Temat: Na renesansowym dworze Jagiellonów

Adresat

Uczniowie klasy VI szkoły podstawowej

Podstawa programowa

VII. Polska w XIV i XV wieku. Uczeń:

5) charakteryzuje dokonania w dziedzinie polityki wewnętrznej i zagranicznej Jagiellonów w XV wieku;

IX. „Złoty wiek” w Polsce na tle europejskim. Uczeń:

4) umieszcza w czasie i opisuje najważniejsze wydarzenia w dziedzinie polityki wewnętrznej ostatnich Jagiellonów;

7) przedstawia największe osiągnięcia polskiego renesansu i reformacji, uwzględniając twórczość Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego, Andrzeja Frycza Modrzewskiego; rozpoznaje obiekty sztuki renesansowej na ziemiach polskich.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają  kulturę polskiego renesansu oraz dowiedzą się, jak wyglądało życie na dworze królewskim na Wawelu.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • jak wyglądał renesansowy dwór królewski na Wawelu;

  • najważniejsze postacie i dzieła polskiego renesansu;

  • czym charakteryzował się renesans w Polsce;

  • osiągnięcia kolejnych władców z dynastii Jagiellonów.

Metody/techniki kształcenia

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • podające

    • pogadanka.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  1. Uczniowie, korzystając z zasobów internetu i innych materiałów źródłowych, gromadzą ogólne informacje i ciekawostki dotyczące zakresu tematycznego zaplanowanej lekcji.

Faza wstępna

  1. Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

  2. Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.

Faza realizacyjna

  1. Nauczyciel pyta uczniów, jakie było najważniejsze miasto w Polsce, siedziba królów, w tamtych czasach. Gdy uczniowie odgadną, że chodzi o Kraków, nauczyciel opowiada, że to tam przede wszystkim koncentrowało się życie społeczno‑polityczne i oddziaływało ono na resztę kraju .

  2. Nauczyciel pyta uczniów, czy pamiętają wydarzenie, jakim był zjazd monarchów w Krakowie i związana z nim słynna uczta u Wierzynka? Nawiązując do tego wydarzenia zwraca uwagę uczniów, że każdy władca, by podnieść swój prestiż, prowadzi działania nie tylko polityczne, ale również związane z rozwojem kultury i sztuki, m.in. starając się podążać za modą, architekturą i panującymi obyczajami.

  3. Następnie nauczyciel prosi by uczniowie na podstawie przykładów architektury renesansowej w Polsce – Kaplicę Zygmuntowską, Sukiennice na krakowskim Rynku oraz Ratusz w Zamościu wymienili jej cechy charakterystyczne. Uczniowie wykonują ćwiczenia.

  4. Analiza ilustracji interaktywnej. Uczestnicy zajęć zapoznają się z treścią przedstawioną na grafice. Następnie nauczyciel omawia z uczniami poznane zagadnienia..

  5. Uczniowie samodzielnie wykonują zamieszczone w abstrakcie ćwiczenia interaktywne sprawdzające stopień opanowania wiadomości poznanych w czasie lekcji. Nauczyciel inicjuje dyskusję, w trakcie której omówione zostają prawidłowe rozwiązania wszystkich ćwiczeń samodzielnie wykonanych przez uczniów.

Faza podsumowująca

  1. Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

  2. Nauczyciel zadaje uczniom pytania:

    • Co na zajęciach wydało wam się ważne i ciekawe?

    • Co było łatwe, a co trudne?

    • Jak możecie wykorzystać wiadomości i umiejętności, które dziś zdobyliście?

    Chętni lub wybrani uczniowie podsumowują zajęcia

Praca domowa

  1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

  2. Wykonaj w domu notatkę z lekcji, np. metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Renaissance
Renaissance
R1YnVy5daYde4
Nagranie dźwiękowe słówka.

Renesans – epoka nazywana odrodzeniem sztuki i nauki, trwająca od XV do połowy XVII wieku w Europie. W czasie jej trwania nastąpił wzrost zainteresowania antykiem i ludzkim ciałem.

Architect
Architect
Rrd0KfGRQnAPy
Nagranie dźwiękowe słówka.

