Temat: Opady i osady atmosferyczne na Ziemi

Adresat

Uczeń klasy I liceum i technikum (zakres rozszerzony)

Podstawa programowa

Wymagania ogólne

III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.

1) wykazuje związek między budową atmosfery a zjawiskami i procesami meteorologicznymi;

Cel lekcji:

Uczeń nauczy się rozróżniać poszczególne rodzaje opadów i osadów atmosferycznych.

Kryteria sukcesu

• opiszesz przebieg zjawiska kondensacji oraz zjawiska resublimacji;

• wyjaśnisz pojęcia: opady atmosferyczne oraz osady atmosferyczne;

• wymienisz przykłady opadów atmosferycznych oraz osadów atmosferycznych.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje matematyczne;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Metody/formy pracy

• problemowe: dyskusja dydaktyczna;

• programowane: z użyciem komputera, z użyciem e‑podręcznika;

• praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe;

• formy pracy: indywidualna, grupowa, zbiorowa.

Środki dydaktyczne

• komputery z dostępem do internetu, ewentualnie tablety;

• zasoby multimedialne zawarte w lekcji „Opady i osady atmosferyczne na Ziemi” w e‑podręczniku;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Fazy lekcji

Wstępna

1. Przed zajęciami nauczyciel poleca uczniom zapoznanie się z całością materiału zawartego w lekcji „Opady i osady atmosferyczne na Ziemi”. W szczególności prosi uczniów o dokładne opracowanie następujących zagadnień:

• zjawisko kondensacji oraz jego skutki;

• zjawisko resublimacji oraz jego skutki;

• opady atmosferyczne i ich klasyfikacja (deszcz, mżawka, śnieg, krupy śnieżne, grad);

• osady atmosferyczne i ich klasyfikacja (rosa, gołoledź, szron, szadź).

Ponadto nauczyciel poleca uczniom, aby zapoznali się w domu z definicjami poszczególnych opadów i osadów atmosferycznych.

2. Na zajęciach nauczyciel określa cel lekcji, informuje uczniów o jej planowanym przebiegu.

3. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej puzzle z e‑podręcznika i prosi chętnych uczniów o ich ułożenie. Informuje, że przedstawione na zdjęciu zjawisko atmosferyczne będzie jednym z elementów lekcji.

Realizacyjna

1. Nauczyciel przechodzi do właściwego toku lekcji, której główną częścią jest samodzielna praca uczniów służąca sprawdzeniu stopnia opanowania wiadomości zamieszczonych w e‑podręczniku. Wyświetla na tablicy interaktywnej galerię zdjęć z e‑podręcznika przedstawiającą różne rodzaje opadów i osadów atmosferycznych. Prosi chętnych/wybranych uczniów o ich opisanie.

2. Uczniowie kolejno wykonują następujące zadania:

• rozwiązują interaktywną krzyżówkę z hasłem (ćwiczenie 2), która sprawdza, czy zapamiętali definicje poszczególnych opadów i osadów atmosferycznych oraz definicje zjawisk: kondensacji i resublimacji;

• wykonują ćwiczenie interaktywne 3, którego celem jest sprawdzenie, czy potrafią rozpoznać wybrane zjawiska atmosferyczne na podstawie fotografii.

3. Następnie nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Informuje, że zadaniem każdej z grup będzie opisanie warunków (ze szczególnym uwzględnieniem temperatury), w jakich występują opady:

grupa 1 – deszczu;

grupa 2 – śniegu;

grupa 3 – gradu.

Określa czas na wykonanie zadania.

4. Liderzy grup przedstawiają efekty pracy, a nauczyciel weryfikuje informacje i je uzupełnia.

5. Nauczyciel inicjuje dyskusję na temat zagrożeń wynikających z takich zjawisk jak grad, gołoledź, obfite opady deszczu lub śniegu. Uczniowie przedstawiają swoje stanowiska, uzupełniają nawzajem informacje i spostrzeżenia, nauczyciel czuwa nad przebiegiem dyskusji. Na koniec prosi chętnego/wybranego ucznia o jej podsumowanie.

Podsumowująca

1. Ostatnim etapem lekcji jest podsumowanie, w trakcie którego uczniowie mają okazję zadawać pytania i przedyskutować z prowadzącym swoje wątpliwości, jak również uzupełnić notatki. Nauczyciel skupia się na wyjaśnieniu tych zjawisk i pojęć, z którymi uczniowie mieli największe problemy.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Atmospheric precipitation and suspension on Earth

Atmospheric air usually contains some water vapour in the lowest surface layers. Its content is called humidity. If it is expressed in g/mIndeks górny 3³, i.e. it represents the mass of water vapour in 1 mIndeks górny 3³ of air, then we are talking about absolute humidity. Humidity changes very often and is dependent on temperature. The warmer the air is, the more water vapour it can contain. Therefore, the concept of relative humidity was introduced, described in percentage:

• relative humidity of 0% means a completely dry air;

• relative humidity of 100% means that at a given temperature, there cannot be more water vapour in the air.

If the air temperature rises at relative humidity of 100%, it can take another portion of water vapour. If the air temperature has dropped, some water vapour would have to condense, that is, transition from the gas state to the liquid or solid state. Water droplets or ice crystals formed this way may appear in the atmosphere in the form of clouds or fog.

Precipitation is a product of water vapour condensing and falling from the clouds to Earth’s surface. They can take a liquid or solid state. Precipitation includes: rain, drizzle, snow, graupel and hail. We measure them in millimetres per water “column” that falls to the surface; 1 mm of precipitation is 1 litre per 1 mIndeks górny 2² of surface.

Atmospheric suspension are also condensation products of water vapour, but appearing on cooled surfaces. They are formed as a result of water and ice depositing from water vapour or of freezing atmospheric precipitation. Suspension includes: dew, black ice, frost and hard rime.

• Air humidity can change within very wide limits depending on geographical conditions.

• Condensation and desublimation of water vapour may cause clouds or mists as well as atmospheric precipitation and suspension.

• The basic types of precipitation are rain, drizzle, snow, graupel and hail.

• The basic types of atmospheric suspension are dew, black ice, frost, hard rime.

• Geographical factors affect the variability of the amount of precipitation in different places around the world.