Tytuł: Pisarz i komputer

Opracowanie scenariusza: Katarzyna Maciejak

Temat zajęć

Od pisma klinowego do komputerów – o rozwoju pisma.

Grupa docelowa

Uczniowie klasy VI szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

12) określa tematykę oraz problematykę utworu;

14) nazywa wrażenia, jakie wzbudza w nim czytany tekst;

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

3) określa temat i główną myśl tekstu;

5) odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od drugorzędnych;

6) odróżnia informacje o faktach od opinii;

11) odnosi treści tekstów kultury do własnego doświadczenia.

II. Kształcenie językowe.

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

2) posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny;

3) używa stylu stosownego do sytuacji komunikacyjnej;

6) rozpoznaje słownictwo neutralne i wartościujące, rozumie ich funkcje w tekście;

7) dostosowuje sposób wyrażania się do zamierzonego celu wypowiedzi;

3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:

1) identyfikuje tekst jako komunikat; rozróżnia typy komunikatu: informacyjny, literacki, reklamowy, ikoniczny;

2) identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi;

3) określa sytuację komunikacyjną i rozumie jej wpływ na kształt wypowiedzi.

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) uczestniczy rozmowie na zadany temat, wydziela jej części, sygnały konstrukcyjne wzmacniające więź między uczestnikami dialogu, tłumaczące sens;

4) dokonuje selekcji informacji;

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

4) redaguje notatki;

5) opowiada o przeczytanym tekście;

6) rozróżnia współczesne formy komunikatów (np. e‑mail, SMS) i odpowiednio się nimi posługuje, zachowując zasady etykiety językowej;

IV. Samokształcenie. Uczeń:

1) doskonali ciche i głośne czytanie;

2) doskonali różne formy zapisywania pozyskanych informacji;

3) korzysta z informacji zawartych w różnych źródłach, gromadzi wiadomości, selekcjonuje informacje;

7) rozwija umiejętność krytycznej oceny pozyskanych informacji;

9) rozwija umiejętności efektywnego posługiwania się technologią informacyjną oraz zasobami internetowymi i wykorzystuje te umiejętności do prezentowania własnych zainteresowań.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają historię rozwoju pisma oraz dyskutują o wadach i zaletach nowych form komunikacji.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyszukuje informacje o rozwoju pisma;

• rozwija umiejetność czytania ze zrozumieniem;

• identyfikuje szanse i zagrożenia związane z rozwojem form komunikacji;

• wymienia podstawowe elementy struktury blogu;

• tworzy własną notkę do opublikowania na blogu;

• zadaje pytania dotyczące omówionego na lekcji zagadnienia.

Metody/techniki kształcenia

• podająca: pogadanka;

• praktyczne: tekstu przewodniego, ćwiczenia przedmiotowe;

• programowane: z użyciem komputera, z użyciem e‑podręcznika.

Formy pracy

• aktywność indywidualna jednolita;

• aktywność w parach;

• aktywność w grupach;

• aktywność zbiorowa.

Przebieg zajęć

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel określa cel zajęć: uczniowie poznają historię rozwoju pisma i porozmawiają o współczesnych możliwościach tworzenia tekstu.

2. Uczniowie wykonują zadanie interaktywne nr 1 – układają puzzle przedstawiające jedną z najstarszych odmian pisma (pismo klinowe). Następnie uczniowie wyszukują informacje o piśmie klinowym i sporządzają na ten temat notatkę w zeszycie.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie w parach (można zamienić na pracę samodzielną), tworzą interaktywną oś czasu przedstawiającą najważniejsze etapy w rozwoju pisma – wyszukują informacje w dostępnych źródłach (zadanie interaktywne nr 2). Do każdego etapu dołączają informację o narzędziach pisarza, które zmieniały się na przestrzeni wieków (gliniane tabliczki i rylce, papirusy, pergaminy, gęsie pióra, maszyny do pisania, komputery).

2. Uczniowie odczytują fragment Fajdrosa Platona (e‑podręcznik), w którym krytykował pismo. W dwóch zdaniach zapisują w zeszycie, na czym, według Platona, polegały wady pisma.
Warto też zastanowić się z uczniami, jakie byłoby zdanie Platona na temat komputera.
Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej tabelę: ZALETY I WADY KOMPUTERA (w przypadku braku tablicy, uczniowie rysują tabelę w zeszycie i samodzielnie uzupełniają), uczniowie uzupełniają, podchodząc do tablicy.

Warto zadać pytania:

• Do czego najczęściej używają komputera dzieci, a do czego rodzice?

• Jakie są zalety i wady tego urządzenia?

• Uczniowie wykonują zadanie nr 2 pracując w grupach, zastanawiają się, jakie szanse i zagrożenia dla rozwoju literatury i komunikacji niesie ze sobą komputer. Przedstawiciele grup prezentują wnioski.

3. Odczytanie fragmentu wywiadu z pisarzem Stanisławem Lemem. Uczniowie wykonują zadanie interaktywne nr 3, sprawdzające zrozumienie przeczytanego tekstu (test jednokrotnego wyboru).

4. Nauczyciel rozpoczyna rozmowę o współczesnej formie pisarstwa, jaką jest tworzenie blogów. Pyta uczniów, czy wiedzą, czym charakteryzuje się ten gatunek, czym różni się od pamiętnika, jakie mogą być tematy blogów, czy znają jakichś blogerów (jeśli tak, to jakich) itp.
Uczniowie zapoznają się z mapą interaktywną przedstawiającą strukturę typowego blogu (informacja o blogerze, spis treści, księga gości, pole komentarza itp.). Samodzielnie wykonują ćwiczenie 9.

Faza podsumowująca

Nauczyciel dzieli klasę na zwolenników i przeciwników nowych form komunikacji. Zadaje pytania i zachęca do krótkiej dyskusji:

• W czym nam pomagają, a kiedy szkodzą nowe formy komunikacji (komputer, telefon komórkowy, internet)?

• Jakie zagrożenia ze sobą niosą?

Praca domowa

Napisz wpis do blogu na temat: „Mój dzień bez komputera, telefonu komórkowego i internetu”.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Writer and a computer

Clay tablets, styluses, papyrus, vellum, quill pens, typewriters, computers – writers’ tools have been changing throughout the centuries. Do you know their history?

Not everyone was enthusiastic about the invention of writing. Plato – the well‑known Greek philosopher, criticised writing contrasting it with the spoken word: If men learn this, it will implant forgetfulness in their souls; they will cease to exercise memory because they rely on that which is written, calling things to remembrance no longer from within themselves, but by means of external marks. What you have discovered is a recipe not for memory, but for the reminder.

Now you know what did Plato say about the invention of writing. What do you think he would say about the computer? Nowadays, we use the computer to produce the majority of texts. What other advantages does the computer have? What for do you use the computer the most often? What do your parents use the computer for?

Some people use the computer to write texts that later are published on their blogs. Do you know the characteristic features of a blog? How it is different from the diary? What are the topics of blogs? Do you know any bloggers? What do they write about?