Architekt – osoba zajmująca się projektowaniem i wznoszeniem budynków. O okresie renesansu finansowany przez mecenasów i działających na ich zlecenie.

Latin
Latin
RDSI8cm19bUWs
Nagranie dźwiękowe słówka.

Łacina – język wywodzący się z Lacjum na terenie Italii, był językiem ojczystym starożytnego Rzymu. Nazywana językiem urzędowym, literatury, kultury i sztuki, aż do XVIII wieku była stosowana jako język międzynarodowy i dyplomacji.

żak
żak
R1UkfQb8fzyVb
Nagranie dźwiękowe słówka.

żak –dawna nazwa studenta uczelni wyższej.

Courtyard
Courtyard
R1PBsg69iSXXD
Nagranie dźwiękowe słówka.

Dziedziniec – otwarte i niezadaszone miejsce w wewnątrz budynku lub zespole budynków. W dawnych czasach pełnił funkcje użytkową i reprezentacyjną.

Cloister
Cloister
RUBZwrgD3EkFs
Nagranie dźwiękowe słówka.

Krużganek – długi korytarz na zewnątrz budynku lub jego dziedzińcu najczęściej przykryty dachem i otoczony kolumnami. Pełnił funkcję komunikacyjną, umożliwiając poruszanie się między poszczególnymi częściami budynku.

Jagiellonian tapestries
Jagiellonian tapestries
R15cvVhwYfVfd
Nagranie dźwiękowe słówka.

Arras – dekoracyjna tkanina sporządzona (utkana) według projektu artysty, zdobiona nićmi jedwabnymi, złotymi i srebrnymi.

Humanism
Humanism
R1dfDhiod8tCi
Nagranie dźwiękowe słówka.

Humanizm – główny prąd intelektualny epoki renesansu powstały we Włoszech w XV wieku. Zakładał, że człowiek i jego ziemskie życie jest najwyższą wartością

Patronage
Patronage
R1Cgu3VE8opRt
Nagranie dźwiękowe słówka.

Mecenat – opieka wpływowych i bogatych miłośników nauki i sztuki nad artystami. Wspomagają oni finansowo artystów zatrudniając ich w swoich posiadłościach lub zlecając tworzenie dzieł sztuki, np. obrazów, rzeźb.

Dome
Dome
R12uYNjC9cZF4
Nagranie dźwiękowe słówka.

Kopuła – element architektoniczny o kształcie półkolistym charakterystyczny dla epoki renesansu.

Teksty i nagrania

R1XQ81pbn5gFI
Nagranie abstraktu

The Rennaisance Court of the Jagiellon Dynasty

After the death of Władysław Jagiełło (1434), the Polish‑Lithuanian throne was inherited by his descendants of the Jagiellon dynasty. The son of Władysław Jagiełło, Władysław, died fighting the Turks at Varna in 1444 – hence his sobriquet, Władysław of Varna. The throne was taken by his brother, Casimir, who reigned for almost a half of a century (1447‑1492). During his rule, the Jagiellon dynasty achieved great power, ruling over entire Central Europe (his oldest son, Władysław, became the King of Bohemia and Hungary). Casimir IV Jagiellon defeated the Teutonic Knights in the Thirteen Years’ war (1454‑1466, ended with the Second Peace of Thorn) and reclaimed the Chełmno Land and Pomerelia, which he then incorporated into the state as Royal Prussia. After his death, the Polish‑Lithuanian throne was taken by his sons: John I Albert, Alexander and Sigismund I the Old, and then the son of the latter, Sigismund II Augustus.

The times of the last two Jagiellons are called the golden age of the Polish culture. The state was fairly powerful and wealthy, and the wars it took part in were few (and fought mainly along the borders). Masovia had been incorporated into the Crown (as the local Piast line went extinct). Poland also subdued Livonia (present‑day territory of Latvia, and, partially, Estonia). During the rule of the two Sigismunds, the Renaissance culture enjoyed popularity, with the Royal Court that radiated it across the rest of the country as its center. The Jagiellons rebuilt the Wawel Castle to match the Renaissance style. It was achieved with the help of Italian architects. The promotion of Renaissance was influenced by the Italian wife of Sigismund I the Old, Queen Bona Sforza.