Lesson plan (Polish)
Temat: Technika w służbie wojny. Przemiany modernizacyjne.
Adresat
Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej
Podstawa programowa
XXV. I wojna światowa. Uczeń:
4) charakteryzuje postęp techniczny w okresie I wojny światowej;
5) opisuje rewolucję i wojnę domową w Rosji.
Ogólny cel kształcenia
Uczniowie poznają nowe środki techniczne zastosowane w toku I wojny światowej oraz negatywne i pozytywne skutki modernizacji technicznej doby I wojny światowej.
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w językach obcych;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się.
Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:
charakteryzować najważniejsze środki bojowe doby I wojny światowej;
wskazywać negatywne i pozytywne skutki modernizacji techniki, dokonującej się na potrzeby wojny;
opisywać różnice w poziomie gospodarczym i produkcji przemysłowej państw uczestniczących w wojnie.
Metody/techniki kształcenia
podające
pogadanka.
aktywizujące
dyskusja.
programowane
z użyciem komputera;
z użyciem e‑podręcznika.
praktyczne
ćwiczeń przedmiotowych.
Formy pracy
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne
e‑podręcznik;
zeszyt i kredki lub pisaki;
tablica interaktywna, tablety/komputery.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z treścią filmu „Prof. dr hab. Andrzej Chwalba opowiada o uzbrojeniu podczas I wojny światowej” z e‑podręcznika.
Faza wstępna
Nauczyciel podaje uczniom temat, cel lekcji oraz kryteria sukcesu.
Nauczyciel rozmawia z uczniami o nowych typach uzbrojenia. Uzupełnia informacje. Zadaje uczniom pytanie, na które będą się starali odpowiedzieć w toku lekcji: Czy modernizacja sprzętu i technik wojennych przyspieszyła zakończenie wojny?.
Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie Ćwiczenia 1 i przeanalizowanie wydatków wojennych poszczególnych państw. Sprawdza poprawność odpowiedzi, komentuje wybory uczniów. Wyjaśnia uczniom zależność między długością trwania wojny a fiskalnymi działaniami rządów. Podaje przykłady. Wyjaśnia, że to, iż rządy emitowały pożyczki i skutecznie ściągały podatki na cele wojenne, sprawiło, że działania wojenne mogły trwać dłużej. Wraz z uczniami ocenia i porównuje finansowe zaangażowanie państw.
Uczniowie zwracają uwagę na negatywne aspekty modernizacji sprzętu i technik wojennych. Wykonują Ćwiczenie 2. Następnie w parach oglądają fotografie z Polecenia 1 i przedstawiają swoje wnioski. Nauczyciel uzupełnia je, opowiadając o powodach zaangażowania społeczeństw we współfinansowanie wojny, a także trudnościach spowodowanych działaniami armii, o problemach aprowizacyjnych, rekwizycjach, etc.
Nauczyciel przechodzi do pozytywnych aspektów modernizacji epoki wojny. Opowiada o tym, że zastosowane wówczas na polu bitwy ulepszenia posłużyły później do celów pokojowych, zwłaszcza w dziedzinie komunikacji i łączności. Dzięki temu w okresie powojennym upowszechniły się samochód i radio. Następnie uczniowie wykonują Ćwiczenie 3. Wysłuchują audycji i wynotowują w zeszytach informacje na temat odkryć medycznych z czasów I wojny światowej, które zdecydowały o zmniejszeniu śmiertelności żołnierzy.
Nauczyciel dba o informację zwrotną przekazywaną uczniom podczas rozwiązywania ćwiczeń i wykonywania poleceń.
Faza podsumowująca
Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy i prosi ich o przemyślenie dwóch zagadnień. Grupa 1: Wojna nowoczesna wymagała od żołnierza więcej cierpliwości niż odwagi, jak zauważył jeden z biorących w niej udział Polaków. Uzasadnij to stwierdzenie. Grupa 2: Zastanów się, dlaczego pomimo zastosowania rozwiniętej technologii nadal ważne pozostały ludzkie umiejętności, męstwo i wytrwałość.
Uczniowie przedstawiają wyniki swoich przemyśleń na lekcji lub zapisują je w postaci krótkich wypowiedzi pisemnych w domu.
Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny oraz oceny pracy prowadzącego i innych uczniów.
Praca domowa
Nauczyciel zadaje zadanie domowe (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): przygotuj prezentację na temat umundurowania żołnierzy biorących udział w I wojnie światowej. Jakie zmiany zostały w nim wprowadzone w toku wojny? Odnieś się do sformułowania, że administracja wojenna przejawiała coraz więcej pragmatyzmu. Na czym on polegał?.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
Lazarety – szpital urządzony w warunkach polowych, czyli na obszarach objętych działaniami wojennymi
Okopy – fortyfikacje militarne; głębokie rowy, często wzmocnione drewnianymi konstrukcjami, wraz z sąsiadującym nasypami
Pragmatyzm– realistyczna ocena rzeczywistości, podłoże skutecznych działań
Antyseptyka – postępowanie mające na celu zniszczenie drobnoustrojów w celu uniknięcia zakażeń, w ranach, na narzędziach chirurgicznych, w salach operacyjnych.
Aseptyka – jałowość bakteriologiczna
Radiologia – naświetlenia pacjentów promieniami rentgenowskimi w celach diagnostycznych; ich użycie pozwala zobrazować ciało człowieka
Transfuzja – przetaczanie pacjentowi krwi lub preparatów krwiopochodnych
Toksykologia – nauka badająca właściwości środków trujących
Ambulans – lekki, amortyzowany pojazd słuzacy do przxewozu rannych żołnierzy, z czasem zaczęto go używać również do przewożenia chorych cywolów, dziś: karetka pogotowia
Gazy bojowe - substancje zastosowane po raz pierwszy w I w. św. w walce zbrojnej do rażenia ludzi, niszczenia obiektów obronnych i sprzętu;
Czołgi – uzbrojone i opancerzone wozy bojowe, zdolne do manewrowania i pokonywania przeszkód oraz atakowania wroga; po raz pierwszy czołg wprowadzono je do walki w 1916, podczas I wojny światowej.
Samoloty bombowe – używane w czasie I wojny światowej samoloty myśliwskie, zaopatrzone w bomby do ręcznego wyrzucania
Łodzie podwodne – okręty wojenne przeznaczone do pływania i walki w całkowitym zanurzeniu;.wyposażone w torpedy, miny, rakiety; o ile z powodzeniem używano ich w czasie I wojny światowej, w II odegrały już ogromną rolę.
Teksty i nagrania
Military technology. Modernisation transformations.
The war staff of European countries had developed plans of military actions. However, they did not predict that by equipping their armies with modern cannons and machine guns of different types, they would “push” them into the trenches for years, from which it will be impossible to get away under artillery fire of the enemy. Old‑style fighting, in tight formation of the soldiers became impossible. Difficulties in breaking the deadlock of trench and determination in striving to win, resulted in looking for new, more effective than the artillery, means of mass killing of the enemies. It led to the introduction of deadly nerve gases. Mobilization of a total character (without looking back at the well‑being of their own societies) was a result of an exponentially growing number of victims. That is why, the end of the war depended not on the old‑style diplomacy anymore, yet total defeat of the enemy. Eventually, it was the industrial potential, as well as social resources and mental strength of the fighting parties, that turned out to be more important than technological inventions. Only the fighting party which had the biggest military forces and equally strong industrial and technical background could win.