Temat: Co serwowano przy Okrągłym Stole?

Adresat

Uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa VIII szkoły podstawowej

XL. Dekada 1981–1989. Uczeń:

1. wyjaśnia przyczyny wprowadzenia stanu wojennego, opisuje jego przebieg i konsekwencje;

2. przedstawia postawy Polaków wobec stanu wojennego, fenomen oporu społecznego;

3. wyjaśnia przyczyny zawarcia porozumienia Okrągłego Stołu, przedstawia jego głównych uczestników i opisuje postanowienia.

XLI. Narodziny III Rzeczypospolitej. Uczeń:

1. opisuje kluczowe przemiany ustrojowe w latach 1989–1997;

2. wyjaśnia przyczyny napięć społecznych.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają skutki obrad okrągłego stołu 1989 roku.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wymieniać były najważniejsze wydarzenia lat 80. XX wieku w Polsce;

• wyjaśniać czym był „Okrągły Stół” i dlaczego został zwołany;

• opisywać jak doszło do historycznej zmiany w 1989 roku;

• charakteryzować znaczenie wyborów w czerwcu 1989 roku;

• definiować jakie było znaczenie przemian w Europie nazwanych „Jesienią Ludów”.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Uczniowie powinni znać wystąpienia społeczne okresu Polski Ludowej oraz genezę powstania NSZZ Solidarność i próby zwalczania go przez władzę (aresztowania, stan wojenny itp.). Ponadto powinni zapoznać się z filmem archiwalnym z części *Obrady Okrągłego Stołu* z e‑podręcznika.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel, nawiązując do wiadomości z poprzednich lekcji, prosi, aby uczniowie krótko scharakteryzowali powojenną Polskę. Powinny pojawić się takie określenia jak komuniści, prześladowania, państwo totalitarne, zwierzchność ZSRR, brak wolności, brak demokracji itp..

3. Uczniowie w **Ćwiczeniu 1** dopasowują informacje dotyczące protestów społecznych w latach 1956 - 1980.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel tworzy na tablicy tabelę. Następnie prosi uczniów, by na podstawie wiedzy z poprzednich lekcji wypisali, jakie uczucia towarzyszyły Polakom podczas tych wydarzeń: utworzenie Solidarności w 1980 r., oraz wprowadzenie stanu wojennego w 1981 r.

2. Tłumacząc uczniom konsekwencje stanu wojennego dla Polaków – apatię społeczeństwa, brak chęci do działania itp. - wyjaśnia, że II połowa lat 80. XX wieku była zarówno dla władzy, jak i społeczeństwa okresem bezradności i brakiem perspektyw na polepszenie fatalnej sytuacji społeczno‑ekonomicznej. Strajki z 1988 roku jeszcze bardziej pogłębiły ten stan.

3. Nauczyciel wyjaśnia uczniom, jak doszło do ponownego „zbliżenia” opozycji i władzy, czego konsekwencją były obrady Okrągłego Stołu. Następnie wyjaśnia im, że była to pierwsza sytuacja w historii, gdy komunistyczna władza zgodziła się na dialog z opozycją demokratyczną. Uczniowie wykonują **Ćwiczenie 2**. Zapoznają się z plakatem wyborczym Solidarności (**Polecenie 1**) i odpowiadają na pytania w **Poleceniu 2**.

4. Omawiając postanowienia Okrągłego Stołu, nauczyciel zwraca uwagę przede wszystkim na decyzję o przeprowadzeniu wyborów kontraktowych, podkreślając ich przełomowość. Następnie rozpoczyna dyskusję, pytając uczniów, jak mogła wyglądać i czego dotyczyć kampania wyborcza w 1989 roku. Jakich środków potrzebowała opozycja, by dotrzeć do społeczeństwa? Uczniowie na podstawie omawianego wcześniej plakatu wykonują **Ćwiczenie 3**.

5. Wygrana strony opozycyjnej była całkowita, ale była również ogromnym zaskoczeniem dla niej samej, jak i dla pewnej zwycięstwa władzy. Nauczyciel wyjaśnia, jakie znaczenie miała wygrana KO Solidarność i jej konsekwencje – utworzenie koalicyjnego rządu i wybór solidarnościowego premiera – pierwszego niekomunistycznego. Uczniowie czytają fragment expose premiera Tadeusza Mazowieckiego i na jego podstawie wykonują **Ćwiczenie 4**.

6. Nauczyciel zwraca uwagę, że proces demokratycznych przemian w Europie Środkowo‑Wschodniej zapoczątkowała Solidarność i obrady Okrągłego Stołu – „Zaczęło się w Polsce”. Następnie wyjaśnia znaczenie przemian „Jesieni Ludów”. Uczniowie porównują mapy Polski i jej sąsiadów w latach 1988 i 1992, a następnie wykonują **Polecenie 3**. Nauczyciel dba o informację zwrotną przekazywaną uczniom podczas rozwiązywania ćwiczeń i wykonywania poleceń.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel, tworząc krótką oś czasu, prosi uczniów, aby uzupełnili ją wydarzeniami, które doprowadziły do przemian demokratycznych w 1989 roku. Uczniowie powinni wymienić: wybór Karola Wojtyły na papieża w 1978 roku; utworzenie Solidarności w 1980 roku; wprowadzenie stanu wojennego w 1981 roku; strajki w 1988 roku; Okrągły Stół w 1989 roku; wybory czerwcowe w 1989 roku; wybór Tadeusza Mazowieckiego na stanowisko premiera rządu w sierpniu 1989 roku.

2. Uczniowie wykonują **Ćwiczenie 5**.

3. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): Zapytaj rodziców, dziadków lub starszych krewnych, jak zapamiętali wydarzenia z 1989 roku. Jakie uczucia i oczekiwania im towarzyszyły? Czy spełniły się w następnych latach?.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What was on the Polish Round Table?

The deepening economic crisis and yet another storm of protest prompted the communistic government to take concessions. During the negotiations in „Magdalenka”, and later during The Polish Round Table, the government representatives reached an open discussion with some of the leaders of the opposition ( right‑wing activists were not invited ). As a result on the 4th of June 1989 the partially free elections to the polish Sejm were held, as well as fully democratic elections to the polish Senate, which hadn't existed since the war. The opposition attained a landslide victory. The coalition government was forged ( which included ministers from the Polish United Workers' Party ), at the helm of Tadeusz Mazowiecki, a representative of the opposition. Leszek Balcerowicz was chosen as the Treasury Secretary and given the mission to transform the Polish economy from the socialist to the capitalist one. As a result of the agreement between the opposition and the communistic representatives, General Wojciech Jaruzelski was chosen the president of the Polish People's Republic. Poland had embarked on the path of the real democratization.