Sejm Rzeczypospolitej Obojga Narodów – nazwa najwyższego organu przedstawicielskiego – parlamentu - najpierw w Królestwie Polskim (jako Sejm walny) , a od 1569 r. w  Rzeczypospolitej Obojga Narodów (jako Sejm walny Rzeczypospolitej Obojga Narodów); decydował o ważnych sprawach w państwie; składał się z dwóch izb - Senatu i izby deputowanych oraz trzech stanów sejmujących obejmujących króla, posłów i senatorów.

bojar – w Wielkim Księstwie Litewskim był przedstawicielem klasy niższej i średniej szlachty, na Rusi był wielkim właścicielem ziemskim.

Unia personalna – związek dwóch lub węcej państw posiadających wspólnego władcę przy zachowaniu odrębności państwowej.

Unia realna – związek dwóch lub więcej państw, które dzielą instytucje państwowe i monarchę. Członkowie takiego związku tworzą jedno wspólne państwo.

pogoń – herb Wielkiego Księstwa Litewskiego, przedstawiający jeźdźca (rycerza) na koniu z mieczem w prawej ręce i tarczą z litewskim złotym krzyżem na lewym ramieniu.

Artykuły henrykowskie – akt prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów, opracowany po śmierci Zygmunta II Augusta, regulujący sprawowanie władzy przez króla i jego relacje z Sejmem Rzeczypospolitej. Zasad tych musiał przestrzegać każdy król Polski wybrany w trakcie wolnej elekcji.

pacta conventa – porozumienie, osobiste obowiązki króla‑elekta wobec „elektoratu”. Były to głównie zobowiązania gospodarcze, polityczne i kulturalne.

interrex – najwyższy dostojnik w kraju, który sprawował część funkcji monarchy w okresie bezkrólewia. W Rzeczypospolitej Obojga Narodów urzędem tym zawsze zajmował się prymas Polski. Reprezentował kraj w sprawach międzynarodowych i kierował administracją państwową.

wysłannik - reprezentacja dyplomatyczna w obcym kraju lub na dworze obcego monarchy, jak również każda osoba wysłana na misję do obcego kraju lub dowódcy.

detronizacja – pozbawienie siłą lub traktatem panującego władcy tronu. Najczęściej związana jest z przejęciem władzy przez inną osobę lub grupę osób, zamachem stanu.

abdykacja – przedwczesne zrzeczenie się, ustąpienie ze stanowiska, panującego władcy z tronu i jego praw tytularnych. Może być dobrowolne, np. ze względu na stan zdrowia lub przymusowa, wymuszona przez okoliczności lub otoczenie.

pielgrzymka – podróż do miejsc świętych i kultu religijnego podjęta z powodów religijnych, odbywana najczęściej z powodów zadośćuczynienia za grzechy, wyrażenia prośby o zdrowie i pomyślność lub w podziękowaniu za okazaną przez Boga łaskę.

ojciec – z Polsce jest to zwyczajowy tytuł stosowany wobec zakonników i członków zakonów.

bastion – jeden z elementów umocnień w dawnych fortyfikacjach. Najczęściej znajdowały się na rogach lub załamaniach i przybierały kształt trójkąta, rombu lub pięcioboku.

roczniki – inaczej annały, chronologiczny spis najważniejszych wydarzeń dla danego kraju lub społeczności. Były najwcześniejszą formą piśmiennictwa historiograficznego, czyli opisującego historię.

wojna szarpana – inaczej wojna podjazdowa, rodzaj walki stosowany przez stronę słabszą, która unika bezpośredniego starcia w rozstrzygającej bitwie, atakując mniejsze oddziały wroga, jego zaplecze i obozowiska.

Sułtan – tytuł władcy używany w krajach muzułmańskich, np. osmańskiej Turcji.

Wezyr – najważniejszy urzędnik na dworze sułtana, jego namiestnik. Stał na czele kancelarii państwa.

Janczarzy – elitarne oddziały tureckiej piechoty doskonale uzbrojone, stanowiące podstawę armii osmańskiej Turcji. Pochodzili najczęściej z poboru chrześcijańskich chłopców, którzy szkoleni i indoktrynowani stawali się fanatycznie oddanymi sułtanowi żołnierzami.

