Temat: Węgiel i jego związki z wodorem cz. 2

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa:

Szkoła podstawowa. Chemia.  

VIII. Związki węgla z wodorem – węglowodory. Uczeń:

6) na podstawie obserwacji opisuje właściwości fizyczne i chemiczne (spalanie, przyłączanie bromu) etenu i etynu; wyszukuje informacje na temat ich zastosowań i je wymienia;

7) zapisuje równanie reakcji polimeryzacji etenu; opisuje właściwości i zastosowania polietylenu.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń zapisuje i wyjaśnia, na czym polegają reakcje przyłączania i polimeryzacji.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • powtórzysz wiadomości na temat alkanów, alkenów i alkinów;

  • wyjaśnisz, na czym polega reakcja przyłączania;

  • wyjaśnisz reakcję polimeryzacji.

Metody/techniki kształcenia

  • podające

    • pogadanka.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

  1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

  2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

Faza realizacyjna

  1. Nauczyciel w celu przypomnienia wiadomości z poprzednich lekcji zadaje uczniom pytania, np. co to jest reakcja przyłączania, jakie związki chemiczne spośród węglowodorów ulegają reakcji przyłączania, na czym polega mechanizm przyłączania pierwiastków do związków nienasyconych.

  2. Prowadzący zajęcia prezentuje tabelę z reakcjami przyłączania (abstrakt) i zaprasza do jej wspólnej analizy. Następnie prosi chętnych do tablicy i poleca im zapisywanie równań reakcji przyłączania na wzorach strukturalnych wskazanych przykładów, np. eten + jod; etyn + chlorowodór; propen + wodór; propyn + fluorowodór, propyn + wodór, itd. Pozostali zapisują równania reakcji w zeszytach.

  3. Uczniowie zapoznają się z fragmentem pt.”Reakcja polimeryzacji”. Następnie wyjaśniają to pojęcie.

  4. Uczniowie, pracując w parach, w dostępnych sobie źródłach (np. w internecie) szukają informacji dotyczących warunków zaistnienia polimeryzacji. Wybrane pary przedstawiają wyniki swojej pracy.

  5. Uczniowie sprawdzają swoje wiadomości o węglu i jego związkach z wodorem, pracując z fiszkami zamieszczonymi w abstrakcie.

  6. Uczniowie, pracując indywidualnie lub w parach, wykonują ćwiczenia interaktywne sprawdzające i utrwalające wiadomości poznane w czasie lekcji. Wybrane osoby omawiają prawidłowe rozwiązania ćwiczeń interaktywnych. Prowadzący uzupełnia lub prostuje wypowiedzi podopiecznych.

Faza podsumowująca

  1. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie lekcji z jego punktu widzenia. Pyta pozostałych uczniów, czy chcieliby coś dodać do wypowiedzi kolegi na temat wiedzy i umiejętności opanowanych na lekcji.

Praca domowa

  1. Wyobraź sobie, że masz okazję przeprowadzić wywiad z naukowcem - specjalistą w dziedzinie, której dotyczyła dzisiejsza lekcja. Jakie pytania chciałbyś mu zadać? Zapisz je.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

hydrocarbons
hydrocarbons
R1Ahvt4qZU0fA
nagranie dźwiękowe słówka 

węglowodory – związki chemiczne, których cząsteczki są zbudowane z atomów węgla i wodoru

organic compounds
organic compounds
RgZt5CKMAAFtJ
nagranie dźwiękowe słówka 

związki organiczne – związki chemiczne węgla z innymi pierwiastkami, z wyjątkiem związków zaliczanych do nieorganicznych (m.in. tlenki węgla, kwas węglowy i jego sole)

alkanes
alkanes
RsE1Voot5V4kS
nagranie dźwiękowe słówka 

alkany – węglowodory nasycone, związki organiczne zbudowane z atomów węgla i wodoru, zawierające między atomami węgla wyłącznie wiązania pojedyncze

alkenes
alkenes
R1Q9ZyFKOQAad
nagranie dźwiękowe słówka 

alkeny – węglowodory nienasycone, związki organiczne zbudowane z atomów węgla i wodoru, zawierające między atomami węgla poza wiązaniami pojedynczymi jedno wiązanie podwójne

alkyne
alkyne
RdwPoFcEyT38D
nagranie dźwiękowe słówka 

alkiny – węglowodory nienasycone, związki organiczne zbudowane z atomów węgla i wodoru, zawierające między atomami węgla poza wiązaniami pojedynczymi jedno wiązanie potrójne

Teksty i nagrania

R1Qhrf6v2cvbv
Nagranie dźwiękowe abstraktu 

Carbon and its compounds with hydrogen – pt 2

Alkenes and alkynes are chemically active hydrocarbons. They are very easily subjected, for example, to the addition reaction. The addition reaction is the reaction of attaching the atoms of other elements, e.g. halogen (chlorine, bromine, iodine), to the molecule with multiple binding, without the separation of by‑products.

Unsaturated compounds under appropriate conditions can combine with each other to form long chains. Polymerisation involves combining many molecules (monomers) into one molecule with a very long chain (polymer). As a result of the ethylene polymerization reaction, double chemical bonds break. A molecule composed of many so‑called mers. The reaction product is polyethylene.

Polymerization of styrene.

  • In unsaturated hydrocarbons we include hydrocarbons, in which molecules between carbon atoms in addition to single bonds there is one double bond (alkenes), and hydrocarbons, in which molecules between carbon atoms there is one triple bond (alkynes).

  • The alkenes form a homologous series with the general formula CIndeks dolny nHIndeks dolny 2n.

  • Alkynes form a homologous series with the general formula CIndeks dolny nHIndeks dolny 2n‑2