Temat: Przyroda pustyni

Materiał uzupełniający do wykorzystania na lekcjach w grupie przedmiotów przyrodniczych (przyroda, biologia, chemia, geografia, fizyka), zajęciach dodatkowych, kołach zainteresowań. Może służyć jako zasób poszerzający wiedzę, przygotowujący uczniów do konkursów przyrodniczych.

Adresat

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa V Geografia
IV. Krajobrazy świata: wilgotnego lasu równikowego i lasu strefy umiarkowanej, sawanny i stepu, pustyni gorącej i lodowej, tajgi i tundry, śródziemnomorski, wysokogórski Himalajów; strefowość a piętrowość klimatyczno‑roślinna na świecie. Uczeń:
3) przedstawia główne cechy i porównuje poznawane krajobrazy świata oraz rozpoznaje je w opisach, na filmach i ilustracjach;
4) rozpoznaje rośliny i zwierzęta typowe dla poznawanych krajobrazów;

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie rozpoznają i nazywają organizmy typowe dla pustyni gorącej.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• rozpoznawać rośliny i zwierzęta żyjące na pustyniach gorących;

• omawiać związek między klimatem pustyni gorącej a wyglądem występującej na niej roślinności;

• rozpoznawać wybrane zwierzęta żyjące na pustyni gorącej.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • burza mózgów.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• duże arkusze papieru z zarysem kontynentów, klej, nożyczki, kredki.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Przed lekcją nauczyciel prosi uczniów, aby poszukali w kolorowych czasopismach oraz Internecie zdjęć roślin i zwierząt występujących na pustyni gorącej.

Faza wstępna

• Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów, żeby przeczytali wskazany fragment abstraktu i postarali się zapamiętać jego treść. Następnie uczestnicy zajęć, pracując w parach, wzajemnie odpytują się ze znajomości fragmentu.

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali ćwiczenie 1.

• Zespoły otrzymują własną pracę – mapę świata. Zadaniem każdego zespołu jest wykonanie kolażu zdjęć, przedstawiających życie na pustyni gorącej.

• Nauczyciel korzystając z drillmapy wyjaśnia uczniom występowanie podobnych cech u niespokrewnionych gatunków żyjących w podobnym środowisku.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

• Nauczyciel metodą losową wybiera jednego ucznia i prosi go, by swoimi słowami przedstawił znaczenie danego słowa lub pojęcia poznanego na lekcji.

Praca domowa

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Wildlife in the desert

Adverse water conditons mean that deserts are characterised by extremely low vegetation. In peripheral areas of the deserts, there are often regions where total precipitation is slightly higher. They have scarce vegetation – such regions are known as semi‑deserts. Deserts are also characterised by oases where there is enough water for vegetation to grow and develop.

Desert and semi‑desert vegetation manage their water efficiently. They reduce water evaporation during the day and have the ability to absorb water from mildew (or fog) during the night. Their leaves are reduced in size and covered with substances that impede evaporation. They can survive long hibernation periods. After it rains, annual plants can germinate, grow, bloom and produce seeds that will survive until next rainfall, all in an incredibly short period of time. Perennial plants, on the other hand, have severely reduced the size of their leaves and developed their root systems. Some of them hibernate underground during a draught period, in the form of bulbs, rhizomes or roots, and wait for rain so that they may rapidly grow their above‑ground parts together with annual plants. Other plants live on the surface in the form of arid patches, undershrubs, shrubs or low trees covered with thorns. A number of perennial plants stores water in leaves or stems.

Long‑term absence of water, low humidity, high air temperature during the day and low temperature at night mean that the living conditions for animal life in the desert are extremely harsh. Additionally, low vegetation means that there isn’t enough food for herbivorous animals. As a result, only a small number of animal species inhabits desets.

Deserts and semi‑deserts are inhabited by intervertabrates, but their presence is difficult to detect, as many of them hide below ground level. Termites, ants and several other species of wingless insects can also be found there. In addition, there are also beetles who are able to absorb mildrew and use condensation formed on their sheels and appendages. The most commonly known example of arachnids are venomous scorpions, but there are also many other arachnid species present.

The group of vertebrates that is well adapted to periodical water shortages are reptiles. They can store water within their body and favour high temperature. Therefore, their population in desert areas is relatively high. There is a particularly diverse population of different species of lizards and snakes. The African spurred turtle is another well‑recognised species present in such regions.

Mammals can also be found in the desert. Some of them are nocturnal and protect themselves from the heat during the day by hiding in burrows, while others live underground. There are also camels and antelopes like oryxes and addaxes, which can survive without water for several months, as they assimilate water directly from food. Despite being larger than humans, camels consue five times more water per hour than humans. The critter population, which is a source of food for reptiles and a small predator –vennec fox (fennec), is also diverse. In Australia, desert regions are inhabited by marsupials.

• Deserts and semi‑desertsare characterised by similar climatic conditions.

• Living conditions in the desert and semi‑deserts are extremely harsh.

• A few plant species have adapted to life in the desert.

• Desert animals have to overcome constant water shortages and high air temperature