Temat: Zrozumieć rynek pracy. Część 2

Autorka: Anna Rabiega

Adresat:

Uczeń klasy 8 szkoły podstawowej.

Podstawa programowa:

Materiał rozszerzony, do pracy z uczniem zdolnym.

Ogólny cel kształcenia:

Uczeń ma podstawową wiedzę na temat rynku pracy.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje znaczenie pracy w życiu człowieka.

• wyjaśnia potrzebę godnej pracy i przedstawia argumenty, dlaczego należy zwalczać wszelkie formy pracy przymusowej i niewolnictwa.

• przedstawia i analizuje zjawisko bezrobocia.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• porozumiewanie się w języku obcym,

• kompetencje informatyczne,

• umiejętność uczenia się,

• kompetencje społeczne i obywatelskie,

• inicjatywność i przedsiębiorczość.

Metody nauczania:

• dyskusja,

• burza mózgów,

• mapa myśli,

• rybi szkielet,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem filmu, schematu interaktywnego.

Formy pracy:

• indywidualna,

• w parach,

• grupowa,

• zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑podręczniku,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna:

1. Na poprzednich zajęciach nauczyciel prosi uczniów, by zapoznali się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania oraz brać udział w dyskusji.

2. Nauczyciel przedstawia cel zajęć: Przeanalizujecie znaczenie pracy w życiu człowieka.

3. Nauczyciel informuje uczniów, że w niewielkich grupach przeprowadzą dyskusję na temat znaczenia pracy w życiu człowieka:

a. Nauczyciel instruuje uczniów odnośnie do zasad rządzących ćwiczeniem:

• nie wolno powtarzać argumentów (tj. każdy uczeń musi postarać się podać nowy argument);

• uczniowie przedstawiają argumenty za lub przeciw w zależności od prośby poprzedniego mówcy, niezależnie od własnych przekonań;

• każdy uczeń w grupie powinien wypowiedzieć się przynajmniej dwukrotnie;

• tylko uczeń, który trzyma w rękach piłkę może mówić (nie wolno przerywać wypowiedzi).

b. Nauczyciel dzieli klasę na kilka niewielkich grup (nie większych niż 6 osób). Zapisuje na tablicy temat debaty: „Praca jest jedną z najważniejszych wartości w życiu człowieka”, by był on widoczny dla wszystkich uczniów. Nauczyciel pokazuje, na czym polega zadanie przy pomocy dwóch uczniów: odczytując stwierdzenie z tablicy, nauczyciel mówi: „Zgadzam się z tym stwierdzeniem, ponieważ… (podaje argument przemawiający za tezą z tablicy)”. Po przedstawieniu swojego argumentu nauczyciel podaje piłkę do jednego z uczniów, mówiąc: „Zgadzasz się ze mną”, a zadaniem ucznia jest przedstawienie innego argumentu popierającego tezę z tablicy. Po przedstawieniu swojego argumentu, uczeń podaje piłkę kolejnemu uczniowie i mówi: „Nie zgadzasz się ze mną”, a kolejny uczeń musi przedstawić argument przeciwko tezie na tablicy itd.

c. Istota tego ćwiczenia polega na tym, że wymaga ono bezwzględnego skupienia i uwagi uczniów, ponieważ nigdy nie wiedzą, kiedy trafi do nich piłka ani czy zostaną poproszeni o poparcie czy obalenie debatowanej tezy. W każdej z grup każdy uczeń powinien wypowiedzieć się przynajmniej dwukrotnie.

Faza realizacyjna:

1. W celu uporządkowania wiedzy zdobytej podczas ćwiczenia wprowadzającego nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej schemat „The functions of work”. Nauczyciel pyta uczniów, co ich zdaniem obejmuje realizacja każdej z wymienionych funkcji. Chętni/wybrani uczniowie przedstawiają swoje propozycje dla każdej z funkcji, a nauczyciel kolejno odsłania wyjaśnienia znajdujące się na infografice, prosi uczniów o zapoznanie się z ich treścią i pyta, czy są w nich jakieś elementy, które pominęli w swoich propozycjach. Uczniowie uzupełniają wcześniejsze wypowiedzi koleżanek/kolegów. Na zakończenie zadania nauczyciel pyta uczniów, która z funkcji pracy jest ich zdaniem najważniejsza, i prosi, aby uzasadnili swoje wybory.

