Lesson plan (Polish)
Temat: Dwie agresje - kampania wrześniowa
Adresat
Uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej
Podstawa programowa
XLVI. Wojna obronna Polski we wrześniu 1939 r. Agresja Niemiec (1 września) i Związku Sowieckiego (17 września).
Uczeń:
2. opisuje i omawia etapy wojny obronnej i wskazuje na mapach położenia stron walczących;
3. podaje przykłady szczególnego bohaterstwa Polaków, np. obrona poczty w Gdańsku, walki o Westerplatte, obrona wieży spadochronowej w Katowicach, bitwy pod Mokrą i Wizną, bitwa nad Bzurą, obrona Warszawy, obrona Grodna, bitwa pod Kockiem.
Ogólny cel kształcenia
Uczeń zdobędzie wiedzę na temat przebiegu kampanii wrześniowej.
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w językach obcych;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się.
Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:
czym była koncepcja wojny błyskawicznej – Blitzkriegu;
gdzie i kiedy zaczęła się II wojna światowa;
o najważniejszych bitwach kampanii wrześniowej;
czym była „dziwna wojna”;
kiedy i dlaczego ZSRS napadło na Polskę;
o zachowanie polskich dowódców i polityków w okresie kampanii wrześniowej;
jakie były skutki klęski wojny obronnej w 1939 r.
Metody/techniki kształcenia
podające
pogadanka.
aktywizujące
dyskusja.
programowane
z użyciem komputera;
z użyciem e‑podręcznika.
praktyczne
ćwiczeń przedmiotowych.
Formy pracy
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne
e‑podręcznik;
zeszyt i kredki lub pisaki;
tablica interaktywna, tablety/komputery.
Przebieg zajęć
Faza wstępna
Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.
Faza realizacyjna
Lektura treści abstraktu. Nauczyciel wykorzystuje tekst do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.
Na podstawie informacji przedstawionych na osi czasu oraz wiadomości z dostępnych źródeł uczniowie wskazują wydarzenie ich zdaniem najistotniejsze dla okresu kampanii wrześniowej. Następnie argumentują swój wybór na forum klasy. Koledzy i koleżanki oceniają ich pracę, biorąc pod uwagę sposób przedstawienia wniosków oraz jasność uzasadnienia.
Nauczyciel wspólnie z uczniami podsumowuje dotychczasowy przebieg zajęć.
Uczniowie analizują galerię ilustracji i wykonują Polecenie 2. Aby odpowiedzieć na pytanie, mogą korzystać ze źródeł internetowych lub innych publikacji. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi i udziela uczniom informacji zwrotnej.
Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 1. Nauczyciel sprawdza, czy zadanie zostało prawidłowo wykonane, i udziela uczniom informacji zwrotnej.
Nauczyciel wyświetla mapę z Polecenia 3. Odczytuje treść polecenia i, jeśli to konieczne, wspomaga uczniów w poszukiwaniu odpowiedzi.
Uczniowie wykonują Polecenie 4. Swoją odpowiedź przygotowują pisemnie. Nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, uzupełniając ją w razie konieczności o dodatkowe wiadomości.
Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 2.
Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 3.
Uczniowie analizują ilustracje i wykonują Polecenie 5 i Polecenie 6. Aby odpowiedzieć na pytania, mogą korzystać ze źródeł internetowych lub innych publikacji. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi i udziela uczniom informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca
Nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miała się odbyć kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.
Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie lekcji z jego punktu widzenia. Pyta pozostałych uczniów, czy chcieliby coś dodać do wypowiedzi kolegi na temat wiedzy i umiejętności opanowanych na lekcji.
Praca domowa
Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.
Wykonaj w domu notatkę z lekcji, np. metodą sketchnotingu.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
Ultimatum – żądanie wysunięte przez jedno państwo wobec drugiego wzywające do spełnienia określonych żądań pod groźbą wybuchu wojny lub innych sankcji. Stawiane jest przeważnie w sytuacji, gdy zawiodą inne formy dyplomatyczne.
Pakt Ribbentrop‑Mołotow - porozumienie zawarte między ZSRS i III Rzeszą 23 sierpnia 1939 r., jego tajny protokół przewidywał m.in. podział ziem polskich.
