Temat: Ukształtowanie powierzchni Azji

Adresat

Uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XIV. Wybrane problemy i regiony geograficzne Azji: Azja jako kontynent kontrastów geograficznych; pacyficzny „pierścień ognia”; klimat monsunowy w Azji Południowo‑Wschodniej; Japonia – gospodarka na tle warunków przyrodniczych i społeczno‑kulturowych; Chiny – rozmieszczenie ludności, problemy demograficzne oraz znaczenie w gospodarce światowej; Indie krajem wielkich możliwości rozwojowych oraz kontrastów społecznych i gospodarczych; Bliski Wschód – kultura regionu, ropa naftowa, obszar konfliktów zbrojnych.

Uczeń:

1) wykazuje na podstawie map ogólnogeograficznych i tematycznych, że Azja jest obszarem wielkich geograficznych kontrastów;

Ogólny cel kształcenia

Uczeń omówi profil hipsometryczny Azji i wskaże największe formy ukształtowania powierzchni Azji.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• omówisz związek ukształtowania terenu Azji z budową geologiczną;

• przeanalizujesz profil hipsometryczny Azji;

• wskażesz na mapie największe formy ukształtowania powierzchni Azji.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

• Nauczyciel informuje uczniów o celach lekcji.

• Prosi uczniów o wymienienie form powierzchniowych zaliczanych do ukształtowania powierzchni ziemi. Następnie uczniowie wyjaśniają, co oznacza terminy: nizina, wyżyna, góra, depresja, kryptodepresja. Mogą posiłkować się materiałami źródłowymi: internetem, podręcznikiem do nauczania geografii.

Faza realizacyjna

• Praca w parach. Uczniowie na kartkach A4 tworzą mapę myśli, na której dokonują podziału ukształtowania pionowego Azji. Wypisują przykłady największych form: gór, wyżyn, nizin, depresji. Korzystają z atlasów geograficznych.

• Omówienie map myśli. Nauczyciel zwraca uwagę na powierzchnię wyżyn, które stanowią około 55% powierzchni kontynentu.

• Uczniowie analizują profil hipsometryczny Azji.

• Nauczyciel prosi o wyszukanie Wyżyny Tybetańskiej na mapie hipsometrycznej Azji i odczytanie wysokości, na której się znajduje. Nauczyciel zadaje pytanie: Dlaczego Tybet jest wyżyną, skoro znajduje się na znacznych wysokościach? Dyskusja i przedstawienie wniosków.

• Nauczyciel prosi o wskazanie najwyższego szczytu Azji i jednocześnie świata. Uczniowie wskazują też państwa, na pograniczu których leży Mount Everest.

• Nauczyciel wybiera krótkie fragmenty filmu z serwisu YouTube dotyczącego wejścia na szczyt Mount Everest. Wspomina o polskich himalaistach: Wandzie Rutkiewicz, Leszku Cichym, Krzysztofie Wielickim i Jerzym Kukuczce.

• Uczniowie, korzystając z atlasów geograficznych, internetu oraz z podręcznika do nauczania geografii, określają związek ukształtowania terenu Azji z budową geologiczną. Wskazują góry powstałe podczas ruchów górotwórczych: kaledońskich, hercyńskich i alpejskich.

• Uczniowie analizują profil hipsometryczny Azji. Uczniowie dyskutują i przedstawiają wnioski.

• Chętne osoby sprawdzają swoją orientację z ukształtowania pionowego Azji. Uczeń wskazuje na mapie ściennej obiekty geograficzne podane przez kolegów z klasy. Przy bardzo dobrej znajomości mapy nauczyciel powinien postawić najwyższą ocenę.

Faza podsumowująca

• Na podsumowanie lekcji uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne na tablicy interaktywnej.

• Nauczyciel ocenia uczniów, biorąc pod uwagę wkład i ich możliwości.

Praca domowa

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

• Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The lay of the land in Asia

Warm‑up task. Using the available materials, write down a definition for each word.

• Asia is dominated by upland and mountain areas. They cover 3/4 of the continent. Asia is the highest of the inhabited continents. The average land height is 990 m above sea level.

• The highest mountain range on Earth – the Himalayas; the highest point – Mount Everest which is 8850 m above sea level. Other names of this peak are Chomolungma, and Sagarmatha.

• The deepest depression can be found in the Dead Sea depression and reaches about 403 m below sea level (depending on the level of water).

• In the central part of Asia, there is a great, vast, upland area formed by the Tibetan Plateau – the highest upland in the world (4–6 thousand meters above sea level), and the Mongolian Plateau which turns into the Central Siberian Plateau in the north.

• Extensive lowland areas: The West Siberian Plain and the Turan Depression in Central Asia. The lowlands formed by rivers are of great significance. These include: The Mesopotamian Lowland, the Indus Lowland, the Ganges Lowland, and the North China Plain.

• Belts of young, fold mountains arranged latitudinally, surrounding the upland areas in south‑western and central Asia. Only this continent has peaks that exceed 8 thousand meters above sea level, 10 of which are located in the Himalayas, and 4 – in the Karakoram.

• A large number of old mountain ranges lying in the north‑eastern part of Asia, e.g., the Sayan Mountains, the Chersky Range, and the Altai Mountains.

• The lay of the land in Asia is characterized by great variation in height and in the extensiveness of the landforms.