Temat: Narodziny i rozwój chrześcijaństwa

Adresat

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa V szkoły podstawowej

I. Cywilizacje starożytne. Uczeń:

5) charakteryzuje najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej świata starożytnego w różnych dziedzinach: filozofii, nauce, prawie, architekturze, sztuce, literaturze;

6) umiejscawia w czasie i przestrzeni narodziny oraz rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają, jak doszło do powstania największej religii monoteistycznej – chrześcijaństwa - oraz o pierwszych wiekach jego istnienia.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wyjaśniać gdzie i kiedy powstało chrześcijaństwo;

• opisywać losy pierwszych chrześcijan;

• wskazywać kiedy chrześcijaństwo stało się oficjalną religią starożytnego Rzymu;

• definiować dlaczego chrześcijaństwo stało się największą religią monoteistyczną na świecie.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Uczniowie powinni przypomnieć sobie główne założenia judaizmu..

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nawiązując do zadania domowego, pyta uczniów, jaką religię monoteistyczną poznali do tej pory i czym się ona charakteryzowała.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel przypomina uczniom o podbojach starożytnego Rzymu. Jedną z podbitych ziem była Palestyna, na której znajdował się starożytny Izrael. Znalazł się on pod panowaniem Rzymu w 63 r. p.n.e. i pozostał aż do podziału cesarstwa w 395 roku. Następnie nauczyciel przedstawia uczniom sytuację Żydów pod panowaniem rzymskim.

2. Jak narodziło się chrześcijaństwo? – nauczyciel rozpoczyna dyskusję, stawiając pytanie uczniom. Powinni oni znać historię Jezusa z Nazaretu (szczególnie śmierć przez ukrzyżowanie i zmartwychwstanie itp.). Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że mimo że Jezus jest postacią historyczną (wspomina o nim m.in. rzymski historyk Tacyt), to najważniejszymi źródłami o jego istnieniu są Ewangelie i Dzieje Apostolskie, których opowieści trudno zweryfikować.

3. Kontynuując dyskusję, nauczyciel pyta uczniów, jak sądzą, jak to się stało, że Jezus zdobył naśladowców? Co głosił, że ludzie poszli za nim i pozostali wierni jego słowom po jego śmierci? Pyta również uczniów o najważniejsze według Chrystusa przykazanie – „Miłuj bliźniego swego jak siebie samego”? Co ono oznacza i dlaczego jest tak rewolucyjne, niezwykłe? Zadając pytania, pamięta o takim ich formułowaniu, by miały charakter pytań kluczowych. Uczniowie wykonują **Ćwiczenie 1**, wskazując poprawne zdania. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

4. Nauczyciel kontynuuje rozmowę nauczającą, zaznaczając, że pierwszymi chrześcijanami byli Żydzi, a ich wspólnota była niewielka. Rozwój i ekspansję nowa wiara zawdzięcza Pawłowi z Tarsu. Nauczyciel przybliża jego postać, podkreślając, że wielu badaczy dziejów Kościoła uważa, że gdyby nie jego charyzma i zdolności organizacyjne, chrześcijaństwo nigdy nie rozprzestrzeniłoby się na tak znaczne tereny. Następnie wyjaśnia, jak do tego doszło, i tłumaczy kierunki ekspansji religii. Uczniowie zapoznają się z mapą i wykonują **Ćwiczenie 2**. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

5. Nauczyciel wyjaśnia rozwój chrześcijaństwa w pierwszych wiekach oraz tłumaczy używane przez nich symbole – wino, chleb, ryba. Następnie, wyjaśniając znaczenie męczeństwa w religii chrześcijańskiej, przechodzi do omówienia prześladowań wyznawców Jezusa w Cesarstwie Rzymskim. Wspomina oficjalne prześladowania i pogromy z rozkazu cesarzy Nerona (I wiek) i Dioklecjana (III/IV wiek) oraz sposoby represji: ukrzyżowania, tortury, skazywanie na śmierć przez pożarcie dzikich zwierząt na arenach amfiteatrów itp. Uczniowie studiują interaktywną ilustrację przedstawiającą obraz “Pochodnie Nerona” (**Polecenie 1**).

6. Następnie wyjaśnia drogę od oficjalnie zwalczanej religii do religii panującej. Wymienia i omawia znaczenie Edyktu mediolańskiego z 313 roku oraz decyzji cesarza Teodozjusza Wielkiego, który uznał chrześcijaństwo za religię panującą w 392 roku. Uczniowie porządkują chronologicznie wydarzenia w **Ćwiczeniu 3**. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie wykonują **Polecenie 2**. A następnie zastanawiają się, w jaki sposób nowa religia mogła w tak krótkim czasie dotrzeć na tak rozległe tereny.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych: W polskiej literaturze jednym z najważniejszych dzieł jest powieść o pierwszych chrześcijanach i ich prześladowaniu przez Rzym. Dowiedz się, jaki ma ona tytuł, kto jest autorem oraz o czym opowiada.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Birth and development of Christianity

The beginning of the largest monotheistic contemporary religion – Christianity is associated with Jesus Christ, who his followers took the be the Messiah – God's anointed one had come to Earth to redeem peoples' sins and bring everlasting peace. His death and resurrection, as described in the New Testament, gave rise to a new religion. Roman and Jewish sources do not give a lot of information about his teachings activities or life. And although Jesus of Nazareth is an historical figure, it is difficult to assess how in the Gospels and Acts of the Apostles relationships reflect actual events. The new faith initially gained members only amongst Jews living in Palestine, where Jesus was born and preached. Their centre was Jerusalem and the leaders were his relatives and some of his Apostles. The wider spread of Christianity only began with the conversion of Paul from Tarsus (St Paul) – who had earlier been a persecutor of the followers of Christ. He decided to spread the teachings of Jesus to other places, such as Asia Minor, Greece and Cyprus, even to non‑Jews. Thanks to his apostolic mission many communities were established, mostly in the eastern part of the Roman Empire. Thanks to its followers, Christianity spread quickly right across the Empire. In the beginning the Romans could not differentiate the followers of Jesus from the Jews, and treated then in the same way. They were often met with various acts of hatred and hostility. The first large‑scale persecution of Christians took place in AD64 when large areas of Rome were destroyed by fire. In blaming the followers of Jesus for this, Emperor Nero ordered they be persecuted. Various epidemics, wars and state crises in the second and third centuries had a similar outcome. Accused of supporting the enemy and causing other problems, many Christians suffered a Martyr's death.

The growing number of the faithful, and above all their determination and loyalty to their faith, proved to be a force that not even waves of oppression and imperial edicts could destroy. Finally, on the back of the Grand Milanese Edict of 313, issued by Emperor Constantine, Christianity became tolerated, a religion with equal footing to others in existence within the Roman Empire. The Emperor himself, even though he does not profess faith in Jesus, often was seen as the guardian of Christians. In 325 he led a Council where the first principles of the faith were adopted. Finally (in 392) thanks to the Emperor Theodosius the Great, Christianity was recognised as the dominant religion, and all other forms of worship and worship of ancient deities was forbidden.