Mobilizacja – postawienie armii w stan najwyższej gotowości bojowej oraz przygotowanie gospodarki i administracji państwowej do wybuchu wojny. Ogłasza się ją w momencie zagrożenia państwa konfliktem zbrojnym.
Sojusz – układ dwóch lub więcej państw lub organizacji, który ma doprowadzić do wspólnego zamierzonego celu.
wojna obronna – działania zbrojne, których celem jest obrona przed najeźdźcą.
Blitzkrieg – inaczej wojna błyskawiczna, termin oznaczający szybki i zmasowany atak siłami zbrojnymi, najczęściej wszystkich typów (lotnictwo, marynarka, wojska lądowe), w celu zajęcia kraju.
Ofensywa – gwałtowne uderzenie w przeciwnika, mające na celu przełamanie jego obrony i wdarcie się w głąb jego wojska lub terenu.
Luftwaffe – niemieckie lotnictwo wojskowe.
Wermacht – siły zbrojne III Rzeszy z lat 1935‑1945, w ich skład wchodziła armia lądowa, lotnictwo i marynarka wojenna.
Armia Czerwona – siły zbrojne Rosji Sowieckiej w latach 1918‑1946.
Dziwna wojna – określenie sytuacji trwającej od września 1939 do maja 1940 r. wojny na froncie zachodnim. Gdzie po formalnym wypowiedzeniu wojny przez Wielką Brytanię i Francję nie nastąpiły działania zbrojne.
Westerplatte – półwysep, na którym znajdowała się polska eksklawa (część terytorium) ze składnicą amunicji i jednostką wojskową. Symbol bohaterskiej obrony w czasie kampanii wrześniowej 1939 r. Jednostka skapitulowała dopiero po 7 dniach ciągłych ataków niemieckich, w obliczu ogromnej przewagi wroga i braku amunicji.
Kresy Wschodnie – określenie wschodnich terenów Rzeczypospolitej w okresie międzywojennym, stanowiących dzisiaj ziemie należące do Ukrainy, Białorusi i Litwy.
Kapitulacja – poddanie się części lub całości wojska przeciwnikowi. Może być bezwarunkowa lub pod pewnymi wcześniej ustalonymi warunkami. Najczęściej kończy konflikt zbrojny.
Teksty i nagrania
Two aggressors - the September campaign
The lack of reaction by the Western nations to the events of 1938‑39 convinced Hitler that in a future war with Poland, their Allies would not keep their promises. The German's lightening war or (Blitzkrieg) assumed it would defeat its neighbour in the shortest possible time, particularly in view of the disproportion of numbers of weapons, the size of the armies and their alliance with the Soviet Union.
As a result of this on September 1st, 1939, without having declared war, the army of the Third Reich attacked Poland from the north, west and south. The war between Poland and Germany had begun, and Great Britian and France, Poland's allies, joined on our side on September 3rd. Unfortunately they provided no armed assistance, limiting their actions to propaganda. This began the period known in the West as the „Phoney War”.
Germany sent more than 1.5 million soldiers to the war with Poland. Poland could provide less than 1 million. This military advantage and subsequent defeats in battles (at Mokra, on the Warta, near Mława and the occupations of Krakow and Łódź) meant that the Polish army was quickly forced onto the defensive. The largest battle of the September campaign, which took place from the 9th to 16th September, was the Battle of the Bzura, where nearly half a million soldiers fought on both sides. Despite some successes and a primary advantage, this also ended in defeat and opened our opponent's route to Warsaw.
A crucial event was the attack from the east by the Red Army which began on the 16th and 17th of September. This led to the evacuation of the Polish government and the commander in chief to Romania. Deprived of Allied aupport and having a weakened army, Poland was unable to fight on two front and defend the capital, which finally fell into enemy hands when it capitulated on September 28th. At the end of the month the defensive war, despite ongoing fighting in Polesie, was practically over and the lands of the Republic were divided between the two occupiers–the Third Reich and the Soviet Union. Poland again disappeared from the map of Europe.