Temat: Tajga – niezmierzone lasy iglaste

Materiał uzupełniający do wykorzystania na lekcjach w grupie przedmiotów przyrodniczych (przyroda, biologia, chemia, geografia, fizyka), zajęciach dodatkowych, kołach zainteresowań. Może służyć jako zasób poszerzający wiedzę, przygotowujący uczniów do konkursów przyrodniczych.

Adresat

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej (geografia).

Podstawa programowa

Klasa V – Geografia
IV. Krajobrazy świata: wilgotnego lasu równikowego i lasu strefy umiarkowanej, sawanny i stepu, pustyni gorącej i lodowej, tajgi i tundry, śródziemnomorski, wysokogórski Himalajów; strefowość a piętrowość klimatyczno‑roślinna na świecie. Uczeń:
3) przedstawia główne cechy i porównuje poznawane krajobrazy świata oraz rozpoznaje je w opisach, na filmach i ilustracjach;

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie charakteryzują warunki panujące w tajdze.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wskazywać na mapie miejsca, w których występuje tajga;

• wymieniać składniki krajobrazu tajgi;

• opisywać warunki klimatyczne panujące na obszarze tajgi;

• wyjaśniać, dlaczego ludzie zasiedlają tajgę.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• duże arkusze papieru z zarysem kontynentów, klej, nożyczki, kredki.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Przed lekcją nauczyciel prosi uczniów, aby poszukali w kolorowych czasopismach, Internecie niewielkich zdjęć krajobrazów charakterystycznych dla tajgi.

Faza wstępna

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów, aby przeczytali abstrakt, zwracając szczególną uwagę na informacje dotyczące krajobrazu tajgi.

• Zespoły otrzymują własną pracę – mapę świata. Korzystając z mapy Rozmieszczenie tajgi na kuli ziemskiej uczniowie zaznaczają na plakatach miejsca występowania tajgi. Plakaty oddają nauczycielowi.

• Korzystając z wiedzy z lekcji o Strefach klimatycznych Ziemi i z abstraktu, uczniowie opisują w zeszycie warunki klimatyczne panujące na tym obszarze, a następnie porównują zapisy w grupie, korygując ewentualne błędy.

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

• Uczestnicy zajęć zapoznają się z treścią przedstawioną na ilustracji interaktywnej. Następnie nauczyciel omawia z uczniami poznane zagadnienia.

Faza podsumowująca

• Na zakończenie zajęć nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miałaby odbyć się kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

Praca domowa

• Opracuj lap book z zagadnieniami poznanymi na lekcji i przynieś swoją pracę na następne zajęcia.

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Taiga – vast coniferous forests

Taiga occupies vast areas of the northern hemisphere and stretch from the northern part of the Scandinavian Peninsula, through northern territories of the European part of the Russian Federation, Siberia, certain islands and peninsulas of the Far East and the greater part of Alaska and Canada.

The cool temperate climate zone on the northern hemisphere is characterised by severe climatic conditions. Winter lasts even up to 7 months there. In certain places, air temperature drops below –50°C. Spring and autumn are short, cold, cloudy and windy. Summer is short, sunny and warm, with an average air temperature of approximately 20°C, albeit quite dry. Rainfall per annum doesn’t exceed 600 mm, usually less. Such climate is called the dry continental climate.

The harsh climate means that only plants that are adapted to a very long and cold winter as well as animals with thick and warm fur can survive there. Taiga is the largest coniferous forest area in the world. Trees have a widespread and shallow root system, as at the depth of approx. 1–3 metres there is a layer of frozen rock called permafrost. It exists on extremely vast areas of our planet and its thickness is highly diverse, varying from 1 to 1600 m. In the summer, only the surface layer of soil thaws, its thickness varied. As water cannot be absorbed into the substrate due to it being frozen, a boggy marsh is formed on the surface. Widespread roots of the trees help them survive in soggy soil.

Taiga is an area that is very unfriendly to humans. For many months in the year it’s extremely cold. In the summer, there are millions of mosquitoes and small but blood‑sucking flies. The surface is covered in mud due to the shallow permafrost layer. There aren’t many areas suitable to build houses.

Despite the adverse conditions, humans have continued to settle in the taiga for a long time. At the beginning, these were primarily hunters hunting for various animals due to the high price of their furs and pelts. Fishermen also arrived, as in the summer period it’s possible to catch fish in big rivers. The next to arrive we lumberjacks that felled large tracts of forests.

The territories covered by the taiga are rich in metal ore, coal, oil and natural gas deposits as well as other resources, such as precious stones. However, it was only in the 20th century when technological progress made it possible to build mines, smelting plants, power plants and manufacturing plants as well as houses for workers in the taiga that the mining of its natural resources began on a mass scale.

• The coniferous forest known as taiga grows in the cold part of the temperate continental climate zone and covers the largest area.

• Winter in the taiga is long and cold, whereas summer is short and warm.

• Taiga can be found only in the northern hemisphere.

• People living in the taiga live off of hunting, felling trees, mining and other industrial operations.