Temat: Średniowieczna Polska – powtórzenie wiadomości

Adresat

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej

Podstawa programowa

II. Najważniejsze elementy polskiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:

2. zna legendy o początkach państwa polskiego;

3. wiąże najważniejsze zabytki i symbole kultury polskiej z właściwymi regionami.

III. Refleksja nad historią jako nauką. Uczeń:

1. wyjaśnia, na czym polega praca historyka;

2. odróżnia historię od dziejów legendarnych.

IV. Postacie i wydarzenia o doniosłym znaczeniu dla kształtowania polskiej tożsamości kulturowej. Uczeń sytuuje w czasie i opowiada o:

1. księciu Mieszku i czeskiej Dobrawie – chrzcie Polski;

2. Bolesławie Chrobrym – pierwszym królu – i zjeździe w Gnieźnie.

V. Polska w okresie wczesnopiastowskim. Uczeń:

1. opisuje (...) kryzys monarchii Mieszka II;

2. charakteryzuje odbudowę i rozwój państwa Piastów za rządów Kazimierza Odnowiciela i Bolesława Śmiałego;

3. przedstawia dokonania Bolesława Krzywoustego, opisuje konflikt z Cesarstwem Niemieckim;

4. opisuje społeczeństwo Polski pierwszych Piastów.

VI. Polska w okresie rozbicia dzielnicowego. Uczeń:

1. umieszcza w czasie i przestrzeni Polskę okresu rozbicia dzielnicowego;

2. opisuje przyczyny oraz wskazuje skutki rozbicia dzielnicowego;

3. umieszcza w czasie najważniejsze wydarzenia związane z relacjami polsko‑krzyżackimi oraz zagrożeniem najazdami tatarskimi w okresie rozbicia dzielnicowego;

4. opisuje przemiany społeczne i gospodarcze, z uwzględnieniem ruchu osadniczego;

5. charakteryzuje proces zjednoczenia państwa polskiego na przełomie XIII i XIV wieku, wskazując na rolę władców piastowskich (ze szczególnym uwzględnieniem roli Władysława Łokietka) oraz Kościoła.

VII. Polska w XIV i XV wieku. Uczeń:

1. opisuje rozwój terytorialny państwa polskiego w XIV wieku;

2. analizuje dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie polityki wewnętrznej (system obronny, urbanizacja kraju, prawo, nauka);

3. opisuje związki Polski z Węgrami w XIV i XV wieku.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń powtarza wiedzę oraz słownictwo w zakresie tematycznym: Średniowieczna Polska

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • zadawać i odpowiadać na pytania kolegów dotyczące tematu lekcji;

  • utrwalać materiał z lekcji: Legendarne początki Polski; Mieszko I – początki państwa polskiego; Bolesław Chrobry – pierwszy król Polski; Polska po śmierci Bolesława Chrobrego; Od Polski drewnianej do murowanej; Kazimierz Wielki – zręczny polityk;

  • utrwalać słownictwo związane z tematem lekcji.

Metody/techniki kształcenia

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • podające

    • pogadanka.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

  • eksponujące

    • pokaz.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  1. Przed planowaną lekcją powtórzeniową nauczyciel prosi wszystkich uczniów, by przypomnieli sobie materiał e‑podręcznika z działu *Średniowieczna Polska*, a wybranych, by na podstawie lekcji przygotowali w oparciu o generator zamieszczony w abstrakcie krzyżówki dla kolegów do pracy na lekcji.

Faza wstępna

  1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

  2. Prowadzący przypomina uczestnikom zajęć, jakiego obszaru tematycznego będzie dotyczyła lekcja.

Faza realizacyjna

  1. Uczniowie wyświetlają na tablicy interaktywnej opracowane przed lekcją krzyżówki. Zadaniem pozostałych jest odgadnięcie poszczególnych haseł. Po każdej krzyżówce, w oparciu o technikę świateł, uczniowie dokonują oceny pytań (czy są jednoznaczne, logicznie sformułowane). Nauczyciel ocenia pytania pod kątem językowym i udziela informacji zwrotnej.

  2. Ćwiczenie 1. Zadawanie pytań. Uczniowie wykorzystują formularz do zapisania pytań skierowanych do kolegi lub koleżanki w celu sprawdzenia rozumienia wysłuchanego tekstu.

  3. Uczniowie wykonują dwa zadania z generatorami zawartymi w abstrakcie. Swoją odpowiedź przygotowują pisemnie. Nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, uzupełniając ją w razie konieczności o dodatkowe wiadomości.

