Temat: Gwiazdy i galaktyki

Materiał uzupełniający do wykorzystania na lekcjach w grupie przedmiotów przyrodniczych (przyroda, biologia, chemia, geografia, fizyka), zajęciach dodatkowych, kołach zainteresowań. Może służyć jako zasób poszerzający wiedzę, przygotowujący uczniów do konkursów przyrodniczych.

Adresat

Uczniowie klasy IV szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa IV

Wymagania ogólne

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

3. Analizowanie, dokonywanie opisu, porównywanie, klasyfikowanie, korzystanie z różnych źródeł informacji (np. własnych obserwacji, badań, doświadczeń, tekstów, map, tabel, fotografii, filmów, technologii informacyjno‑komunikacyjnych).

Wymagania szczegółowe

I. Sposoby poznawania przyrody. Uczeń:

2) podaje nazwy przyrządów stosowanych w poznawaniu przyrody, określa ich przeznaczenie (lupa, kompas, taśma miernicza).

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie wyjaśniają, czym są galaktyki i z czego są zbudowane.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• zdefiniować pojęcie galaktyki;

• omówić budowę Drogi Mlecznej;

• wyjaśnić, czym zajmuje się astronomia;

• opisywać przynajmniej jeden przyrząd służący do przeprowadzania obserwacji astronomicznych.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• lornetka lub najprostsza luneta – jedna sztuka na klasę.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

• Nauczyciel podaje temat lekcji. Uczniowie zapisują go w zeszytach.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel przybliża uczniom rozmiar Drogi Mlecznej, przedstawiając następujące rozumowanie: aby przebyć drogę ze Słońca do Ziemi, światło potrzebuje 8 minut; aby przebyć Drogę Mleczną w jej najszerszym miejscu, światło potrzebuje 100 000 lat. Prowadzący zapisuje na tablicy równanie:
  100 000 lat = 100 000 x 365 dni = 100 000 x 365 x 24 godziny = 100 000 x 365 x 4 x 60 minut = 525 600 000 000 minut
  Następnie wyjaśnia, że po podzieleniu powyższego wyniku przez 8 minut, dowiadujemy się, ile razy większa jest średnica Drogi Mlecznej od odległości Ziemi od Słońca:
  525 600 000 000 minut/8 minut = 6 570 000 000 = 6,57 miliardów.
  Zatem odległość pomiędzy dwoma najbardziej odległymi krańcami naszej Galaktyki jest niemal siedem miliardów razy większa niż odległość Ziemi od Słońca. Nauczyciel uświadamia uczniom, że rozmiary całego Wszechświata są jeszcze większe, ponieważ we Wszechświecie jest bardzo wiele galaktyk.

• Uczniowie, pracując indywidualnie lub w parach, wykonują ćwiczenia interaktywne sprawdzające i utrwalające wiadomości poznane w czasie lekcji. Wybrane osoby omawiają prawidłowe rozwiązania ćwiczeń interaktywnych. Prowadzący uzupełnia lub prostuje wypowiedzi podopiecznych.

• Nauczyciel prezentuje i omawia ilustrację interaktywną. Następnie dzieli uczniów na grupy i każdej z nich poleca przeprowadzenie pogłębionej analizy jednego z punktów przedstawionych na schemacie w oparciu o dostępne źródła informacji (np. internet, atlas lub encyklopedię).
  Uczniowie prezentują wyniki pracy w grupach. Każdy zespół kończy swoją prezentację sformułowaniem wniosków.

• Praca całego zespołu klasowego. Uczniowie ustawiają się w okręgu. Nauczyciel zachęca ich do zabawy: rzuca piłkę lub maskotkę do jednego z uczniów, wypowiadając po angielsku słówko‑pojęcie poznane na lekcji. Uczeń podaje polski odpowiednik, wymienia kolejne słówko po angielsku i rzuca piłką lub maskotką do kolegi lub koleżanki.

Faza podsumowująca

• Na zakończenie zajęć nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miałaby odbyć się kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

Praca domowa

• Opracuj lap book z zagadnieniami poznanymi na lekcji i przynieś swoją pracę na następne zajęcia.

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Stars and galaxies

The Universe was created nearly 14 billion years ago as a result of the Big Bang. Throughout that entire time, it kept constantly expanding and changing to reach its current size and structure. It has to be mentioned that we still know very little about the Universe and the knowledge we have is not definitive.

The Sun is one of millions of stars comprising a large system of stars. Such system of stars is called a galaxy. The galaxy in which our Sun is located is called the Milky Way. We can observe a part of this galaxy from Earth in the form of a brigther streak across the sky. Galaxies are unimaginably large in size – light would need 100,000 years to travel across the entire galaxy it at its widest point. For comparison – light needs only 8 minutes to travel the way from the Sun to Earth (i.e. 150 mn kilometres).

Galaxies are large systems of stars in which we can distinguish hundreds of millions of glowing objects using telescopes and other devices! Next to individual stars, planets, rocks and other objects, they form part of the Universe, i.e. everything that physically exists. The study of these remote objects falls under the purview of a branch of science called astronomy. In their work, astronomers use such devices as telescope that allow them to observe even the most remote stars and galaxies.

• The Sun is one of millions of stars comprising a large system.

• Stars group together into large systems called galaxies.

• The system of stars in which our Sun is located is called the Milky Way.