2. Nauczyciel prosi uczniów, aby zapoznali się z fragmentem abstraktu dotyczącym najważniejszych obszarów praw pracowniczych uregulowanych w Deklaracji MOP dotyczącej fundamentalnych zasad i praw w pracy z 1998 r. Prosi, aby uczniowie w parach przedyskutowali, na czym polega realizacja wymienionych przepisów i jak wygląda ona w Polsce. Następnie prosi chętnych/wybranych uczniów o przedstawienie wniosków z dyskusji w parach na forum klasy.

3. Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na to, że chociaż praca może być wartością, zagadnienie to ma również swoje ciemne strony. Informuje, że obejrzą film „Lured by a job, trapped in forced labour” (w zasobach internetowych) przygotowany przez Międzynarodową Organizację Pracy, a ich zadaniem będzie ustalenie, jakiego problemu związanego z pracą ten film dotyczy (praca przymusowa) oraz odpowiedź na pytania:

• Jaki problem przedstawia film?

• Kogo dotyczy ten problem? Jakie okoliczności sprzyjają jego pojawieniu się?

• W jakiej sytuacji znalazł się mężczyzna, o którym opowiada ten film?

Po projekcji filmu nauczyciel inicjuje krótką dyskusję, w której uczniowie rozważają różne kwestie zaprezentowane w filmie. Nauczyciel może w rozmowie nauczającej zwracać uwagę uczniów na powody wyjazdu mężczyzny, czynniki, które umożliwiły zmuszanie go do pracy itp. Nauczyciel pyta również uczniów, czy znane są im, np. z programów informacyjnych lub prasy, współczesne przypadki pracy przymusowej. Pyta, co powinno zrobić państwo i co mogą robić zwykli ludzie, aby walczyć z tym negatywnym zjawiskiem. Jeśli uczniowie mają problem z odpowiedzią na to pytanie, nauczyciel może wyświetlić film „Slavery – more than 21 million people in forced labour” (w zasobach internetowych) z krótkim wywiadem ze specjalnym wysłannikiem ONZ i po jego projekcji wrócić do pytania o działania, jakie można podejmować w walce ze zjawiskiem pracy przymusowej.

4. Ostatnim zagadnieniem poruszanym w czasie lekcji jest kwestia bezrobocia. Uczniowie ustalą definicję tego pojęcia, wykorzystując metodę burzy mózgów. Nauczyciel wyznacza moderatora, który będzie zapisywał propozycje kolegów na tablicy i czas na realizację zadania. W razie potrzeby wyjaśnia metodę. Chętni/wybrani uczniowie podają swoje propozycje elementów, jakie należy uwzględnić w definicji pojęcia „bezrobocie”. Po fazie twórczej następuje moment weryfikacji pomysłów i sformułowania definicji. Nauczyciel monitoruje cały proces i w razie potrzeby poprawia i uzupełnia wypowiedzi uczniów.

5. Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję nt. zmian na współczesnym rynku pracy. Informuje uczniów, że będą pracować metodą rybiego szkieletu i w razie potrzeby wyjaśnia tę metodę. Rysuje na tablicy schematyczny szkielet ryby i w jej głowie zapisuje problem do rozwiązania „Jak zmienia się współczesny rynek pracy?”. Uczniowie podają swoje propozycje odpowiedzi na to pytanie, a nauczyciel zapisuje je na głównych i mniejszych ościach ryby. Po sporządzeniu mapy myśli nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się infografice „The factors of change in the labour markets nowadays” i ustalili, czy zawiera ona kwestie, jakie nie przyszły im go głowy podczas przygotowywania mapy myśli. Nauczyciel prosi kilkoro chętnych/wybranych uczniów o komentarz.

Faza podsumowująca:

1. Na zakończenie zajęć nauczyciel zadaje pytania skłaniające uczniów do podsumowania, np.

• Jakie znaczenie ma praca w życiu człowieka?

• Jakie podstawowe prawa przysługują pracownikom?

• Na czym polega zjawisko pracy przymusowej i w jaki sposób można je eliminować?

• Czym jest bezrobocie?

• Jak zmienia się współczesny rynek pracy? Co wpływa na te zmiany?

2. Propozycja zadania domowego:

a. Wyjaśnij własnymi słowami pojęcie pracy przymusowej i opisz okoliczności, w jakich najczęściej dochodzi do jego pojawienia się. Co mogą zrobić państwa, by walczyć z tym zjawiskiem? Co może zrobić każdy człowiek?

b. Odsłuchaj nagranie abstraktu, aby powtórzyć materiał i utrwalić nowe słówka. Następnie wykonaj ćwiczenie słownikowe na końcu rozdziału.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Understanding the labour market. Part II

The functioning of the labour market is an important condition and a factor in the development of an economy. The labour market should also achieve social goals, i.e. the right to work.