  4. Uczniowie analizują mapę przedstawiającą Polskę po rozbiciu dzielnicowym i przyporządkowują władców do ich dzielnic.

  5. Uczniowie uzupełniają puste miejsca w tekście opisującym dzieje Piastów od rozbicia dzielnicowego do śmierci Kazimierza Wielkiego.

  6. Poszerzanie i bogacenie słownictwa angielskiego w zakresie zagadnień ujętych w lekcji - uczniowie wykonują zawarte w abstrakcie ćwiczenie językowe. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

  1. Nauczyciel zadaje uczniom pytania:

    • Co na zajęciach wydało wam się ważne i ciekawe?

    • Co było łatwe, a co trudne?

    • Jak możecie wykorzystać wiadomości i umiejętności, które dziś zdobyliście?

    Chętni lub wybrani uczniowie podsumowują zajęcia

Praca domowa

  1. Przygotuj pięć pytań dotyczących omawianego obszaru, które mogłyby się znaleźć na kartkówce z lekcji.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Legend
Legend
R10QSnzWOcYWJ
Nagranie dźwiękowe słówka.

Legenda

Myth
Myth
ROZyPffL9LSZ5
Nagranie dźwiękowe słówka.

Mit

Founding legend
Founding legend
RU1U49pztD8xz
Nagranie dźwiękowe słówka.

Legenda założycielska

Dynastic legend
Dynastic legend
R9tqbKOaST1Vz
Nagranie dźwiękowe słówka.

Legenda dynastyczna

Castle
Castle
R1VLmSF7fwWCo
Nagranie słówka: Castle

Zamek – budynek lub zespół budynków dla celów obronnych, mieszkalnych i użytkowych otoczonych murami. Często był siedzibą monarchy lub centrum władzy książęcej.

Court
Court
RysRQJZlG6hWY
Nagranie dźwiękowe słówka.

Dwór

Prince
Prince
RktriaVwoxD6C
Nagranie dźwiękowe słówka.

Książę

Dragon
Dragon
RHiV8AEug2LK8
Nagranie dźwiękowe słówka.

Smok

Descendant
Descendant
RUwbdBbwEi1CQ
Nagranie dźwiękowe słówka.

Potomek

Baptism
Baptism
RTTPexll7OYYG
Nagranie dźwiękowe słówka.

Chrzest – przyjęcie przez władcę Polan, Mieszka I, wyznania chrześcijańskiego, który zapoczątkował chrystianizację kraju.

Christianity
Christianity
R7oMQWeAk2ZZ2
Nagranie dźwiękowe słówka.

Chrześcijaństwo.

Slavic tribes
Slavic tribes
Rf5Jv5sJ9cJSI
Nagranie dźwiękowe słówka.

Plemiona słowiańskie.

Imperial court
Imperial court
RBZqHOcXnauPj
Nagranie dźwiękowe słówka.

Dwór cesarski.

Christianization mission
Christianization mission
RV3kNqOmlGBMf
Nagranie słówka: Christianization mission

Misja chrystianizacyjna – misja polegająca na upowszechnianiu chrześcijaństwa wśród pogan

Imperial diadem
Imperial diadem
R6dLmaajw9KKR
Nagranie słówka: imperial diadem

Diadem cesarski - opaska na głowę wykonana ze złota lub srebra, będąca oznaką władzy

Coronation
Coronation
R1CILt5HwTZhT
Nagranie słówka: coronation

Koronacja – uroczystość, w czasie której na głowę władcy nakładano koronę, a jego samego namaszczano świętymi olejami

Congress of Gniezno
Congress of Gniezno
R1cvY0mi0O9qd
Nagranie słówka: Congress of Gniezno

Zjazd Gnieźnieński

Pilgrimage
Pilgrimage
R1N0ziQ1h5WKT
Nagranie słówka: pilgrimage

Pielgrzymka

Cathedral
Cathedral
R2laWMf17vw8Y
Nagranie słówka: Cathedral

Katedra – główny kościół chrześcijański, siedziba biskupa.

Capital city
Capital city
ReSv5fpF2f081
Nagranie słówka: Capital city

Stolica – miasto, w którym znajdują się najważniejsze (centralne) organy państwa.

Will
Will
R1OUvgszZeYPX
Nagranie słówka: Will

Testament – dokument, akt prawny, w którym spadkobierca rozporządza swoim majątkiem na wypadek swojej śmierci.

