Temat: Czynniki ekologiczne

Adresat

Uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Wymagania ogólne

I. Znajomość różnorodności biologicznej oraz podstawowych zjawisk i procesów biologicznych. Uczeń:

2. wyjaśnia zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w wybranych organizmach i w środowisku.

Wymagania szczegółowe

VII. Ekologia. Uczeń:

1. wskazuje żywe i nieożywione elementy ekosystemu; wykazuje, że są one powiązane różnorodnymi zależnościami.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń dowie się w jaki sposób czynniki ekologiczne wpływają na kształtowanie cech populacji

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• rozróżniać biotyczne i abiotyczne czynniki środowiska;

• charakteryzować abiotyczne i biotyczne czynniki środowiska i ich wpływ na organizmy.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja;

  • burza mózgów.

• eksponujące

  • pokaz.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

• Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

Faza realizacyjna

• Prowadzący wyjaśnia czym są czynniki ekologiczne oraz dokonuje ich podziału na czynniki abiotyczne oraz czynniki biotyczne.Omawia wybrane czynniki ekologiczne..

• Prezentując ilustrację interaktywną nauczyciel wyjaśnia, że ogromne zróżnicowanie cech fenotypowych u człowieka jest wynikiem oddziaływania czynników środowiskowych na populacje ludzkie zasiedlające obszary o odmiennym klimacie. Wiele cech charakterystycznych dla niektórych populacji takich jak kolor skóry, wzrost i typ sylwetki, kształt nosa czy oczu wynika z faktu, że na obszarze o określonych warunkach środowiskowych przetrwały tylko te osobniki, które były najlepiej dostosowane do lokalnych warunków. Na przykład osoba o jasnej skórze, bez dodatkowych środków ochrony (ubranie, kremy z filtrem UV), w warunkach nasłonecznienia panujących w strefie okołorównikowej, bardzo szybko doznałaby poparzeń słonecznych lub zachorowała na nowotwór skóry..

• Pracując w niewielkich grupach uczniowie wykonują polecenie 1. Następnie reprezentant wskazanej przez nauczyciela grupy referuje wyniki pracy. Pozostałe grupy uzupełniają wypowiedź w miarę potrzeby.

• Nauczyciel inicjuje burzę mózgów, której celem jest znalezienie jak największej liczby przykładów związku pomiędzy środowiskiem życia a cechami budowy blisko spokrewnionych ze sobą gatunków zwierząt lub ich różnych populacji w ramach jednego gatunku.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

• Na zakończenie zajęć nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miałaby odbyć się kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

Praca domowa

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

• Napisz krótką notatkę dotyczącą tematów poruszanych na lekcji.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Ecological factors

Each species evolves in a specific environmental conditions, which are shaped by many external factors referred to as ecological factors. These factors are constantly changing, as a result of what some individuals die, and those better adapted to the current conditions survive and reproduce.

Ecological factors can be divided into biotic, i.e. those, which sources are co‑occurring organisms in a certain area, and abiotic, resulting from the interaction of inanimate elements of the environment. Biotic factors include availability of food, presence of predators, occurrence of pollinating organisms, creation of a microclimate characteristic for a specific plant community, e.g. forest. The most important abiotic factors include the availability of oxygen, water, light and temperature.

Ecological factors and the intensity with which they affect organisms depend largely on latitude, altitude, depth, in case of water reservoirs, distance from the sea and type of ecosystem.

• Organisms are influenced by biotic factors, which originate from other organisms, and abiotic factors – by the impact of an inanimate natural environment.