Temat: Światowa gospodarka morska

Adresat

Uczeń klasy II liceum ogólnokształcącego i technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa

X. Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chów zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo (morskie i śródlądowe, akwakultura).

Uczeń:

6) wyjaśnia rozmieszczenie głównych łowisk oraz dyskutuje na temat możliwości wykorzystania zasobów biologicznych morza i wód śródlądowych, rozwoju akwakultury w kontekście zachowania równowagi ekosystemów wodnych

Ogólny cel kształcenia

Uczeń omówi możliwości wykorzystania zasobów mórz i wód śródlądowych. Wymieni skutki intensywnej eksploatacji zasobów morskich.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wyjaśniać, czym jest gospodarka morska;

• wymieniać przykłady wykorzystania mórz i oceanów;

• opisywać, do czego prowadzi zbyt intensywna eksploatacja zasobów morskich.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja;

  • burza mózgów;

  • metaplan.

• eksponujące

  • pokaz.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• mapa fizyczna świata;

• rzutnik multimedialny;

• atlasy geograficzne.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

• Nauczyciel podaje uczniom temat oraz cele lekcji.

• Prosi uczniów o wskazanie dziedzin, którymi zajmuje się gospodarka morska. Uczniowie mogą wykorzystywać informacje z e‑podręcznika, z internetu lub z własnej wiedzy. Pogadanka.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej mapę „Świat – żegluga morska”. Analiza głównych szlaków żeglugowych. Wspólna analiza, wyciągnięcie wniosków. Dyskusja.

• Praca w parach. Uczniowie przy pomocy podręcznika i materiałów w internecie wyjaśniają, co obejmuje rybactwo (rybołówstwo, akwakultura, marikultura). Wskazani uczniowie odczytują opracowane informacje na forum klasy.

• Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej mapy z e‑podręcznika: „Świat – użytkowanie łowisk” oraz „Świat – chlorofil w morzach i oceanach i w większych zbiornikach śródlądowych”. Analiza map.

• Za pomocą materiałów źródłowych, takich jak podręcznik, e‑podręcznik, zasoby internetu, uczniowie wyszukują główne łowiska na świecie, dane dotyczące wielkości połowów na świecie oraz spożycia ryb w wybranych krajach na świecie. Dyskusja.

• Uczniowie w parach analizują tabele z e‑podręcznika: tabelę przedstawiającą państwa o największych połowach ryb oraz tabelę prezentującą największych producentów ryb z farm rybnych. Uczniowie wyszukują podane państwa w atlasach geograficznych i analizują wpływ położenia geograficznego na wielkość połowów. Wymiana spostrzeżeń na forum klasy.

• Nauczyciel prosi o podanie surowców mineralnych wydobywanych z mórz i oceanów. Burza mózgów.

• Korzystając z atlasów geograficznych, uczniowie wskazują największe złoża ropy naftowej i gazu ziemnego występujące w dnie mórz.

• Uczniowie pracują w wyznaczonych grupach. Za pomocą metody problemowej metaplan (Jak jest?, Jako powinno być? Dlaczego nie jest tak jak powinno być? Wnioski) odnoszą się do problemu: „Skutki intensywnej eksploatacji zasobów wodnych” . Każda grupa przedstawia swoje odpowiedzi na postawione pytania. Dyskusja.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel dokonuje oceny pracy wylosowanej grupy. Prosi o samoocenę uczniów dotyczącą współpracy w zespole oraz wykonanego zadania.

• Na zakończenie zajęć, nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej ćwiczenia, które wykonywane są przez cały zespół klasowy.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The world maritime economy

The maritime economy involves very wide range of branches, which transcened fishery and exploatation of other natural resources. It includes ship industry, transport and logistics. The development of the maritime economy would not be possible without research and maritime education. To this branch of economy belongs also maritime and seaside tourism, involved with natural and cultural advantages, and the management, which introduces the operating rules within the maritime area.

The area, which is exploited the most, is the North Atlantic and the North Pacific. The import ant route connects the Eastern and South Asia with Europe. The shape of the shoreline induces the concentration of moving in the Strait of Malacca, and owing to the Suez Canal also on the Red Sea and on the Mediterranean Sea. In turn owing to the Panama Canal the ships, which set out for example from the west coast of North America for ports on the east coast, for Europe or Africa, do not have to round South America. Low volume of shipping on the southern hemisphere results mainly in vulnerability of local economies, and also in the smaller quantity of lands. Admittedly, Australia, situated in the southern part of the globe, has a strong economy and exports sources, but its domestic market is limited because of relatively small number of habitants.

Fish and sea food are the worthy food product. Therefore there were engaged the more and more advanced technologies over the years to source them. In the second half of the XX century the quantity of fishings increased four times in relation to the level from the end of the fourties. In next years stagnancy commenced. Using sonars, and even satelites gave shoals of fish no chances for avoiding thinning them out. The less and less fish grew up and could procreate. Their number decreased dramatically from year to year. This was the best proof for the decrease in the number of fish because of the excessive exploitation of fishing grounds. The estimates point out, that 84% fishing grounds are on the verge of overfishing or they are already overfished.

Though the oceans cover the most part of the Earth’s surface, relatively not big part of them provides potential fishing grounds. They involve mainly areas with subsurface water, rich in organisms, which include chlorophyl.

The agenda of UN for Food and Agriculture (FAO) divided seas and oceans into 19 areas, but over 75% fishings comes from only six of them. Only six countrties source 50% sea fish in the whole world. The table below presents the countries with the greatest fishings in 2012 (according to FAO).

One of the ways of limiting the fishery is the cultivation of marine organisms. In such a way i.a. about 5,5 mln t fish a year can be sourced. The table presents the leading countries.

The sea water is rich in elements and compounds, but their concentration is mostly too small, so it is not worth to source them. An exception is the salt (NaCl), which is being got by the method, which involves evaporating the sea water.

For almost over 100 years the earth gas and mineral oil have been sourced from under the sea bottom. This is typical for Persian Gulf, Gulf of Mexico and North Sea. In this way Brasil will utilize its new deposits.