Temat: Czym są gwiazdy i gwiazdozbiory?

Adresat

Uczniowie klasy IV szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa IV

Wymagania ogólne

III. Kształtowanie postaw – wychowanie.

1. Uważne obserwowanie zjawisk przyrodniczych, dokładne i skrupulatne przeprowadzenie doświadczeń, posługiwanie się instrukcją przy wykonywaniu pomiarów i doświadczeń, sporządzanie notatek i opracowywanie wyników.

Wymagania szczegółowe

I. Sposoby poznawania przyrody. Uczeń:

1. opisuje sposoby poznawania przyrody, podaje różnice między eksperymentem, doświadczeniem a obserwacją.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie opisują sposób powstawania gwiazdozbiorów widocznych na sferze niebieskiej.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• że Słońce jest jedną z wielu gwiazd;

• że gwiazdy grupują się w galaktyki;

• co to jest gwiazdozbiór.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• arkusze grubej przezroczystej folii w formacie A4 (20‑30 arkuszy na klasę);

• pisaki do płyt CD w kilku kolorach;

• obrotowa mapa nieba – przynajmniej jedna na klasę;

• aparat fotograficzny (może być telefon komórkowy) .

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

• Nauczyciel podaje temat lekcji. Uczniowie zapisują go w zeszytach.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel przypomina definicje terminów „gwiazda” i „gwiazdozbiór” oraz wprowadza pojęcia obserwacji i doświadczenia..

• Prowadzący inicjuje krótką dyskusję na temat prowadzenia obserwacji nocnego nieba. Ochotnicy zgłaszają się i opisują obiekty, które udało im się dotychczas zaobserwować na nocnym niebie.

• Nauczyciel dzieli klasę na zespoły cztero- lub pięcioosobowe. Zadaniem uczniów jest wykonanie Polecenia 1. Nauczyciel poleca podopiecznym, żeby w formularzu zamieszczonym w abstrakcie zapisali pytanie badawcze i hipotezę.Każdy zespół na trzech lub czterech arkuszach przezroczystej folii, rysuje kółka różnej wielkości, symbolizujące gwiazdy. Następnie jeden z członków zespołu obserwuje obraz, który powstaje, gdy jego koledzy, trzymając folie za górny brzeg lub górne rogi, ustawiają się w taki sposób, żeby folie znajdowały się jedna za drugą w niewielkich odległościach (30– 40 cm), na jasnym tle ściany. Jeden z uczniów fotografuje powstały obiekt. Następnie uczniowie opisują przeprowadzone doświadczenie i formułują wnioski. Powinny one zawierać wyjaśnienie sposobu powstawania gwiazdozbiorów, które obserwujemy jako grupy gwiazd na płaskiej sferze niebieskiej.

• Uczniowie, pracując w parach, wyjaśniają znaczenie umiejętności zlokalizowania na niebie gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy („Polecenie 1”) oraz wykonują ćwiczenia interaktywne. Nauczyciel na bieżąco sprawdza wyniki pracy i pomaga uczniom, którzy mają trudności z rozwiązaniem zadań. Może okazać się to szczególnie konieczne w przypadku ćwiczenia interaktywnego dotyczącego obrotowej mapy nieba.

• Nauczyciel demonstruje uczniom obrotową mapę nieba i wyjaśnia, jak należy się nią posługiwać. Jeśli dysponuje kilkoma egzemplarzami mapy, rozdaje je uczniom i pozwala im samodzielnie zapoznać się z zasadą jej działania. Prowadzący zachęca uczniów do prowadzenia obserwacji gwiazdozbiorów składających się z jasnych gwiazd, widocznych z terenu Polski przez cały rok (np. Wielkiego Wozu, Kasjopei). Uczniowie mogą przerysować kilka gwiazdozbiorów z mapy nieba lub odnaleźć je w Internecie.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

Praca domowa

• Opracuj lap book z zagadnieniami poznanymi na lekcji i przynieś swoją pracę na następne zajęcia.

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What are stars and constellations?

The Universe was created almost 14 billion years ago as a result of the Big Bang. Throughout this time it was constantly expanding and changing to achieve the current size and appearance. We must also admit that we still know very little about the Universe, and our knowledge is uncertain.

Stars glowing at night over our heads seem small. This is due to the distance that separates us from them. In fact, each star is a huge ball of gases with extremely high temperatures. They are giants, many times bigger than Earth.

Our Sun is also one of many stars. As it is the closest to Earth, it is the brightest object in our sky. Many stars are smaller than the Sun, but many are much larger (even thousands of times!) and brighter than our Sun. However, they are so far away that we can only see them in the form of tiny dots. Even the closest other star, Alpha Centauri, is up to a million times farther away than our Sun! Astronomers discovered that planets are circling around some stars. Unfortunately, we are unable to either travel to them or to find out if there is life on them.

Seen from Earth, the stars appear to be arranged in constellations. The term is a reference to group of stars visible in the sky located in a given area, which seem to form certain shapes, e.g. a human figure, an animal, a character from mythology or another object. Currently the celestial sphere is divided into 88 constellations. Stars that belong to one constellation are often at great distances from each other and are in fact not connected with each other. However, such a division for hundreds of years makes it easier for people to search for different celestial bodies in the sky.

• The sun is one of many stars, or balls of gases with very high temperatures.

• Stars cluster in large clusters known as galaxies.

• Stars seen from Earth can be grouped into constellations.