Temat: Kolonie

Adresat

Uczniowie klasy VI szkoły podstawowej

Podstawa programowa

VIII. Wielkie odkrycia geograficzne. Uczeń:

1. wyjaśnia przyczyny i ocenia wpływ odkryć geograficznych na życie społeczno‑gospodarcze i kulturowe Europy oraz Nowego Świata;

2. umieszcza w czasie i przestrzeni wyprawy Krzysztofa Kolumba, Vasco da Gamy, Ferdynanda Magellana oraz sytuuje w przestrzeni posiadłości kolonialne Portugalii i Hiszpanii.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń dowie się o wpływie odkryć geograficznych na życie społeczno – gospodarcze Europy oraz Nowego Świata.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• kto i kiedy zapoczątkował podboje kolonialne;

• o największych potęgach kolonialnych i ziemie w ich posiadaniu;

• dlaczego posiadanie kolonii było niezwykle opłacalne;

• dlaczego doszło do rywalizacji mocarstw kolonialnych;

• które państwo stało się największym imperium kolonialnym w historii.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.

Faza realizacyjna

1. Lektura treści abstraktu. Nauczyciel wykorzystuje tekst do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.

2. Na podstawie informacji przedstawionych na osi czasu oraz wiadomości z dostępnych źródeł uczniowie w parach przygotowują omówienie wniosków z przeprowadzonego przez siebie śledztwa. Mają wykazać związki przyczynowo‑skutkowe między przedstawionymi na osi wydarzeniami. Następnie uczniowie prezentują swoje omówienia. Koledzy i koleżanki oceniają ich pracę, biorąc pod uwagę sposób przedstawienia wniosków oraz jasność uzasadnienia.

3. Nauczyciel wspólnie z uczniami podsumowuje dotychczasowy przebieg zajęć.

4. Nauczyciel wyświetla mapę z Polecenia 2. Odczytuje treść polecenia i, jeśli to konieczne, wspomaga uczniów w poszukiwaniu odpowiedzi.

5. Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 1. Nauczyciel sprawdza, czy zadanie zostało prawidłowo wykonane, i udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie lekcji z jego punktu widzenia. Pyta pozostałych uczniów, czy chcieliby coś dodać do wypowiedzi kolegi na temat wiedzy i umiejętności opanowanych na lekcji.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny.

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Wykonaj w domu notatkę z lekcji, np. metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Colonies

In the 14th century, Europeans began embarking on maritime expeditions the time of which is now called the Age of Discovery. These initiated the process of colonialism, i.e., conquests and takeovers of economically underdeveloped states. At the first stage of colonialism, until the early 16th century, it was limited mainly to expeditions led by Portugal and Spain. From the very beginning, the Portuguese dominated the trade on the coasts of Africa, today’s Brazil, and in the Indian Ocean basin. There, they founded numerous trading posts which brought them significant profits mainly due to sugar cane cultivation. Spanish colonists, supported by the Catholic Church, focused their conquests on the lands of Central and South America, creating two viceroyalties there, with capitals in Lima and Mexico. Unlike the Portuguese, they very quickly developed settlement there, building commercial and administrative centers, and even establishing monasteries and universities.

Another country to join the [colonial]pojecie‑ref={Colonialism} race were the Netherlands. Being well aware of the benefits of trading with colonies, the Dutch initially tried to develop their cooperation with the Spanish dominions in America. When it was interrupted, they started to profit from piracy, driving the Portuguese away from some of the dominions (Cape Province, Ceylon) and taking over their commercial models (the establishing of trading posts).

England joined the colonial expansion relatively late. Although its presence on the seas and oceans was visible as early as in the 16th century, it was only the conquest and founding of the colonies on the so‑called ‘sugar islands’ (Barbados and Jamaica) in the mid‑17th century that began the slow process of building the colonial empire. Britain turned into this empire only in the 19th century, when it had established dominions in almost every corner of the world.

The last major European player to join the colonial rivalry was France, when it founded its first overseas dominions in the 17th century in the territory of today’s Canada. However, it was not until the expansion to the Caribbean islands – Haiti, Martinique, and Saint Lucia, as well as to the dominions in the Far East, that it really began to count in the competition of the overseas powers.

Rivalry between European countries translated also into activities in overseas territories. In 1756, the Seven Years’ War broke out, which became the first conflict that had a global reach. Military actions took place in Europe, but also in North America, India, and the Caribbean islands.