Jasyr – niewola turecka lub tatarska.

Porta – historyczne określenie dworu lub rządu sułtanów w państwie tureckim. Potocznie odnosi się również do państwa tureckiego jako całości, szczególnie w stosunkach dyplomatycznych.

Tatarzy – ludność zamieszkująca północno‑wschodnie wybrzeże Morza Czarnego. Byli podwładnymi sułtana tureckiego i w razie wojny służyli w jego armii, jako świetni jeźdźcy. W czasie pokoju zajmowali się głównie hodowlą zwierząt i rolnictwem.

Kozacy – wieloetniczna, chrześcijańska grupa ludności zamieszkująca tereny na pograniczu Rzeczypospolitej i Rosji. W jej skład wchodzili zarówno uciekający od pańszczyzny chłopi, ludzie fałszywie oskarżeni, przestępcy i inni uciekinierzy. Trudnili się handlem, rybołówstwem, hodowlą zwierząt i wojaczką. Często podejmowali wyprawy łupieskie na tereny Imperium Osmańskiego.

Husaria – polska jazda należąca do autoramentu narodowego, znana z wielu zwycięstw formacja kawaleryjska Rzeczypospolitej, obecna na polach bitew od początku XVI wieku do połowy XVIII wieku. Była wykorzystywana do przełamywania sił nieprzyjaciela poprzez zadawanie rozstrzygających uderzeń w postaci szarż, które w najważniejszym okresie jej istnienia kończyły się zazwyczaj zwycięstwami.

Wolna elekcja – w Rzeczypospolitej Obojga Narodów był to wybór monarchy przez szlachtę, nieprzestrzegający zasad sukcesji dynastycznej. Pierwsza wolna elekcja miała miejsce w 1573 roku i wybrano na króla Polski Henryka Walezego.

Demokracja szlachecka – panujący na ziemiach polskich system polityczny, gwarantujący stanowi szlacheckiemu prawo głosowania i decydowania o sprawach państwa. Był przykładem równości praw w stanie szlacheckim bez względu na pochodzenie, majątek czy zasługi szlachcica.

Elektor – tytuł książęcy przysługujący władcom posiadającym prawo wyboru cesarza. Tytuł taki nosili władcy Saksonii, w tym polscy królowie elekcyjni z dynastii Wettinów.

Absolutyzm – forma rządów, w której monarcha sprawuje pełną władzę nad wszystkimi dziedzinami administracji państwowej. Monarcha ogłaszając się „pierwszym sługą państwa” dąży do umocnienia swoich rządów.

Liberum veto – zasada panujące na sejmach w dawnej Rzeczypospolitej dająca prawo zrywania i unieważniania podjętych na nich uchwał każdemu posłowi – przedstawicielowi szlachty.

Oświecenie – epoka w kulturze i sztuce, przypadająca na okres od połowy XVII do początku XVIII wieku, ceniąca rozum i głoszący, że ma być on drogą do poznania prawdy o świecie i człowieku.

Konstytucja – inaczej zwana ustawą zasadniczą Jest to akt prawny, który najczęściej jest najważniejszym i najwyższym dokumentem stanowiącym prawo z państwie. Polska Konstytucja 3‑go Maja z 1791 roku była pierwszą w Europie i drugą, po amerykańskiej, na świecie.

Klasycyzm – styl w architekturze wzorujący się na formach antycznej Grecji i Rzymu. Rozwinął się w przede wszystkim w XVIII wieku.

Manufaktura – zakład produkcyjny, w którym produkcja opiera się na pracy ręcznej wyspecjalizowanych w etapie (elemencie) wytwórstwa specjalistów. W Polsce pojawiły się pod koniec XVI wieku, a rozwinęły za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, jako próba ożywienia gospodarczego kraju.

Konfederacja – zawiązywany przez szlachtę, duchowieństwo lub miasta czasowy związek zbrojny (do osiągnięcia swoich celów), którego celem była realizacja własnych postulatów.

Virtuti Militari – order wojenny ustanowiony po zwycięskiej bitwie pod Zieleńcami w 1792 roku przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jego dewizą były słowa – Rex et Patria (Król i Ojczyzna). Jest najwyższym polskim odznaczeniem wojskowym i najstarszym na świecie orderem nadawanym do chwili obecnej.