy: położenie geograficzne Polski; wpływ ruchów górotwórczych i zlodowaceń na rzeźbę Europy i Polski; przejściowość klimatu Polski; Morze Bałtyckie; główne rzeki Polski i ich systemy na tle rzek Europy oraz ich systemów; główne typy gleb w Polsce; lasy w Polsce; dziedzictwo przyrodnicze Polski, surowce mineralne Polski.

Uczeń:

7) charakteryzuje elementy klimatu Polski oraz długość okresu wegetacyjnego.

Cel lekcji

Uczniowie dowiedzą się, czym są wiatry lokalne i jaki jest mechanizm ich powstawania.

Kryteria sukcesu

• wyjaśnisz pojęcia „bryza dzienna i bryza nocna”;

• opiszesz mechanizm powstawania bryzy;

• wyjaśnisz pojęcie „fen”;

• opiszesz mechanizm powstawania wiatrów fenowych.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w języku obcym;

• kompetencje matematyczne;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Metody/formy pracy

• problemowe: dyskusja dydaktyczna, referat;

• eksponujące: prezentacja;

• programowane: z użyciem komputera, z użyciem e‑podręcznika;

• praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe;

• formy pracy: indywidualna, w grupie i zbiorowa.

Środki dydaktyczne

• komputery z dostępem do internetu, ewentualnie tablety;

• zasoby multimedialne zawarte w lekcji „Wiatry lokalne” w abstrakcie;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Fazy lekcji

Wstępna

1. Przed lekcją nauczyciel poleca uczniom zapoznanie się w domu z całością materiału dotyczącego lekcji „Wiatry lokalne”.

2. Na zajęciach nauczyciel określa cel lekcji i informuje uczniów o jej planowanym przebiegu. Podaje uczniom kryteria sukcesu.

3. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: jak powstaje bryza? Uczniowie zapisują krótką notatkę na ten temat w zeszycie lub na tablicy interaktywnej w abstrakcie. Następnie prezentują swoje odpowiedzi na forum.

Realizacyjna

1. Zreferowanie następujących zagadnień przez ochotników lub osoby wskazane przez nauczyciela:

• mechanizm powstawania bryzy dziennej;

• mechanizm powstawania bryzy nocnej;

• mechanizm powstawania wiatru halnego;

• zagrożenia powodowane przez wiatry halne.

W trakcie swoich wystąpień uczniowie mogą wspomagać się galerią 1 i galerią 2 w abstrakcie.

2. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie interaktywne dotyczące pojęć związanych z tematyką lekcji (pytanie wielokrotnego wyboru).

3. Prezentacja animacji przedstawiającej tworzenie się wiatru fenowego. Nauczyciel wskazuje uczniom na najistotniejsze etapy tego procesu, jak: istnienie znacznej różnicy ciśnień po obu stronach łańcucha górskiego, ochładzanie się wilgotnego powietrza unoszącego się wzdłuż stoku po stronie wyżu, kondensacja pary wodnej i wystąpienie opadów, ogrzewanie się suchego powietrza opadającego wzdłuż stoku po stronie niżu.

4. Praca w grupach. Uczniowie wyszukują w internecie informacje na temat wiatrów fenowych związanych z różnymi łańcuchami górskimi. Zapisują w zeszytach notatkę na ten temat. Nauczyciel weryfikuje poprawność wykonanego zadania.

Podsumowująca

1. Ostatnim etapem lekcji jest dyskusja na forum klasy, która służy wymianie informacji znalezionych przez poszczególne grupy, utrwaleniu wiadomości, wyjaśnieniu ewentualnych wątpliwości oraz uzupełnieniu notatek.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Local winds

Geographers distinguish dozens of local winds. A typical example is a breeze, i.e. wind blowing on the coasts of every sea, and even larger lakes. A sea breeze blows from the colder sea (where a higher pressure is locally formed above water) towards the warmer land (where the atmospheric pressure is lower) A land breeze is formed when at night the land loses heat at a faster rate than water (the atmospheric pressure is higher over land than over water). The breeze then blows from the cooled land to the warmer sea. The range of this wind is usually a few kilometres.

Another example is a foehn. In Poland, it is called halny. It has a different name in the mountains all over the world. It is formed when there is a difference in atmospheric pressure on two sides of high mountains. The air masses simultaneously rise and cool down by 0.6°C for every 100 m. The water vapour condenses and falls in the form of rain or snow. Cold air crosses the mountains and begins to fall on the opposite side, but because it is already dry, it warms up by 1°C for every 100 m, so it becomes warmer than at the same height on the other side of the mountains. Foehn winds are very violent and gusty, and when they occur in winter, they can quickly melt even a thick snow layer.
Local winds with different names are also formed on the border of wide plateaus, in wide valleys, near glaciers and ice sheets and on the border of deserts.