District
District
RZ0xRPoOgss0D
Nagranie słówka: District

Dzielnica – część Polski we władaniu księcia, która powstała po podziale kraju dokonanym przez Bolesława Krzywoustego.

Senior
Senior
Re9IIIWrv2GXp
Nagranie słówka: Senior

Senior – najstarszy z rodu, któremu mieli podlegać książęta poszczególnych dzielnic.

Civil war
Civil war
R1GV5OdFqFbdc
Nagranie słówka: Civil war

Wojna domowa – konflikt zbrojny między obywatelami jednego państwa lub członkami jednej grupy/plemienia.

Religious order
Religious order
RWsawCs8qKqhz
Nagranie słówka: Religious order

Zakon – zgromadzenie religijne, którego członkowie składają śluby i żyją według przyjętych reguł.

Prussians
Prussians
R11BNpL7ZQ8Q4
Nagranie słówka: Prussians

Prusowie – pogańskie ludy zamieszkujące w średniowieczu wybrzeże Bałtyku na wschód od Wisły.

Teutonic Order
Teutonic Order
RpnptNjKBNsrD
Nagranie słówka: Teutonic Order

Krzyżacy – zakon rycerski, sprowadzony na ziemię chełmińską przez Konrada Mazowieckiego w 1226 r., jego pełna nazwa brzmi: Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie.

Economic development
Economic development
RtCZ340jXcVKC
Nagranie słówka: Economic development

Rozwój gospodarczy - proces wzrostu i poprawy jakości gospodarki, prowadzi do podniesienia poziomu życia mieszkańców.

Settlement
Settlement
RG2hPlgg1ojCf
Nagranie słówka: Settlement

Osada – małe miasteczko, którego mieszkańcy są zaangażowani w jedną gałąź gospodarki, np. wydobywanie soli.

City hall/Town hall
City hall/Town hall
RAvuBvergkStd
Nagranie słówka: City hall/Town hall

Ratusz – reprezentacyjny budynek będący siedzibą władz miejskich, znajdujący się najczęściej w centrum miasta.

Defensive walls
Defensive walls
R22OhOn0crShg
Nagranie słówka: Defensive walls

Mury obronne – struktura obronna, fortyfikacja wykonana z kamienia lub cegły, której zadaniem jest ochrona miasta przed zagrożeniem z zewnątrz.

Staple right
Staple right
R9Qve3yPHYmYr
Nagranie słówka: Staple right

Prawo składu - obowiązek nałożony na kupców podróżujących przez miasto, aby tam przebywać przez pewien czas i sprzedawać swoje towary.

University
University
R1MiB6IKD2L0q
Nagranie słówka: University

Uniwersytet – instytucja szkolnictwa wyższego, składająca się z kilku działów nauki, np. prawo, administracja i posiadanie prawa do nadawania stopni naukowych.

Politician
Politician
RMahySPO4kvvb
Nagranie słówka: Politician

Polityk – osoba zaangażowana w politykę, która sprawuje władzę i rządzi krajem, kierując się wspólnym interesem.

Perpetual peace
Perpetual peace
R1aaGoviJu8zj
Nagranie słówka: Perpetual peace

Wieczny pokój – stały konsensus, umowa między stronami (zazwyczaj krajami), które pozostają w konflikcie zbrojnym.

Fief
Fief
Rt138Ja5b5B6S
Nagranie słówka: Fief

Lenno – ziemia nadana wasalowi przez pana lennego (seniora); tutaj: ziemia która jest formalnie własnością seniora ale jest zarządzana przez wasala.

Successor
Successor
R121g2ZebbuVk
Nagranie słówka: Successor

Następca – osoba, która przejmuje prawa i obowiązki zmarłego.

International arena
International arena
RjyqeSKblRsO3
Nagranie słówka: International arena

Międzynarodowa arena – międzynarodowa przestrzeń, w której kraje, narody i instytucje prowadzą dyskusje, spory i rozmowy.

Feast
Feast
R1P1RfuUwb1QX
Nagranie słówka: Feast

Uczta – duża i wystawna impreza.

Teksty i nagrania

R4FkGNmnl9y7a
Nagranie dźwiękowe abstraktu.

Medieval Poland - a repetition lesson

Links to lessons: 1 , 2 , 3 , 4 , 5 , 6

Links to the abstracts: 1, 2, 3, 4, 5, 6