Temat: Od czego zależy temperatura powietrza?

Adresat

Uczeń I klasy liceum i technikum (zakres podstawowy)

Podstawa programowa

I. Wiedza geograficzna.

2. Zaznajomienie z różnorodnymi źródłami i metodami pozyskiwania informacji geograficznej.

III. Kształtowanie postaw.

1. Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.

III. Atmosfera: czynniki klimatotwórcze, rozkład temperatury powietrza, ciśnienia atmosferycznego i opadów, ogólna cyrkulacja atmosferyczna, mapa synoptyczna, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

2) wyjaśnia rozkład temperatury powietrza i ciśnienia atmosferycznego na Ziemi.

Cel lekcji:

Uczeń pozna przyczyny zróżnicowania temperatury powietrza w różnych częściach świata.

Kryteria sukcesu

• wyjaśnisz pojęcia: inwersja termiczna, amplituda temperatury, amplituda dobowa, amplituda roczna;

• omówisz związek pomiędzy wysokością nad poziomem morza a temperaturą;

• opiszesz w jaki sposób inwersja termiczna przyczynia się do powstawania takich zjawisk jak mgła i smog.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje matematyczne;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Środki dydaktyczne

• komputery z dostępem do internetu, ewentualnie tablety;

• zasoby multimedialne zawarte w lekcji „Od czego zależy temperatura powietrza?” w e‑podręczniku;

• termometr cieczowy, termometr cyfrowy;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Metody/formy pracy

• metody podające: wykład informacyjny;

• metody programowane: z użyciem komputera, z użyciem e‑podręcznika;

• metody praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe;

• praca indywidualna, w parach i zbiorowa.

Fazy lekcji

Wstępna

1. Nauczyciel określa cel lekcji, informuje uczniów o jej planowanym przebiegu.

2. Prowadzący poleca uczniom, aby na podstawie treści zawartych w abstrakcie zapoznali się z rozkładem temperatury powietrza na kuli ziemskiej oraz wyjaśnili następujące pojęcia:

• inwersja termiczna,

• amplituda temperatury,

• amplituda dobowa,

• amplituda roczna.

Realizacyjna

1. Uczniowie, pracując indywidualnie lub w parach, analizują dane zestawione w tabeli 1 dołączonej do lekcji oraz mapy zamieszczone w galerii. Następnie rozwiązują zadanie podane w poleceniu 1, jak również wykonują ćwiczenie interaktywne, którego celem jest usystematyzowanie i ugruntowanie wiedzy dotyczącej pojęć, z którymi zapoznali się pracując z abstraktem (dopasuj definicję do pojęcia).

2. Prowadzący dokonuje prezentacji powszechnie dostępnych na rynku termometrów (np. termometr cieczowy, termometr cyfrowy) i zapoznaje uczniów z prawidłową techniką przeprowadzania pomiarów temperatury otoczenia.

3. Ochotnicy lub osoby wyznaczone przez nauczyciela dokonują pomiaru temperatury powietrza w sali lekcyjnej lub za oknem (jedna osoba na jeden typ urządzenia). Nauczyciel udziela uczniom informację zwrotną na temat poprawności uzyskanych przez nich wyników.

4. Nauczyciel omawia szerzej zjawisko inwersji termicznej, wspierając się materiałami zamieszczonymi w galerii oraz inicjuje dyskusję na forum klasy na temat związku pomiędzy zjawiskiem inwersji termicznej a powstawaniem mgły i smogu.

5. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne zawarte w abstrakcie w celu usystematyzowania wiedzy.

Podsumowująca

1. Ostatnim etapem lekcji jest jej podsumowanie, w trakcie którego uczniowie mogą zadawać pytania, prosić o wyjaśnienia oraz uzupełniać notatki.

2. Na zakończenie lekcji nauczyciel poleca wykonanie w domu pomiaru temperatury powietrza według instrukcji opisanej w obserwacji w abstrakcie.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What affects the air temperature?

The air temperature changes in the subsequent atmosphere layers in a very wide range. However, we are most interested in the temperature in the lower troposphere, the Earth's surface, and how it changes throughout the day and the year. Since it depends on so many factors, it is difficult to predict its values and fluctuations. Weather forecasting, including the air temperature, is a job for the department of meteorology.

As the altitude rises, the air temperature usually drops by 0.6°C every 100 m, but in the case of completely dry air, it can even drop by 1°C every 100 m. In some areas there are exceptions and then the valleys are cooler than the mountain peaks. This phenomenon is called air temperature inversion. What also affects the air temperature: cloudiness, vegetation or lack thereof, direction of terrain slope, sea currents and even human activities. Only after combining all these components can we understand, how difficult it is to predict the temperature of a given area and how often it changes in both time and space.
Air thermal variability in a given area is characterized by air temperature variation – the difference between the highest and lowest value measured in a given period. For example, one of the largest diurnal air temperature variations - differences between the maximum and minimum temperature measured during the day, occur in deserts near the Tropics. During the day, the air heats up, and at night the temperature can drop even below 0°C. Diurnal temperature variation can reach several dozen degrees Celsius. On the other hand, one of the largest annual air temperature variations – differences between the average monthly temperature of the warmest month and the average temperature of the coldest month – occurs in higher latitudes and away from the sea and ocean shores. For example, we have the Siberian Oymyakon, where the annual amplitude reached 104°C (-71°C – the average temperature in January, 33°C – the average temperature in July).

• The air temperature near Earth's surface depends on many different natural factors and on human activity.