Temat: Europa Karola Wielkiego

Adresat

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej

Podstawa programowa

III. Średniowieczna Europa. Uczeń:

1) umiejscawia w czasie i przestrzeni państwo Franków;

2) umiejscawia w czasie i przestrzeni nowe państwa w Europie.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń dowie się, jak doszło do powstania imperium Karolingów oraz jakie znaczenie miał w tym Karol Wielki.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• W jaki sposób do władzy doszli Karolingowie;

• Kim był Karol Młot i czego dokonał;

• Kiedy państwo Franków stało się imperium;

• Kim był Karol Wielki i dlaczego uważany jest za przykład idealnego władcy;

• Znaczenia reform karolińskich i renesansu karolińskiego.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Uczniowie przypominają sobie, kim byli i jakie tereny zamieszkiwali Frankowie oraz oglądają film z e‑podręcznika, fragment: Europa Karola Wielkiego - „Dlaczego króla nazywamy królem, czyli o mocy Karola”..

Faza wstępna

1. Nauczyciel określa temat i cel zajęć oraz wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Prowadzący, nawiązując do wcześniejszych lekcji, pyta uczniów, kim byli Frankowie i co o nich wiemy. Uczniowie powinni wymienić ziemie lewobrzeżnego Renu jako ich siedzibę oraz Chlodwiga – twórcę państwa Franków z dynastii Merowingów.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel przedstawia uczniom losy dynastii Merowingów, która z czasem utraciła realną władzę na rzecz majordomów. Uczniowie wykonują Polecenie 1. Następnie opowiada o początkach potęgi Karolingów – Karolu Młocie i Pepinie Krótkim. Skupia się na budowaniu przez nich spójnego państwa oraz autorytetu władcy. Uczniowie wykonują Polecenie 2. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało wykonane prawidłowo, a następnie udziela informacji zwrotnej.

2. Następnie nauczyciel pyta uczniów, skąd wywodzą się nazwy: cesarz i król – uczniowie w nawiązaniu do zadania domowego (filmu, który mieli obejrzeć) powinni znać odpowiedź na to pytanie (“król” od Karola Wielkiego). Nawiązując do odpowiedzi, nauczyciel rozpoczyna dyskusję, zadając uczniom pytanie – jakim władcą musiał być Karol Wielki, że od jego imienia pochodzi słowo oznaczające władcę. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 1. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej.

3. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy (3‑5 w zależności od wielkości klasy), a następnie tłumaczy uczniom, że dzisiaj będą starali się odpowiedzieć na pytanie, które stawia w filmie prof. Przemysław Wiszewski – „W czym wielki był Karol Wielki?” Następnie przydziela każdej z grup dziedzinę, w której reform oraz osiągnięć dokonał władca Franków – polityka zagraniczna, administracja i funkcjonowanie państwa, wojsko, edukacja, język oraz sztuka/kultura (zagadnienia można łączyć, np. edukacja + język).

4. Uczniowie prezentują swoje zadania, a następnie odpowiadają na postawione pytanie – „W czym wielki był Karol Wielki?”.

Faza podsumowująca

1. Podsumowując nauczyciel wyjaśnia istotę i znaczenie koronacji Karola Wielkiego na cesarza w roku 800, a następnie prosi, by uczniowie wykonali Ćwiczenie 2, a następnie odpowiedzieli na pytanie: czy Karol chciał odbudować Cesarstwo Rzymskie?.

2. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 3, które omawiają z nauczycielem, a następnie Ćwiczenie 4. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej..

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Wykonaj w domu notatkę z lekcji, np. metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Charlemagne’s Europe

The Franks have been brought to the territories on the left bank of the Rhine by the Romans, valued for their bravery. For centuries, they were faithful and loyal subjects of the Emperors and their commanders. Only the collapse of the Western Roman Empire and its slow dissolution led to the Merovingians – first Childeric, then Clovis – taking the power. They did not sever their ties with the Roman elites, instead collaborating with them and creating a stable society, which, in turn, led to the Franks establishing a stable and cohesive state.

Unfortunately, the subsequent Merovingian rulers failed to maintain the state’s unity. Despite their position, they exercised no real authority in many areas of their country; it remained in the hands of the secular and clerical aristocracy. This reinforced the decentralization of the state, and the power in the provinces was seized by the Mayors of the Palace – high‑ranking royal officials. The progressing dissolution of the monarchy was stopped by Mayor of the Palace Pepin II. His work was continued by his son – Charles Martel, who not only managed to maintain the unity of the state, but also expanded it into new territories. His fame and authority grew even more after his victory in the Battle of Poitiers in 732, where he stopped a Muslim invasion. His reputation as the defender of Christianity strengthened the prestige of the Carolingian dynasty. Even though, nominally, he was not the King of Franks, he was considered their de facto ruler. After his death, his son, Pepin the Short, took over. He deposed the last Merovingian ruler – Childeric III – and, with the support of the Church and the magnates, gained authority over the Franks, bringing back the monarchy’s prestige. Thus, he ushered in the Carolingian Empire, which reached its peak under the rule of Charlemagne (768‑814), owing to his consistent actions, the unification of administration, centralization of authority, and, above all, creating a cultural community of the state’s elite. A shrewd ruler and politician, he started the construction of the state by creating pan‑national administration based on obedient and co‑dependent officials, at the expense of the power of the aristocrats in their respective counties. He was also aware that the stability of such a vast, culturally and ethnically diverse country could only be achieved by adopting shared models that would be understood and accepted by all of his subjects. He appealed, therefore, to the Christian religion and the traditions of Ancient Rome, culminating in Charlemagne’s crowning as Emperor in Saint Peter’s Basilica in 800, which emphasized the universal character of the Carolingian monarchy. The ruler did not forget about the development of culture and education either, bringing some of the greatest minds of the Western World at the time to his court. It is thanks to him that Latin became the universal language of the Church and science. The development of art and literature during his reign is known as the Carolingian Renaissance.