In accordance with the Universal Declaration of Human Rights, adopted by the United Nations in 1948 and Convention No. 122 on the Employment Policy of the International Labour Organization of 1964, a man has the right to freely choose the type and place of work, carried out in safe conditions, productive and rewarded in a way that ensures existence in dignity.

At the same time, the Declaration on Fundamental Principles and Rights at Work adopted by the International Labour Organization in 1998, defines the four most important areas of workers' rights:

• freedom of association and the effective recognition of the right to collective bargaining,

• the elimination of all forced or compulsory labour,

• the abolition of child labour,

• the elimination of discrimination in respect of employment and occupation.

What is work for a modern man?

Work is a human activity aiming at the production of goods and services, so it is a purposeful activity that is supposed to provide a man with the conditions for existence and development. Thanks to work, products and services are supplied that serve human needs. Undoubtedly, the change in the nature of the economy (from industrial to service economy) means that work, which is one of the factors of production in the economy, is also changed.

Work is also a way of creating new bonds between people - the bonds of cooperation. New relations and a new community are created – a workplace (enterprise). Therefore, jobs cannot be considered only in economic terms. Work is one of the most important elements in people’s lives, a value, because thanks to work people can function in a specific society, make new contacts, and plan the implementation of future goals.

Work plays an important role in the life of a man, but also in societies as a whole. According to public opinion polls, work is an undeniable value.

It is very difficult to judge what it means to “have a good job”. The same type of work may be perceived as good by one person, and as bad by another – bring joy, fulfillment, and a fair pay or be a highly unpleasant, unprofitable waste of time. Also in science when describing the nature of work, this duality of assessment criteria is emphasized. However, it is important that in cases where the work conditions are assessed negatively, actions are undertaken to improve them.

Standards for such an improvement have been set by the international law. In 1999, the International Labour Organization coined a term “decent work” – as the kind of work which brings satisfaction and leads to self‑development and the development of the enterprise. The term has also been included into the European law. The introduction of term is based on the assumption that work is a source of personal dignity, stability of the family and peace in society. Decent work strengthens democracy, because it contributes to economic growth, which extends the possibilities of creating jobs and developing entrepreneurship.

However, work is not always considered decent. Forced or slavery work are two examples of work that is not “decent”. International Labour Organization Forced Labour Convention (No. 29, 1930) provides a definition of forced labour - forced or compulsory labour is “all work or service which is exacted from any person under the menace of any penalty and for which the said person has not offered himself voluntarily”. An International Labour Organization report published in 2014 describes how forced labour thrives in favourable conditions of poverty and vulnerability, low levels of education and literacy or migration. The number of victims of forced labour in the world is stimated at 20,9 million, of which 14,2 million are victims of labour exploitation, 4,5 million sexual exploitation, and 2,2 million work forced by the state. The largest share of forced labour cases occurs in the Asia‑Pacific region (11,7 million). In developed countries and the EU, the number of victims is estimated at 1,5 million. The basic premise that makes people become victims of forced labour is their economic situation.

On the other hand, slave labour and slavery should be understood as “the status or condition of a person over whom any or all of the powers attaching to the right of ownership are exercised” (League of Nations Slavery Convention of 1926). This legal expression means that a person or group of people is an object that can be freely acquired or sold. Formally, slavery is now banned in all countries of the world, but in fact it still exists, although it usually takes the form of forced labour (e.g. Chinese or Burmese labour camps, children as cheap labour). Figuratively, the term „slave labour” is used to refer to heavy or poorly paid work, often the only one available.

Unemployment

Unemployment is a state opposite of work as an economic activity. It is a social phenomenon, a situation in which some people who are able and willing to work are not employed. The phenomenon of unemployment in Poland is measured in two ways:

• as the total number of persons registered in institutions appointed to serve the unemployed (the so‑called registered unemployment),

• as a number estimated on the basis of surveys – the total number of people who were not employed in the week preceding the survey, although they were actively looking for a job and were ready to take it. In this case, in Poland, for example, we are talking about BAEL unemployment.

The labour market consists of all issues related to shaping the supply and demand for labour. This includes conditions in which contacts between employees and employers are made.

From the point of view of the labour market, it is important what the number of people who are currently working or can work is. It should also be taken into account how the market will change in the future - how many people will enter the market or retire. Similarly as in the whole economy, current data is analyzed, but it is also forecasted what the situation will look like in the coming months and years.