Lesson plan (Polish)
Temat: Proces dekolonizacji
Adresat
Uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej
Podstawa programowa
XXXVI. Świat po II wojnie światowej. Uczeń:
określa przyczyny, umieszcza w czasie i przestrzeni procesy dekolonizacyjne i ocenia ich następstwa;
Ogólny cel kształcenia
Uczeń poznaje procesy dekolonizacji w latach 1946‑1975.
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w językach obcych;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się.
Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:
opowiadać kiedy zaczął się proces dekolonizacji;
wyjaśniać jakie było stanowisko ONZ w sprawie istnienia kolonii;
opowiadać jak przebiegała dekolonizacja w Afryce i Azji;
wymieniać jakie były konflikty kolonialne;
wyjaśniać czym jest neokolonializm.
Metody/techniki kształcenia
podające
pogadanka.
aktywizujące
dyskusja.
programowane
z użyciem komputera;
z użyciem e‑podręcznika.
praktyczne
ćwiczeń przedmiotowych.
Formy pracy
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne
e‑podręcznik;
zeszyt i kredki lub pisaki;
tablica interaktywna, tablety/komputery.
Przebieg zajęć
Faza wstępna
Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.
Faza realizacyjna
Lektura treści abstraktu. Nauczyciel wykorzystuje tekst do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.
Nauczyciel wyświetla mapę z Polecenia 1. Odczytuje treść polecenia i, jeśli to konieczne, wspomaga uczniów w poszukiwaniu odpowiedzi.
Omówienie informacji przedstawionych na osi czasu. Następnie nauczyciel dzieli klasę na grupy - tyle, ile jest wydarzeń na osi. Każdy zespół opracowuje jedno przydzielone zagadnienie, pogłębiając informacje zawarte w abstrakcie. Następnie uczniowie prezentują swoje omówienia.
Nauczyciel wspólnie z uczniami podsumowuje dotychczasowy przebieg zajęć.
Uczniowie analizują ilustrację i wykonują Polecenie 3. Aby odpowiedzieć na pytanie, mogą korzystać ze źródeł internetowych lub innych publikacji. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi i udziela uczniom informacji zwrotnej.
Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 1. Nauczyciel sprawdza, czy zadanie zostało prawidłowo wykonane, i udziela uczniom informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca
Nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miała się odbyć kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.
Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie lekcji z jego punktu widzenia. Pyta pozostałych uczniów, czy chcieliby coś dodać do wypowiedzi kolegi na temat wiedzy i umiejętności opanowanych na lekcji.
Praca domowa
Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.
Wykonaj w domu notatkę z lekcji, np. metodą sketchnotingu.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
Kolonie – posiadłość państwa, która znajduje się poza jego granicami, ale bezpośrednio mu podlega.
Kolonializm – polityka państw rozwiniętych gospodarczo polegająca na utrzymywaniu w zależności politycznej i ekonomicznej krajów słabo rozwiniętych, wykorzystywaniu ich zasobów ludzkich i surowcowych.
Dekolonizacja – proces likwidacji systemu kolonialnego i wyzwalania się narodów dążących do uzyskania niepodległości.
Terytorium mandatowe – kolonie odebrane po I wojnie światowej Niemcom i Turcji, powierzone następnie pod nadzorem Ligi Narodów zwycięskim państwom Ententy. Były one podzielone na 3 kategorie (A,B,C) w zależności od poziomu samodzielności i rozwoju.
Brytyjska Wspólnota Narodów – organizacja międzynarodowa powstała w 1931 r. skupiającą autonomiczne społeczności utrzymujące związki z koroną brytyjską. Obecnie zrzesza ona niepodległe kraje.
Rada Powiernicza ONZ – jeden z organów ONZ, którego zadaniem miała być kontrola nad terytoriami mandatowymi do momentu ich niezależności od dawnych metropolii.
Apartheid – teoria głosząca konieczność osobnego rozwoju społeczności różnych ras. W odniesieniu do tej doktryny funkcjonował oparty na segregacji rasowej system polityczny panujący w Republice Południowej Afryki do połowy lat 90. XX wieku.
Neokolonializm – współczesna forma kolonializmu polegająca na uzależnieniu i kierowaniu z zewnątrz państwem, które jest w teorii niepodległe i dysponuje wszystkimi atrybutami suwerenności.
Państwa Trzeciego Świata (Trzeci Świat) – grupa państw w okresie zimnej wojny, które pozostały niezależne w konflikcie między blokiem zachodnim, kapitalistycznym (pierwszy świat) a wschodnim, komunistycznym (drugi świat). Z czasem termin ten zaczął oznaczać ubogie i słabo rozwinięte kraje.
Teksty i nagrania
The process of decolonization
The Decolonization, i.e., liquidation of the colonial system, gained momentum after the end of World War II. Conducive to this process were the international situation and the post‑war weakening of the mother countries, as well as the activities of the UN which supported the nations’ ideas of self‑determination and striving for independence. Decolonization may also be said to have resulted from the post‑war transformations: economic development of the colonies, independence movements, and the colonial societies becoming self‑reliant. The process happened in various ways, and the colonial states would either be given their independence or have to fight for it in armed conflicts. The process of liberation of the colonies in Asia began in 1945 (Taiwan). Its culminating point was the gaining of independence by the ‘jewel in the British crown’ – India (1947). Mahatma Gandhi – the symbol of the passive resistance policy – played an important role in this. Subsequently, independence was gained by other British (Pakistan, Burma, Sri Lanka, Malaya), French (Laos, Cambodia, Vietnam), Dutch (Indonesia), and American territories (Philippines). A few years later, a similar path was followed by African countries which, due to the natural resources located in their territories, had remained dependent on the European mother countries for a longer period of time. However, there too, the growing national identity led to the colonial system’s collapse, whose decisive moment came with the announcement in 1960 (the ‘Year of Africa’ in which 17 countries became independent), by the UN, of the declaration of giving independence to the colonial states and peoples. The births of new countries often led to conflicts some of which lasted many years. These arose both between the former colonies and mother countries (e.g. the Indochina Wars), and between the young countries (e.g. the Indo‑Pakistani wars). In addition, the expansion of communism and attempts to introduce it often ended in conflicts. One of the most famous is the Vietnam War (1964–1975) in which, after years of fighting, the US army had to end its intervention and withdraw its forces, incurring huge losses. In other places too, it very quickly turned out that the gaining of independence was the beginning of problems for the newly formed countries. The lack of political elites, the spreading corruption, and the economic difficulties caused many of the ‘young democracies’ to quickly turn into bloody dictatorships engulfed in civil wars. This was particularly evident in Africa (Uganda, Angola, and Congo). Failure of the former colonies to cope with the new reality resulted in neocolonialism, i.e., dependence and external management of a state which, in theory, is independent and has all the attributes of sovereignty.